Japon uzmanlardan olası İstanbul depremi ve tsunami değerlendirmesi

Dünyanın birçok ülkesinde örgütlü Genç Liderler ve Girişimciler Derneği’nin (JCI) İstanbul Şubesi tarafından Mahalle Gönüllüleri Derneği (MAG-DER) ile Doğa Hareketleri Araştırma Derneği (DOHAD) işbirliği ile Afete Dirençli Toplum projesi kapsamında on-line ‘Afete Dirençli Sürdürülebilir Şehirler’ paneli düzenlendi. 

​Japonya'da STK olarak devlet ile birçok alanda işbirliği yapan JCI'nin İstanbul Sosyal Sorumluluk Projeleri Direktörü İlknur Doruker, derneğin Türkiye 2020 Hibe Programı’na hak kazanan proje kapsamında düzenlenen paneli yönetti.

Panele, Yüksek İnşaat Mühendisi, Yüksek Mimar ve Japonya Yurtdışı İnşaat Şirketleri Derneği Türkiye Genel Sekreteri Yoshinori Moriwaki, Kagawa Üniversitesi’nde dekan danışmanı olan aynı zamanda Türkiye’de bilimsel bir araştırmaya da katılan Prof. Yoshiyuki Kaneda, JCI 2013 Dünya Başkan Yardımcısı Kazutaka Amaki, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı ve Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Gökçe konuşmacı olarak katıldı.

''Türkiye’de 20 milyon bina varsa yüzde 67’si kaçak''
Türkiye’de 30 yıldan bu yana önemli birçok projede yer alan Japonya Yurtdışı İnşaat Şirketleri Derneği Türkiye Genel Sekreteri Yoshinori Moriwaki, Türkiye ile Japonya’yı depremler ve sonuçları bakımından değerlendirdi. 5 büyüklüğündeki depremler bakımından Türkiye’nin 6’ncı, Japonya’nın 4’üncü sırada yer aldığını, ülkelerin metrekare büyüklüğüne göre deprem olma sıklığında Türkiye’nin 17’nci, Japonya’nın 6’ncı sırada olduğunu, ülkesinde bugüne kadar en büyük depremin 9 büyüklüğünde, Türkiye’de ise Erzincan’da 7.9 büyüklüğünde olduğunu belirterek, şöyle dedi: “Türkiye ve Japonya aynı acıyı çekiyor. Türkiye’de Japonya’daki kadar büyük deprem yok. Bu rakamlara karşılık Türkiye, dünyada en fazla can kaybının olduğu 3’üncü ülke konumunda. Japonya ise 7’nci sırada. Üstelik Japonya’da tsuinami de var. Amerika’daki tsunami de Japonya’yı etkiliyor. Türkiye’de 20 milyon bina varsa yüzde 67’si kaçak, usulsüz, kontrolsüz  bina konumunda. 1998, 2007 ve 2019’da deprem yapı yönetmelikleri yayınlandı. Bu yönetmelik ABD veya Japonya’dan farklı değil. Ancak, Türkiye’de kontrolsüz tehlikeli bina sayısı çok fazla”

Yüksek binalar ve denetimleri
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı Cemal Gökçe de, Türkiye’deki yüksek katlı binalar ile ilgili yönetmeliğin geçen yıl yürürlüğe girdiğini hatırlatırken, “7 ve üzeri depremde bu yapıların nasıl refleks göstereceğini sıkıntı yaşayarak ifade etmem gerekir. Diploma aldıktan sonra 5 yıllık meslek hayatında 3 yıl hizmet yapana her türlü yapıyı denetleyebilirsiniz, diyoruz. Bunların yüksek katlı binaları denetleyebilme şansı yoktur. Sadece deprem yönetmeliklerine sahip olmak yetmez, ekstra mühendislik bilgisine sahip olmak gerekir” diye konuştu.

Similasyon ile olası tsunami
Boğaziçi Üniversitesi ile birlikte bir dönem İstanbul’da yapılan araştırmada Japon heyetinin başında yer alan Kagawa Üniversitesi’nden Prof. Yoshiyuki Kaneda ise, olası İstanbul depremi ve tsunami tehlikesini değerlendirdi. Kuzey Anadolu Fay hattının 1912’den bu yana doğudan batıya doğru büyük depremler ürettiğini ifade eden Kaneda, Silivri’den başlayarak, Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar, Bakırköy, Zeytinburnu’yu izleyerek Anadolu yakasına kadar uzanan hatta dalgaların karaya vurabileceğini anlatırken animasyon görüntülerini paylaştı. Prof.  Kaneda, Zeytinburnu haritasını ve risk oluşturan bölgeyi haritada gösterirken, şöyle dedi:

“Olası Marmara Depremi’nde Kuzey Anadolu Fay hattından gelen dalgaların ne derece kıyıya vuracağını simülasyon yöntemi ile anlatmaya çalıştık. Öngörüler göz önüne alınarak bu simülasyon hazırlandı. Dalgaların 11 Mart 2011'de, Japonya'nın Tōhoku bölgesinde gerçekleşen tsunami kadar büyük olmayacağını düşünüyoruz.”

Haydarpaşa detayı
Prof. Yoshiyuki Kaneda’nın paylaştığı simülasyonda dalgaların Haydarpaşa’da kıyıdan oldukça ileriye doğru gittiği dikkat çekti. Panelin son bölümünde JCI Dünya eski Başkan Yardımcısı Kazutaka Amaki, ülkesinde sivil toplum kuruluşlarının afet gibi önemli konularda önemli rol oynadıklarını anlattı.