'Japonya daha hızlı büyüyecek ama zenginleşmeyecek'

Deprem sonrası ülkenin yeniden inşasının gündemde olduğu Japonya'da Merkez Bankası piyasalardaki risk algılamasını yumuşatmak için devreye girdi ve ekonomiye 180 milyar dolarlık acil yardım fonu sürülmesine başladı.

Piyasalara müdahalenin yarın ve çarşamba günü de devam etmesi bekleniyor.

Merkez Bankası'nın hamlesinin anlamını Capital Economics'in Japonya uzmanlarından David Rea'ya sorduk:

David Rea: Merkez Bankası ekonomiye yardımcı olabilmek için elinden geleni yapıyor. Özellikle tasarruf sahiplerine, yatırımcılara paralarını çekmek isterlerse bunda bir sıkıntı yaşamayacakları güvenini vermeye çalışıyor. Verilmek istenen, bankaların yeterince nakte sahip olacakları, ödemeler sisteminin de işlemekte olduğu mesajı. Merkez Bankası ayrıca hükümet tahvillerini, şirket tahvillerini satın almak için de kaynak ayırıyor. Böylece, hem hükümet hem de şirketler için borçlanma maliyetinin aşağı çekilmesi hedefleniyor.

BBC: Peki deprem ve tsunamiden ağır hasar gören bölge Japon ekonomisi için ne kadar önemli?

David Rea: Japonya'nın gayrısafi yurtiçi hasılasının yüzde 2'si bu bölgeden ve nüfusun yüzde 2'si de burada yaşıyor. Bazı büyük otomotiv şirketlerinin de buralarda tesisleri var. Ayrıca tarım üretimi açısından da önemli bir yer. Fakat Tokyo'nun ya da dev sanayi bölgesi Kobe'nin merkezi darbe yemiş anlamına gelmiyor kuşkusuz. Son büyük deprem orayı vurmuştu hatırlarsınız.

BBC: Peki bu felaketin küresel etkisi nasıl olacak? Eğer hükümet iyi yönetemezse daha ağır bir etki yaratabilir mi küresel ekonomi için?

David Rea: Evet ama bunları abartmamak gerektiğini düşünüyorum. Japonya, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi ve büyük bir ihracatçı. Dolayısıyla üretimde yaşanacak sorunlar, başka ülkeleri de etkileyecektir. Hasar kaldırma ve yeniden inşa maliyeti yen üzerinde etkili olabilir. Hisse senedi piyasalarında özellikle sigorta şirketleri, taahhütlerini yerine getirmek için başka piyasalarda varlık satışına yönelebilirler. Üretim açısından ise, bu bölgede Güney Kore, Tayvan ve Çin'in yüksek teknolojiye dayalı üretimiyle oluşacak boşluğu doldurmaları mümkün olabilir.

BBC: Peki çelişki gibi görünebilir ama piyasaya bu kadar para pompalanması ve alınacak diğer önlemlerle ekonominin canlanması söz konusu olabilir mi?

David Rea: Enkaz kaldırma ve yeniden inşa faaliyeti, evlerin, altyapının yeniden inşa edilmesi, gayrısafi yurtiçi hasıla için olumlu bir artış getirecek. Ama varlıkların göreceği hasar, yani zenginliğin azalmasını da dikkate almak gerekecek. Dolayısıyla, Japonya daha hızlı büyüyebilecek belki ama daha zengin olmayacak.