İtalya ekonomik krizle 'paylaşarak' savaşıyor

Organik zeytinyağı, saç havlusu, daktilo, yoga dersi… Bunlardan herhangi birini ya da “gönlünüzden kopan” herhangi bir ürün ya da hizmeti sunarak İtalya’da ücretsiz konaklayabilirsiniz.

Ekonomik krizden turizm sektörünün de nasibini alması, turistik tesis işletmecilerini yeni çözüm arayışlarına itiyor. İtalya genelinde gelecek hafta, binlerce otelin katıldığı bir “değiş-tokuş festivali” düzenleniyor.

18-24 Kasım arasındaki festivale katılan otellerde gecelik konaklama bedeli parayla değil, müşterilerin evde yaptığı marmelatlar, bir cd veya bahçe bakımı, tenis dersi gibi ürün veya hizmetlerle ödenecek.

Etkinliğe katılmak için “settimanadelbaratto.it” (takas haftası) sitesi üzerinden kayıt yaptırmak gerekiyor. Sitede, tesislerin gecelik konaklama karşılığı talep ettiği ürün ve hizmetlerin listesi bulunuyor. Ancak müşteriler de tesislere kendi tekliflerini sunabiliyor.

Festival bir hafta sürse de, İtalya’daki bazı tesisler bu uygulamayı yıl boyunca uyguluyor. Bu yöntemle hem turistik tesisler, boyama, temizlik gibi ihtiyaçlarını karşılıyor hem de su ısıtıcısı, yatak çarşafı gibi eksiklerini tamamlıyor. Ekonomik kriz yüzünden tatil masraflarını kısmak zorunda kalan müşteriler ise ceplerinden para çıkmadan tatil yapabiliyor.

Takas usulü ödeme gibi alternatif ekonomi kolları sadece turizm sektöründe değil hayatın hemen her alanında gittikçe yaygınlaşıyor. Ekonomik krizin yanı sıra internetin de etkisiyle “paylaşım ekonomisi” dünyanın pek çok bölgesinde yaygınlaşıyor. Paylaşım ekonomisi, maddi tasarruf sağlamasının yanı sıra, aşırı tüketimin önüne geçiyor, hem de toplumsal bağları güçlendiriyor.

“collaborativeconsumption.com” (imece usulü tüketim) internet sitesinin yöneticisi Lauren Anderson, dünyayı sarsan ekonomik krizin insanları uyandırdığını ve aşırı tüketim kültüründen paylaşım kültürüne geçmeyi sağladığını söylüyor. Anderson, yavaş yavaş “sahip olmak” yerine “paylaşmanın” daha yaygın hale geldiğini vurguluyor.

İtalya’daki en büyük araç paylaşımı sitelerinden “blablacar”ın kurucuları da İtalya’da 36 milyon motorlu taşıt bulunduğunu ve bu araçların sahiplerinin yüzde 80’inden fazlasının tek başlarına seyahat ettiğini belirterek, “Amacımız ihtiyaçları karşılamak, masrafları paylaşmak ve araç kullanımını optimize ederek karbondiyoksit salınımını azaltmak. Sonuçta herkes kazanmış oluyor” diyor.

Paylaşım modasına ayak uyduranlar, otomobil koltuklarını, evlerindeki boş odayı, ofis binasını, kullanmadıkları elektronik eşyayı hatta evcil hayvanlarını bile 'ortak kullanıma' açıyor. Gittikçe yaygınlaşan paylaşım ekonomisi örneklerinden bazıları şöyle:

- Ev paylaşımı: Evlerindeki odaları kiralayanlar, şehirlerinde tatil yapmak isteyenlerle ev değişimi yapanlar, anne-baba evine dönenler, en azından faturaları paylaşmak için yalnız yaşamaktan vazgeçenler.

- Ortak bahçe: Roma gibi büyük şehirlerde yaşayanlar, kendi sebzelerini üretmek için ortak bahçe kiralıyor.

- Ofis paylaşımı: Ofis binalarındaki odalar, meslek dalına bakmaksızın farklı kişilere kiralanıyor. Böylece hem kira hem de telefon, faks, yazıcı gibi ofis malzemesi masraflarından tasarruf ediliyor.

- İnternetten otostop: İnternet üzerinde ardı ardına birçok araç paylaşım sitesi açılıyor. Bu sitelerin kullanıcıları, seyahat etmek istedikleri şehre giden diğer kullanıcılarla iletişim kurarak araçlarında koltuk kiralayabiliyor. Araç paylaşımı, hem benzin ya da bilet parasından tasarruf ettiriyor hem de yeni yol arkadaşları kazandırıyor.

- Değiş-tokuş: New York’ta ortaya çıkan kıyafet, mobilya vs takası İtalya da dahil olmak üzere birçok ülkeye yayıldı. Genellikle internette duyurusu yapılan değiş-tokuş partilerinde dolabın köşesinde kalmış kazaklar, bardak-tabaklar el değiştirerek ikinci bir hayata kavuşuyor.

- Yetenek takası: Yoga dersi karşılığında İngilizce konuşma pratiği, tadilat işleri karşılığında akşam yemeği gibi karşılıklı yetenek ve hobi paylaşımı, parasız da hizmet alabilmenizi sağlıyor.

- İşgal: Özellikle İtalyan öğrenciler arasında son yıllarda görülen bir olgu da yurt olarak kullanmak üzere boş binaları işgal etmek. İlk olarak 2009’da Roma’daki kullanılmayan bir binayı işgal eden, içini temizleyip yaşanacak hale getiren öğrenciler bu eylemi, Torino, Parma, Palermo, Bologna gibi diğer şehirlere de taşıdı.