Kamuda etik yürürlüğe girdi
Abone ol''Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'', Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelik, kamuda etik kültürünü yerleştirmeyi ve kamu
görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik
davranış ilkelerini belirlemeyi ve Kurul'a başvuru usul ve
esaslarını düzenliyor. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan yönetim
ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm
personeli kapsayan yönetmelik, Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet
Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri,
yargı mensupları ve üniversiteleri kapsam dışı bırakıyor. ETİK
DAVRANIŞ İLKELERİ Yönetmeliğe göre, ''Etik Davranış İlkeleri''
sıralanırken, kamu görevleri sırasında kamu hizmeti bilinci ön
planda tutulacak. Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli
gelişim, katılımcılık, saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, kamu
yararını gözetmek, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik, hizmette
yerindelik ve beyana güven esas alınacak. Kamu görevlileri, kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesinde; halkın günlük yaşamını
kolaylaştırmayı, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde
karşılamayı, hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini
artırmayı, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin
sonucuna odaklı olmayı hedefleyecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının
yöneticileri ve diğer personeli, kamu hizmetlerini belirlenen
standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütecekler. DÜRÜSTLÜK VE
TARAFSIZLIK Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken ve
hizmetlerden yararlandırmada ''dil, din, felsefi inanç, siyasi
düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle'' ayrım
yapamayacaklar, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı
muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve
uygulamalarda bulunamayacaklar. Kamu görevlileri, takdir
yetkilerini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her
türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun
olarak kullanacaklar. Kamu görevlileri, gerçek veya tüzel kişilere
öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele
ve uygulama yapamayacaklar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya
zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta
bulunamayacaklar, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını,
kararlarını ve eylemlerini engelleyemeyecekler. SAYGINLIK VE GÜVEN
Kamu görevlileri, kamu yönetimine güveni sağlayacak şekilde
davranacaklar ve görevin gerektirdiği itibar ve güvene layık
olduklarını davranışlarıyla gösterecekler. Halkın kamu hizmetine
güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar
veren davranışlarda bulunmaktan kaçınacaklar. Kamu görevlileri,
halka hizmetin kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir
görev olduğu bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket edecekler,
hizmetten yararlananlara kötü davranamayacaklar, işi
savsaklayamayacaklar, çifte standart uygulayamayacaklar ve taraf
tutamayacaklar. Yönetici veya denetleyici konumunda bulunan kamu
görevlileri, keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve tehdit edici
uygulamalarda bulunamayacak, açık ve kesin kanıtlara dayanmayan
rapor düzenleyemeyecek, mevzuata aykırı olarak kendileri için
hizmet, imkan veya benzeri çıkarlar talep edemeyecek ve talep
olmasa dahi sunulanı kabul edemeyecekler. Kurum ve kuruluş
amirleri, ihbarda bulunan kamu görevlilerinin kimliğini gizli
tutacak ve kendilerine herhangi bir zarar gelmemesi için gerekli
tedbirleri alacak. MENFAAT SAĞLAYAMAYACAK Kamu görevlileri, görev,
unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü
kişiler lehine menfaat sağlamayacaklar ve aracılıkta
bulunamayacaklar. Akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı,
siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya
kayırmacılık yapamayacaklar. Ayrıca, unvan ve yetkilerini
kullanarak kendilerine veya başkalarına menfaat sağlayamayacaklar.
Kamu görevlileri, görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin
sonucu olarak elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki
bilgileri, kendilerine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan
veya dolaylı olarak ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir
menfaat elde etmek için kullanamayacaklar. Görevdeyken ve görevden
ayrıldıktan sonra yetkili makamlar dışında hiçbir kurum, kuruluş
veya kişiye açıklamayacaklar. HEDİYE ALMA YASAĞI Yönetmelikte, kamu
görevlisinin tarafsızlığını, performansını, kararını veya görevini
yapmasını etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri
olan ya da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul edilen her
türlü eşya ve menfaat, ''hediye'' kapsamında sayıldı. Yönetmelikte,
''hediye alma yasağı'' kapsamında olan hususlar şöyle sıralanıyor:
''-Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde
bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs,
seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri, -Taşınır veya
taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken
piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan
işlemler, -Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya,
giysi, takı veya gıda türü hediyeler, -Görev yapılan kurumla iş
veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler.''
Bu yönetmelik kapsamına giren kamu görevlileri sayılan hediyelere
ilişkin bir önceki yılda aldıklarının listesini, herhangi bir uyarı
beklemeksizin her yıl Ocak ayı sonuna kadar Kurul'a bildirecekler.
Yönetmelikle, görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum
hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu
hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve
kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir
kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer
hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar, hediye
kapsamı dışında tutuldu. ESKİ KAMU GÖREVLİLERİYLE İLİŞKİLER Kamu
görevlileri, eski kamu görevlilerini kamu hizmetlerinden
ayrıcalıklı bir şekilde faydalandırmayacaklar, onlara imtiyazlı
muamelede bulunamayacaklar. Kamu görevlerinden ayrılan kişilere,
ilgili kanunlardaki hükümler ve süreler saklı kalmak kaydıyla, daha
önce görev yaptıkları kurum veya kuruluştan, doğrudan veya dolaylı
olarak herhangi bir yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik,
bilirkişilik, aracılık veya benzeri görev ve iş verilemeyecek. Kamu
görevlileri mal bildiriminde bulunacaklar ve Kurul gerek gördüğü
takdirde mal bildirimlerini inceleme hakkına sahip olacak. RESMİ
GAZETE'DE YAYINLANACAK Etik Davranış İlkelerinin Uygulanması ve
Etik Kültürün Yerleştirilmesi amacıyla bu kanun kapsamındaki kamu
görevlileri, bir ay içinde, ''Etik Sözleşme'' belgesini
imzalayacaklar. Kurum ve kuruluşların yetkili sicil amirleri,
personelin sicil ve performansını, bu yönetmelikte düzenlenen etik
davranış ilkelerine uygunluk açısından da değerlendirecekler. Etik
kültürün yerleştirilmesi ve eğitimi için çeşitli etkinlikler
gösterilmesini öngören yönetmeliğe göre Kurul, etik davranış
ilkelerine aykırı davranış ve uygulamalar hakkında, resen veya
yapılacak başvurular üzerine, gerekli inceleme ve araştırmayı
yapmaya yetkili olacak. Yönetmeliğe göre, kurum veya kuruluşun üst
yöneticisi tarafından kurum içinden en az üç kişilik bir ''Etik
Komisyonu'' oluşturulacak. Etik Komisyonu'na, medeni hakları
kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile
Türkiye'de oturan yabancı gerçek kişiler tarafından çeşitli
yollarla başvuruda bulunabilecek. KAMU GÖREVLİLERİNİ KARALAMA AMACI
GÜDEN BAŞVURULAR... Ancak, kamu görevlilerini karalama amacı
güttüğü açıkça anlaşılan ve başvuranın kimliği tespit edilemeyen
başvurular değerlendirmeye alınmayacak. Yargı organlarınca
incelenmekte olan veya karara bağlanmış bulunan uyuşmazlıklar
hakkında başvuru yapılamayacak. Kamu görevlisinin etik ilkelere
aykırı davrandığının çeşitli yollarla öğrenilmesi üzerine Kurul
resen inceleme yetkisini kullanabilecek. Etik davranış ilkelerine
aykırı bir işlemin tespit edilmesi halinde bu husus, Kurul kararı
olarak Resmi Gazete aracılığıyla kamuoyuna duyurulacak. Kararlara
karşı idari yargı yolu açık olacak