Kadın imam cuma namazı kıldıracak
Abone olKadınların cuma namazı kılıp kılmayacağı tartışma konusu yapılırken, Amerika'dan gelen haber olaya yeni bir boyut kazandırdı. Uzmanlar tartışıyor, kadın imam caiz mi?
Amerika'da ilk kez bir kadın, saflarda erkek-kadın karışık
cemaate cuma namazı kıldıracak. ABD'nin New York kentinde bugün
gerçekleşecek olan "Kadın hocanın cuma namazı kıldırması"
eyleminin, Amerika'daki 'Müslüman Uyan' anlamına gelen 'Muslim Wake
Up' adlı organizasyon tarafından hazırlandığı belirtildi. Cuma
namazının Virginia Commonwealth Üniversitesi İslâmi İlimler Kürsüsü
profesörü Amina Wadud tarafından kıldırılacağı açıklandı. ABD'de
bazı İslâmi organizasyonların desteğiyle gerçekleşecek olan bu
eylem ile "Müslüman kadının hakkını arayacağı" ifade edildi.
Amerikalı Müslümanlar arasında tanınan bir kişilik olan Amina
Wadud, Afrika asıllı Amerikalılardan. "Kur'an ve Kadın" adlı
kitabıyla tanınan Wadud, kadınlara ait onlarca meseleyi gündeme
getirdiği kitabında, kadının namazda imamlık hakkının olduğunu
kaydediyor. Kitabında, kadın ve erkeğin karışık namaz
kılabileceğini, aynı zamanda kadının da imamlık yapabileceğini
vurgulayan Wadud, kadının arka saflarda namaz kılmasının geçmişten
beri uygulanagelen adet ve geleneklerin birer ürünü olduğunu
söylüyor. Amina Wadud, kitabında Hz. Peygamber (s.a.v)'in bunu
yasaklamadığını bilakis kadının imamlığına izin verdiğini
bildiriyor. Wadud'un, Amerikalı Müslümanlar arasında bazen başı
kapalı, bazen açık olduğu biliniyor. İslâm'ın Amerikancası için
harekete geçmişler "Müslim Wake Up" organizasyonu üyelerinin büyük
çoğunluğunu sonradan İslâm'ı seçmiş olan Amerikalılar oluşturuyor.
Amerika'daki hayat stilinin kadın-erkek eşitliği esası üzerine
kurulu olduğunu belirten organizasyonun yöneticileri, İslâm'da da
bunun için çareler bulunması gerektiğini ifade ediyorlar. Kadın ile
erkeğin namazda aynı safta yan yana "side by side" durabileceğini
söyleyen "Muslim Wake Up" organizasyonu yöneticileri, geçen sene
Washington D.C'de yapılan ilk toplantılarında böyle namaz kılarak
ilk uygulamayı başlattıklarını belirtiyorlar. Bugün Wadud'un
kıldıracağı cuma namazı ile de kadının imamlık yapabileceğini
göstereceklerini kaydeden organizasyon yöneticileri, İslâm'ın
Amerikan hayat stiline uygun olması için harekete geçtiklerini
ifade ediyorlar. Organizasyon yöneticileri Amerika'nın farklı
gazetelerinde yazdıkları makalelerde, "İslam'ın Amerikan hayat
stiline uygulanması" anlamına gelebilecekler çalışmalar
yaptıklarını söylüyorlar. Amerika'daki zenci Müslümanlar da daha
önce benzeri uygulamalar için girmiş ve İslâm'ın sadece zencilerin
dini olduğunu iddia etmişlerdi. Fakat, bu anlayış Malcolm X'in
ortaya çıkışıyla birlikte büyük darbe yemişti. "Din elden gitmiyor"
New York'daki İslâm Kültürü Merkezi İmamı Muhammed Şemsi Ali ise,
yaptığı açıklamada, "Bayan Wadud, sadece bayanlara imamlık
yapabilir ve bu da Allah'ın kadınlara vermiş olduğu bir hak. Ancak
erkeklere ya da kadın-erkek karışık cemaate namaz kıldıramaz. Çünkü
İslâm buna izin vermiyor ve bu aynı zamanda dini kurallara tamamen
aykırı bir uygulama" dedi. Şemsi Ali, Amerika'da benzeri
anlayışlarla çok karşılaştıklarını ve bu anlayış üzerinden 'Din
elden gidiyor' edebiyatı yapmayacaklarını da ifade etti. Mühtedi
Müslümanların İslâm'ı seçtiklerinde birçok sorunlarla
karşılaştıklarını söyleyen İmam Şemsi Ali, hedeflerinin yeni
Müslümanlara İslâm'ın gerçek öğretilerini ulaştırmak olduğunu
kaydetti. Diyanet'in konuyla ilgili fetvası Kadınların namazda
imamlık yapması, bir kadının hemcinsleri olan diğer kadınlara
imamlığı ve kadın-erkek karışık cemaate veya sadece erkeklere
imamlığı olarak iki kısma ayrılır. Kadının hemcinsleri olan diğer
kadınlara imamlığı konusunda, Hz. Peygamber (s.a.)'in hanımlarından
Ümmî Seleme ve Hz. Aişe' nin kadınlara imam olarak namaz
kıldırdıklarına, bu durumda öne geçmeyip ilk safın ortasında
durduklarına ait ilk devir hadis kaynaklarında bilgiler vardır.
Kadınların günlük beş vakit namazda olduğu gibi, teravih namazında
da diğer kadınlara imamlık yapmaları lslâm fakihleri tarafından
caiz görülmüştür. Bir kadının, erkeklere veya kadın-erkek karışık
cemaate imamlık yapması ise, ilk hadis kaynaklarından Ahmed b.
Hanbel' in Müsned' inde, Ebu Davud'un Sünen' in de, İbn Huzeyme'
nin Sahih'inde, Beyhaki'nin Sünen-i Kebir'inde, Hakim'in
Müstedrek'inde ve muahhar pek çok kaynakta yer alan bir habere göre
Hz. Peygamber (s.a.v.) istisnai olarak Ümmî Varaka isimli hafız-ı
Kur'an bir sahabiyye hanımın kendi ev halkına imamlık yapmasına
izin vermiştir. Ümmî Varaka'nın ev halkı ise, ölümünden sonra azad
olmaları kaydıyla hür kıldığı biri erkek diğeri hanım iki köleden
ibaretti. Bu rivayete dayanarak İmam Ahmed, Ebu Sevr, Müzeni,
Taberi, Ibn Teymiyye gibi alimler, kadının zaruret halinde
erkeklere de imamlık yapabileceğini söylemişlerdir. İmam-ı Azam Ebu
Hanife, Şafii gibi müctehidler ile cumhur-ı fukaha ise, kadının
erkeklere imamlığını caiz görmemişlerdir. HAYREDDİN KARAMAN: Cuma
namazı kıldıran kadın hiç olmadı Bugün Müslümanların kendi
dinlerini yaşamaları esnasında kadın imam olması gibi bir
zorunluluk ve ihtiyaç söz konusu değil. Yani kadın imam olmadığı
zaman Müslümanlar bir yokluğun içine düşmüyorlar. Bu durumdan yola
çıktığımız zaman öyle sanıyorum ki bir kadının cuma namazı
kıldırması farklı amaçları gütmekten ortaya çıkıyor ya da küçük bir
grubun içinde ele alınan bir durum olmalı. Peygamber Efendimiz
(s.a.v) zamanında ben şahsen bir kadının cuma ya da bayram namazı
kıldırdığına, böyle bir şey için kadına izin verildiğine
rastlamadım. Sadece bir istisna var o da Medine'den uzakta yaşayan
bir kadının ailesine ehliyetli kimse bulunmadığı için namaz
kıldırmasına Peygamber Efendimiz'in izin vermesidir. Ama bu
yorumdan yola çıkarak cuma namazı kıldırmak yanlış olur. Vecdi
Akyüz: Kadın zorunlu halde kıldırır Kadın ancak zorunlu bir halde
imamlık eder yani eğer namaz kıldıracak bir erkek yoksa ancak bu
durumda kadın namaz kıldırabilir. Peygamber Efendimiz zamanında
yaşanılan durumda zorunlu bir halden kaynaklanarak gerçekleşmiş bir
hadisedir. Bu hadiseden yola çıkarak kadın imam olabilir görüşünü
çıkarmak yanlış olur. Kadın kadın cemaatine namaz kıldırabilir ve
kadın imam diğer kadınlarla aynı safta durur yani erkek imam gibi
bir adım öne çıkmaz. Dr. Ali Cuma: Kadın namaz kıldırabilir Mısır
Müftüsü Dr. Ali Cuma, Amina Wadud'un erkeklere namaz kıldırmasının
caiz olduğunu söyledi. Müftü Ali Cuma, İslâm alimlerinin bu
husustaki ihtilaflarının kadının erkeklere namaz kıldırmasına iznin
olduğunu gösterdiğini bildirdi. İslâm alimlerinin ekseriyetine göre
kadının erkeklere imamlık yapamayacağını ifade eden Dr. Ali Cuma,
ancak çok az olsa da İmam Taberi ve İbn-i Arabi el-Maliki gibi
müfessir ve fakihlerin buna izin verdiğini açıkladı. Faruk Beşer:
Kadının imamlığı bidat'tır İbadet konusu aklın ve içtihatın geçerli
olmadığı bir alandır, Peygamber'in uyguladığı gibi gerçekleştirilir
ve bunun dışına çıkmak mümkün değildir. Kadının namaz kıldırması
Sünni geleneğin dışına çıkmaktır. İslam'ın yozlaşmasına ve
modernliğe esir olmasına sebep olur. Kadın ancak erkeğin olmadığı
bir ortamda namaz kıldırır ki cuma namazı adı üstünde cem etmek
yani herkesin toplanıp biraraya geldiği yerdir. Yani erkeklerin
olduğu bir yerde cuma namazını bir kadının kıldırması kabul
edilemez. Bu bidattır. Turan Kışlakçı / Ayşe Olgun Yenişafak