İşten çıkarılmaya şikayet

DİSK, Uluslararası Çalışma Örgütü'ne (ILO) sunduğu raporda, son 4 yılda örgütlenme konusunda yaşadığı güçlüklere yer verdi.
    
Alınan bilgiye göre, DİSK, Türkiye'de, ILO'nun ''sendika özgürlüğü ve
örgütlenme hakkının korunmasını'' ve ''örgütlenme ve toplu pazarlık hakkını''
düzenleyen sözleşmelerine aykırılıklar konusunda bir rapor hazırladı.
    
Örgütün genel kurulu öncesinde ILO'ya iletilen raporda, 2005 yılında
toplanan 93. ILO Genel Kurulu'nda, söz konusu sözleşmelerin Türkiye'deki
uygulanmalarına ilişkin hazırlanan Uzmanlar Komitesi ve Aplikasyon Komitesi raporlarında yaşanan ihlallerin açık bir biçimde saptandığı ifade edildi.
   
Hükümetin, yapılan kimi yasa hazırlıklarını ve sosyal tarafların nlaşamamalarını gerekçe göstererek ILO raporlarındaki tespitlere karşı çıktığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
    
''2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve serbestçe örgütlenme, toplu iş sözleşmesi hakkını kullanma ve grevi bir hak olarak uygulama konularında, çeyrek asırdır yaşanan sorunları ortadan
kaldırmadığı gibi, çalışma yaşamının demokratikleşmesi için yaptığımız önerileri, ILO ve AB tarafından yapılan eleştirileri görmezden gelen, statükoyu koruyan, sendikal hakların evrensel boyutunu göz ardı eden, uluslararası belgelerde tanımlanmış standartları yok sayan yasaklayıcı, engelleyici ve kısıtlayıcı niteliktedir.''
    
Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu Tasarı Taslağı'nda iş kolu,
işletme ve iş yeri barajlarının, toplu sözleşmesi bağıtlanması ile ilgili
sürecin, toplu iş sözleşmesi uyuşmazlıklarının çözüm yöntemlerinin aynen
korunduğuna işaret edilen raporda, ''Sendikal hakların en önemli güvencelerinden olan grevi, bir hak olmaktan çıkaran yasak ve engeller dururken, ILO sözleşmelerine asgari uyumun sağlandığı savının gerçeği yansıtmadığını düşünmekteyiz'' denildi.
    
Raporda, Türkiye'nin imzaladığı ve usulüne göre yürürlüğe konulmuş bulunan
ILO sözleşmeleri, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Birleşmiş Milletler Ekonomik, Siyasal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa Sosyal Şartı ile bu hakların uygulanmasını denetleyen organların kararlarının, ülkedeki sendikal hak ve özgürlükleri düzenleyen mevzuat ve uygulama ile çeliştiği görüşüne yer verildi.
   
Raporda, tüm gelişmiş ülkelerde kabul gördüğü ve uygulama alanı bulduğu
belirtilen bu ilkelerin, Türkiye'de de uygulanması ve çalışma yaşamı açısından
hayata geçirilmesinin artık ertelenemez bir boyuta geldiği kaydedildi.
    
     -''ÜYE OLANLARIN YÜZDE 25'İ İŞTEN ATILDI''-
    
     Raporda, DİSK'e bağlı sendikaların 2002-2006 yılları arasındaki örgütlenme faaliyetlerine ilişkin şu bilgilere yer verildi:     ''DİSK'e üye sendikalar, 58 ilde, 339 iş yerini, 31 bin 230 işçiyi kapsayan
örgütlenme çalışmasında bulundu. Bu çalışmada 17 bin 33 üye kaydedildi. Bu sırada 4 bin 159 işçi sendikal nedenle işten atıldı. Üye kaydedilen işçilerden iş sözleşmesi sendikal nedenle sona erdirilenlerin oranı yüzde 25'i buldu.
    
Bu iş yerlerinden yüzde 70'inde toplu sözleşme yetkisi için Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvuruldu. İşverenler yapılan olumlu yetki
tespitlerinin yüzde 99'una itiraz etti. Yapılan bu itirazlar sonrasında açılan
yetki tespiti davaları 6 ay ile 3 yıl arasında değişen sürelerde sonuçlandı.
Ortalama süre 500 gün olarak tespit edildi.
    
Uzun sürede sonuçlanan yetki tespiti davaları sonunda işveren veya diğer
sendikaların itirazının reddedilmesi sonucunda bakanlık tarafından toplu iş
sözleşmesi yetki belgesi verilmesine rağmen, iş yerlerinde, sendika üyesi
işçilerin kalmaması veya azınlığa düşmesi sonucu ortaya çıktı ve toplu sözleşme
yapılamadı.
    
     -TİSK'E ELEŞTİRİ-
    
     ''Ülkemizdeki sendikal hakların ILO standartlarına yükseltilmesine karşı en
büyük engel işveren örgütü TİSK'ten gelmektedir'' denilen raporda, şu görüşlere
yer verildi:
     ''TİSK, 2003 yılında başlayan çalışmalara ve hazırlanan yasa taslaklarına
karşı ancak 28 Aralık 2006 tarihinde görüş bildirmiştir. TİSK, bildirdiği
görüşlerinde 2821 ve 2822 sayılı yasalarda yapılacak değişikliklerini ancak İş
Kanunu'nda yer alan kıdem tazminatı ile birlikte müzakere edebileceklerini ileri
sürmekte ve ILO görüşleri doğrultusunda yapılmak istenen değişikliklerin
neredeyse tamamına karşı çıkmaktadır.''
    
     -KAPATMA DAVALARI-
    
     DİSK ve bağlı sendikalar hakkındaki kapatma davalarına da yer verilen
raporda, konfederasyonun kurucu üyesi Gıda-İş Sendikası hakkında, yöneticilerin
10 yıllık fiili hizmet süreleri bulunmadığı gerekçesiyle faaliyetin durdurulması
ve kapatma istemiyle açılan davada sendikanın kapatılmasına karar verildiği
anımsatıldı.
     Raporda, Yargıtay'ın, sendikaya genel kurulunu toplayıp eksikliği gidermesi
için süre verilmediği gerekçesiyle kararı bozduğu ve davanın sürdüğü belirtildi.
     Emekli-Sen hakkında Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin yerel mahkemenin kararını
bozarak kapatma kararı verdiği dile getirilen raporda, önceki yıllarda da
Sendikalar Kanunu'nun çeşitli maddelerine dayanarak DİSK ve üye sendikalardan
Limter-İş, Sine-Sen ve Nakliyat-İş hakkında bu tür kapatma istemli açıldığı
kaydedildi. Raporda, bu davaların, sendikaların faaliyetlerini serbestçe
düzenleme, tüzüklerini serbestçe yapma, yöneticilerini serbestçe seçme hakkının
açıkça ihlali niteliğinde olduğu savunuldu.
    
     -ŞİKAYET KONULARI-
    
     Raporda, ILO organlarının dikkati çekilen düzenlemeler şöyle sıralandı:
     ''1-Örgütlenme özgürlüğünü ortadan kaldıran sendikaya üyelik ve üyelikten
ayrılma için aranan noter şartı,
     2-Sendikaların iç işleyişlerine ve yapılarına yönelik müdahaleler,
     3-Yüzde 10 iş kolu ve yüzde 50+1 iş yeri barajlarına dayalı çifte baraj
sistemi,
     4-Toplu sözleşme yetki sürecinin uzunluğu, karmaşıklığı ve yetkili
sendikanın belirlenmesinin bakanlığa ve mahkemelere bırakılmış olması,
     5-Grev hakkına yönelik sınırlamaları, hak grevi, dayanışma grevi, genel
grev, uyarı grevi gibi grev türlerinin yasaklanması,
     6-Çok sayıda iş kolunda ve iş yerindeki grev yasağı,
     7-Hükümete tanınan geniş grev erteleme yetkisi ve zorunlu tahkim
uygulaması.''
     DİSK yönetimi, raporun ILO sözleşmelerine ilişkin ihlaller konusunda ''resmi
bir şikayet'' olduğunu belirterek, sendikal hak ihlallerine ilişkin
şikayetlerinin ILO Sendikal Hak İhlallerini İzleme Komitesi gündemine alınması
için başvurunun kabulünü istedi.