Japonlar'ın patates mucizesi

Alçakgönüllü sebzemiz patatesin, meğer bilmediğimiz ne kadar yararları varmış. Açıkçası ben geçtiğimiz haftaya kadar patatesin sadece, kızartmasını, haşlanmışını, fırında pişmişini biliyordum ve tümünü afiyetle yiyordum. Ama patates nelere kadirmiş! Japon otomotiv devi Toyota gitmiş, Endonezya'da patates yetiştirmiş ve bu patateslerden plastik elde etmiş. Evet, yanlış duymadınız! Bildiğiniz plastiği patatesten üretmiş ve bununla yetinmeyip bunu yeni model otomobillerinde kullanmış. Herhalde bu otomobilleri pazarlarken de 'Sakın yemeye çalışmayın' sloganıyla tanıtacak. İLK TEMELLERİ TÜRKİYE'DE Toyota'nın patatesle karşılaşması ilk olarak 10 yıl önce Türkiye'de gerçekleşti. Türkiye'de Sabancı Holding ile ortak fabrika kurmaya karar veren Toyota, Adapazarı'nda fabrikayı inşa edeceği arazinin patates tarlası olması nedeniyle yasal engellerle karşılaşmıştı. Arazinin tarım alanı olduğu için tarım dışında kullanılmasını önleyen yönetmelik yüzünden sıkıntılı günler yaşayan Toyota ve Sabancı yetkilileri, hükümetin kararnameyi değiştirmesiyle rahat bir nefes almıştı. Kadere bakın ki, o dönemde patates yerine otomobil üretmeyi tercih eden Toyota, bugün dünyanın birçok yerinde patates tarlaları satın alıyor. Belki bu kapsamda önümüzdeki yıllarda Türkiye'de patates tarlaları için yatırım bile yapar. Kimbilir... PASPAS VE KOKPİT'TE 2001 yılından bu yana geri dönüştürülebilir bioplastikler üzerinde çalışan Toyota mühendisleri Endonezya'da yetişen bir tür tatlı patatesten plastik imal ederek bunu otomobillerde kullanmaya başladı. Toyota'nın patatesten elde ettiği bu yeni ürün ilk aşamada şu an Japonya'da satılan Raum modelinin paspaslarında ve konsept modeli ES3'ün kokpitinde kullanılıyor. POTANSİYEL FARK EDİLDİ Tatlı patates projesinin ilk adımları Toyota'nın 1998'de kurduğu bioteknoloji ve ağaçlandırma iş sahasına pararel olarak atıldı. Araştırmacılar o dönemde patatesin sahip olduğu potansiyeli ortaya çıkartarak, biolojik olarak parçalanabilen plastik yaratılacağını, hayvancılıkta kullanılabileceğini, ayrıca yakıt hücreli ve elektrikli araçlar için hidrojen üretilebileceğini keşfettiler. Toyota bunun ardından 2001 yılında Endonezya'da Biolojik merkezini kurarak, tatlı patates yetiştirmeye ve bu patatesleri hayvan besleme ve bioplastik üretiminde kullanmaya başladı. Patatesten plastik nasıl elde ediliyor Çevresel açıdan bakıldığında bioplastikler sadece biolojik olarak parçalanan bir madde değil, ayrıca doğal bir karbon. Tatlı patatesler yetişirken karbondioksiti çekiyorlar. Kısa sürede Toyota, bu maddeyi otomotiv ürünlerinde kullanmak üzerine odaklandı, ama patatesten plastik plakalar çıkarmak ve bunların normal plastiklerle aynı özelliklerde olması için uzun süreli araştırmalar yaptı. Patatesten elde edilen plastiklerin imalat süreci aslında oldukça basit. Patateslerin içindeki nişasta enzimler yardımıyla parçalanıyor ve şekere dönüşüyor. Fermante edilen şekerden laktik asit elde ediliyor. İşlemin son ayağındaysa bu laktik asit polimerizasyon reaksiyonuna tabi tutularak biolojik plastik halini alıyor. Ancak, işlem için yapılan yatırım klasik petrol ürünü plastiklerden daha fazla. Toyota, 20 milyon ton plastik üretecek Dünyada şu anda bioplastik pazarı 20 bin ton civarında. Toyota ise dünyada plastik talebinin 150 milyon ton olduğunu ve bunun 30 milyon tonunun bioplastike dönüşeceğini savunuyor. Toyota, buna bağlı olarak bioplastik üretimini artırarak 20 milyon tona çıkartmayı hedefliyor. Bu da 5 trilyon yenlik (47 milyar dolar) bir satış hacmi anlamına geliyor. Toyota, kuşkusuz bu kadar fazla plastiğe ihtiyaç duymuyor, ama ürettiği otomobillerdeki kullanım oranını artırıp, geri kalanını piyasada satmayı hedefliyor. (HURRİYETİM)