Kadınlar aman bu yaşa dikkat!

Özellikle kadınlarda menopoz sonrası artan kemik erimesi, disklere binen yükü artırıyor. Dr. Eser Alptekin, osteoporoza bağlı bel ve boyun fıtığını önlemenin yollarını anlatıyor

Bel fıtığının önemli nedenlerinden biri de kemik erimesi (osteoporoz).

Peki nedir bu kemik erimesi?

Kemik erimesi halk arasında kullanılan bir terim. Ancak ‘erime’ sözüne katılmıyorum. Çünkü insanlar yanlış etkileniyor. Kemiklerin erimesi sözü hastada gereksiz bir paniğe neden oluyor ve gerçekten kemiklerinin eriyip yok olacağını düşündürüyor. Oysa böyle bir durum yok. Tıbbi anlamda tarif edecek olursak; 35 yaşından sonra kemiklerin yıkımı, yapımından daha fazla oluyor. Kemikte yoğunluk kaybı meydana geliyor. Kadınlarda menopoz sonrası bu durum ileri derecede artıyor.
Hareketsizliğin de bu durumda etkisi büyük. Osteoporoz her insanın fizyolojisinde yaşanan normal bir süreç. Tıpkı cilt kırışmasında olduğu gibi. Osteoporoza bağlı olarak kadın ve erkeklerde el bileği ve omur kırıkları ortaya çıkabilir. Osteoporozla birlikte yaşlanmaya bağlı olarak 75 yaş civarında kalça kırıkları ortaya çıkabilir.

Menopoz sürecinde mi oluşur?

Kemik erimesi menopoz sürecinde ve sonrasında ileri derecede artış gösterir. Kemik dokusunun iç yapısının bozulması sonucu, kemik kırılganlığında ve kırığa yatkınlığında artış olur. Bu durum da sadece beli ve boynu değil bütün bir iskelet sistemini içine alan bir hastalıktır. Kemik kırılmaları hastalığın istenmeyen ve en kötü sonucudur.

Kadınlar bu oluşumu engellemek için ne yapabilir?

Bu süreç içinde bel hareketlerine dikkat etmek gerekiyor. Eşyaları kaldırırken özellikle temizlik işleri yaparken beli travmatize edecek pozisyonlara girmemeliler. Düzenli olarak yapılan bel ve karın egzersizleriyle kasları güçlendirmeleri de şart.

Beslenmede dikkat edilmesi gereken unsurlar var mı?

Beslenme direkt olarak bel fıtığı ile ilgili bir sorun yaratmıyor. Ancak kemik erimesi sürecinde hatta öncesinde kalsiyumlu gıdalara ağırlık verilmesi çok önemlidir. Peynir, süt, yoğurt düzenli olarak beslenmede bulunmalıdır. Ancak bu gıdaları yerken kişinin obezite, hipertansiyon ve kan yağlarının yüksekliği gibi sorunlarının olmaması gerekir. Kahve tüketiminin fazla olması da bunu etkiler. Alkolün de negatif etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Alkol kalsiyumun emilimini azaltıp atılımını artırarak osteoporozun gelişiminde büyük rol oynar. Yaşı 40’ın üzerinde ve doğum yapmış kadınların yüzde 80’inde osteoporoz görülür.

İlaç tedavisi pahalı

Kemik erimesine bağlı bel ve boyun fıtığını önlemek için hangi sporlar yapılır?
Gereken egzersizler bol bol yürüyüş ve karın-bel hareketleridir. Hastanın tedavisi için uygulanan rehabilitasyon sürecinde uzmanın verdiği egzersizler günü gününe yapılmalıdır. Rehabilitasyonun hedefi sakatlıkların önlenmesi, fiziksel kayıpların giderilmesi, hastanın duruşununun düzeltilmesi yönündedir.

Osteoporozun çeşitleri ve dereceleri nedir?
Osteoporoz yaşlanmaya, menopoza, hormonal nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir.

İlaçla tedavisi mümkün mü?

İlaç tedavisinin de etkisi büyüktür. Ancak bu tedavi son derece pahalıdır. Bu nedenle bizim gibi sosyoekonomik düzeyi düşük ülkelerde kemik erimesini düzenli beslenerek oluşmadan önce engellemek daha ekonomik olur. Osteoporozu oluşmadan önce engellemek için spor da şarttır. İkinci önemli engelleyici ise güneş ve D vitaminidir. Güneş ışınları ile birleştiğinde kemik üzerinde olumlu etki yaratan D vitamini gerek yiyeceklerle gerekse vitamin olarak kullanılabilir.

Halk kemik erimesini ‘Eyvah kemiğim eriyor’ şeklinde yorumluyor, bu doğru mu?

‘Kemik erimesi’ ifadesi halkın anladığı gibi parça parça yok olmaz. Nasıl ki insanları belli yaşlarında birtakım fiziki biyolojik eksikliklerle baş başa kalıyor. Örneğin saç dökülmesi, derinin kırışması gibi gelişmeler oluyorsa osteoporoz da bu tür bir gelişmedir. Onun için paniğe kapılmadan daha önce sıralanan tedbirleri alması gerekir.

Kemik erimesi bel ve boyun fıtığına zemin hazırlar mı?

Kemikteki kayıplara bağlı olarak kaslardaki disklere binen yük artar. Bel ve boyun ters bir hareket yapıldığı zaman zarar görür.

Kemik erimesi ilaçları bel fıtığını önler mi?

Kalsiyumlu ilaçlar direkt bel fıtığını önler demek yalnış olur. Kemik yapısına çok yüksek olmamakla beraber katkı sağlar.

Hastalarda osteoporoz olduğunu nasıl anlarız?

Hastaların yakınmaları, sırt ağrısı, boy kısalması, bel kemiğindeki bozulmalar ve kırıklardır. Osteoporoza bağlı ağrılar sıklıkla görülen ve hareketle artan ağrılardır. Ağrı öksürük ve ıkınmayla da artar.