İşten çıkarma yasağı kalktı işsizlik maaşına başvuru üçe katladı

Pandemi sonrası uygulanan işten çıkarma yasaklarının sona ermesi ile birlikte işsizlikteki bilanço ağırlaşırken, yasağın bittiği 30 Haziran sonrası yaşanan işsizlik dalgası Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) tartışmalara neden olan işsizlik verilerine karşılık İŞKUR'un açıkladığı işsizlik maaşı başvuruları son 3 ayda büyük bir dalgaya işaret ediyor. Eylül ayı istatistiklerine göre, yasakların kalkmasının ardından temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan 3 aylık dönemde 518 bin kişi işsizlik maaşı için başvuruda bulundu.

Ödeme şartları ağır

Eylülde önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 359 bin 876 kişiye 518 milyon 414 bin TL'lik ödeme yapılırken, fondaki erime de hızlandı.

TÜİK verileri işsizliğin ağustosta yüzde 12.1 ile yerinde saydığını gösterirken, işsizlik maaşı başvuruları bu tabloyla çelişiyor. İŞKUR'un yayınladığı işsizlik sigortası verilerine göre, 2002 yılı ile 2021 Haziran sonunu kapsayan dönemde 14.8 milyon kişi işsizlik maaşı için başvuruda bulundu. Yasakların kalkmasının ardından geçen 3 aylık dönemi de kapsayan eylül sonu verilerine göre, bu sayı toplam 15.3 milyonu aştı. Bu veriler 3 ayda işsizlik maaşı için 518 bin başvurunun yapıldığını ve en az bu kadar çalışanın daha işten atıldığını ortaya koyarken, ağır şartlar nedeniyle başvuruların bir kısmı kabul edilerek maaş ödemelerine geçiş yapıldı. Yasağın devam ettiği haziranda 187 bin kişiye işsizlik maaşı ödemesi yapılırken, bu sayı temmuzda 248 bin 168'e, ağustosta 324 bin 372'ye, eylülde ise 359 bin 876'ya çıktı. Haziranda 260 milyon 868 bin TL'lik maaş ödemesi yapılırken, bu tutar eylül sonu itibarıyla 518 milyon 414 bini buldu.

İşsizlik sigortası fonu giderek eriyor

İşsizlik Sigortası Fonu'ndaki gelir gider dengesinde bozulma söz konusu. Eylülde 3.5 milyar TL'lik gelir akışı olan fonda giderler ise 4.7 milyar TL'ye çıktı. 2019'da 131.5 milyar TL olan menkul kıymet ve fon varlığı, 2020'de 103.2 milyara gerilerken, 2021 Eylül ayı itibarıyla 87.1 milyar TL'ye düştü. Fondan 2019 sonunda 7.9 milyar TL'lik ödeme yapılırken, 2020'de kısmi yasaklara rağmen 6.2 milyar ödendi. Bu yılın ilk 9 ayında ödenen işsizlik maaşı yaklaşık 3 milyar TL oldu, toplam giderler ise 48.7 milyar TL'ye ulaştı.