İstihbaratta kim güçlü kavgası

Zaman'dan Ufuk Şanlı'nın haberine görea İstanbul'daki bombalı saldırıların önlenemeyişi istihbarat birimleri arasındaki bilgi akışının olmayışına bağlanırken, bu akışı sağlayacak Koordinasyon Kurulu toplantılarının 1984 yılından beri düzenli olarak yapılamadığı ortaya çıktı. Uzmanlara göre bunun sebebi MGK Genel Sekreterliği'nin MİT müsteşarının başkanlığını kabul etmemesi. İstanbul'da 57 kişinin ölümüyle sonuçlanan bombalı saldırılar, istihbarat birimlerinin birlikte çalışma konusundaki eksikliğini göz önüne serdi. Genelkurmay Başkanlığı, kuvvet komutanlıkları, MİT, Dışişleri Bakanlığı, Emniyet, Jandarma Genel Komutanlığı, MGK Genel Sekreterliği ve Cumhurbaşkanlığı'nın ayrı ayrı istihbarat birimlerine sahip olmasına karşın bu birimlerin düzenli aralıklarla toplanıp bilgi alışverişinde bulunmadıkları belirlendi. Geçtiğimiz cuma günü toplanan MGK'da da ele alınan istihbarat alanındaki koordinasyon zafiyetinin yasal yaptırımlara rağmen yıllardır sürmesi ise dikkat çekici bulundu. Yasalara göre istihbarat birimlerinin koordinasyonu MİT'in sorumluluğunda bulunuyor. Yasal olarak MİT müsteşarının başkanlığını yaptığı “Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu” istihbarat konusundaki tüm isimleri ve bilgileri tek çatı altında toplamakla görevlendiriliyor. 1984 yılında yasayla hayata geçirilen Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu'nun (MİKK) tesis edildiği tarihten bu yana düzenli olarak toplanamadığı, bu yüzden güvenlik birimleri arasında bir ‘uyum sorunu' yaşandığı ifade ediliyor. Konuyla ilgili ZAMAN'a bilgi veren güvenlik kaynakları, toplantıların MİT Müsteşarı'nın başkanlığını kabul etmeyen MGK Genel Sekreterliği yüzünden gerçekleştirilemediğini savunuyor. MGK Genel Sekreterliği'nin “MİT yasal olarak bize zaten bilgi vermekle yükümlü. Bu yükümlülüğü bulunan bir kurumun başkanının başkanlığını kabul edemeyiz" yaklaşımı nedeniyle toplantılara askeri kanadın ilgi göstermediği belirtiliyor. MGK'nın, kritik toplantılara bile alt düzeydeki subaylarla iştirak etmesinin verimliliği ve etkinliği düşürdüğü ifade ediliyor. Toplantıların ayrıca ast–üst tartışmalarının gölgesinde geçtiğine dikkat çekiliyor. Koordinasyon Kurulu toplantılarının güvenlik politikalarının oluşturulması ve kurumlar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi için büyük önem taşıdığına dikkat çeken uzmanlar, üç ayda bir gerçekleştirilen MİKK toplantılarının artık ciddiyetinin anlaşılması gerektiğini vurguluyor. Güvenlik kaynakları, terör örgütü PKK’nın eylemlerinin devlet için büyük tehlike oluşturduğu 1992–96 yılları arasında bile bu durumun değiştirilemediğini hatırlatarak, gerekirse MİT Yasası’nda düzenlemeye gidilerek bu kurumun yapısının güçlendirilmesi ve direkt olarak Başbakan’a bağlanması gerektiğinin altını çiziyor. 1983 tarihinde yayınlanan 2937 sayılı “Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Yasası” ile istihbarat birimleri arasındaki koordinasyon MİT’e bırakılıyor. Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı’nın başkanlığında Milli Güvenlik Kurulu genel sekreteri veya yardımcısı, MİT İstihbarat Dairesi başkanı veya yardımcısı, Genelkurmay İstihbarat Dairesi başkanı veya yardımcısı, İçişleri Bakanlığı adına emniyet genel müdürü, ilgili bakanlıkların istihbarat uzmanları ve MİT müsteşarının çağıracağı kişilerden oluşan kurulun, Türkiye’nin güvenlik politikaları ve tehdit analizlerini yapması öngörülüyor.