Kadınların korkulu rüyası tarih olacak

İlk yumurtalık naklini 1999'da yaparak tıpta devrim yaratan, ardından kanser hastalarına çocuk sahibi olma şansını sağlayan yumurtalık dokusunu dondurma yöntemini geliştiren Prof. Dr. Kutluk Oktay, menopozu geciktirecek yeni araştırmalarını Milliyet'ten Nevsal Elevli'ye anlattı.

Yumurta yaşlanmasının önüne geçildi diyelim. Bu buluş menopozu da geciktirecek mi?

Evet. Menopozun nedeni bu mekanizma, yani yumurta adedinin bitmesi ve geriye sağlıksız yumurtaların kalması. İnsan hayatı 100 yılda 2 katına çıktı ama yumurtaların hayatı uzamadı. İnsanlar 45 yaşından sonra çocuk sahibi olamıyor. Yumurtaları bozan mekanizmayı geri çevirebilir ya da yavaşlatabilirsek menopoz yaşını 10-15 yıl uzatacağız, ya da erken yaşta yumurta kalitesi düşmüş, menopoza girme riski olan hastalarda da bu olayı geciktirebileceğiz. Erken yaşta menopoza girmiş bir sürü genç hasta var.

Menopoza en erken girme yaşı nedir?

Kadınlar menopoza daha küçücük bir çocukken, ergenlik çağına geçer geçmez de girebiliyorlar. Çocuklar menopozlu bile doğabiliyor. Yani ergenlik çağına girmeden, regl olmadan yumurtalarını kaybedebiliyor. Bunların nedeni genetik veya bilemediğimiz etkenlerden kaynaklanıyor. Kemoterapi ve radyasyon tedavileri veya ameliyatlar da nedenler arasında olabiliyor. Bu, hem genç kadınları hem de çocukları etkiliyor. Genelde 40 yaşından önce gelen menopozları erken kabul ediyoruz.

Kadınların menopozlarını geciktirmeleri mümkün mü? Bu konuda bir tavsiyeniz var mı?

Sigara menopozu 2-3 sene geri alıyor. Herhangi bir şekilde ameliyat olacaklarsa, rahim gibi, yumurtalıklar da alınabiliyor. Gereksiz olsa bile. Bu nedenle hastalarıma yumurtalıklarını doktorlardan korumalarını öneriyorum! Antioksidanların faydası olduğunu düşünüyorum. Dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam önemli.

Seksin bir etkisi var mı?

Seks ile menopozun gecikmesi arasında direkt bir bağlantı kanıtlanmadı. Çünkü yumurtalar devamlı gelişiyor. İnsanlar kediler gibi değil. Kediler eşleri ile bir araya gelmeden yumurtlayamıyorlar.

Seks hayatına küçük yaşta başlayanlar için tehlike var mı?

En başta korunmasız ilişkileri yüksek riskli buluyoruz. Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda tüpler tıkanabiliyor, enfeksiyon olabiliyor, bunlar karın içinde yapışıklıklara yol açabiliyor. Böylece kısırlık sorunu da ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle her zaman korunmayı ve kondomun önemini vurguluyoruz.

Genç kızlara bu konuda bir öneriniz var mı?

Sigaradan uzak durmalarını, ailelerinde erken menopoz öyküsü varsa doktorları ile konuşarak "Anti Mullerion hormon" dediğimiz kan testini yaptırmalarını öneririz. Risk varsa rezerv testi yaptırmaları gerekiyor. Rezervleri düşük çıktığında yumurta ve embriyo dondurma işlemini yaparak doğurganlıklarını koruyabiliyorlar.