İşte ucuz havale yöntemleri

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) Tüketici Masası'na, bankaların para transferlerinde müşterilerinden talep ettikleri fahiş havale ve komisyon ücretleri konusunda şikayetler yağıyor. Gelen şikayet telefonları, mektuplar ve e-mailleri değerlendiren ATO, tüketicinin başvurduğu ''ucuz havale yöntemleri''ni derledi. Konuya ilişkin ATO'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, tüketicilerin cebini yakmayacak havale formülleri şunlar: ''PTT ile havale - Posta havalesi çoğu bankanın havale ücretinden çok daha ucuz. Örneğin PTT yurtiçi havale ücreti olarak 250 milyon liraya kadar 3 milyon, 250-500 milyon lira arası için 5 milyon, 500 milyon-1 milyar arası için 8 milyon, 1-5 milyar arası için 12 milyon, 5-10 milyar arası için 15 milyon ücret alıyor. -İnternet üzerinden - Bankaların çoğu internet üzerinden havale ve EFT için ücret almıyor. Bazı bankalar da 500 bin ya da 750 bin TL gibi cüzi ücretler talep ediyor. İnternet şubesini kullanmak için bankada bir hesabın, hesapta da paranın bulunması gerekiyor. -Telefonla havale - Bazı bankaların telefon ile havale uygulaması bulunuyor. ''İnteraktif telefon bankacılığı'' olarak adlandırılan bu sistem, 444'lü telefon hatları aranarak ücretsiz ya da cüzi bir ücret karşılığı kullanılabiliyor. Bu yöntemde de ilgili bankada hesabınız ve hesapta da paranızın bulunması gerekiyor. -ATM'den havale - Bankaların ATM'lerinden havale yapmak şubelerinden havale yapmaktan çok daha ucuz. Hatta çoğu bankada da bedava. Örneğin A Bankası'nda hesabı ve bu hesaba bağlı bankamatik kartı bulunan bir tüketici, ATM'den aynı bankada hesabı bulunan bir başka kişiye havale yapabiliyor. -Bazı bankaların ''kasamatik'', ''netmatik'', ''müşteri çağrı merkezi'' gibi isimler altında alternatif havale yöntemleri de bulunuyor. VATANDAŞA HAVALE GEÇİRTEN UYGULAMALAR -Bazı bankalar, bir sorunu için bankanın 444'lü numarasını arayan vatandaşa ''İnceleyelim, biz sizi arayalım'' diyor. Müşteri banka tarafından arandığında bu defa banka cevaben arama ücreti talep ediliyor. -Hesaptan hesaba, kasadan (bankaya nakit getirerek) hesaba, hesaptan isme, kasadan isme havalelerde ücretler farklılık gösteriyor. Örneğin hesaba havale yapmanın bedeli 4 milyon 500 bin lira ile 150 milyon lira arasında değişiyor. -Vatandaş askerdeki oğlunun hesabına 100 milyon lira para yatıracak. 10 milyon lira havale ücreti isteniyor. -Bir vatandaş, üyesi olduğu arsa kooperatifine her ay 15 milyon aidat ödüyor. Kooperatifin hesabının bulunduğu banka şubesine gidiyor. Kendisinden 20 milyon havale ücreti isteniyor. -Kirasını ödemek için bankaya giden vatandaş ev sahibinin hesabına 50 milyon lira yatırmak için 20 milyon lira ödeme yapmak zorunda kalıyor. -Vatandaş, bir bankanın herhangi bir şubesinden, aynı bankanın bir başka şubesinde bulunan döviz hesabından para çekmek istiyor. Kendisinden 15 milyon lira EFT ücreti talep ediliyor. -Bir de ''Deli Dumrul vergisi'' var ki köprüden geçenden de geçmeyenden de alınıyor. Vatandaş, bir bankanın internet şubesinden bir başka şubesine isme EFT yapıyor. 400 milyon liralık bu havale karşılığı 20 milyon lira komisyon ödüyor. Ancak EFT yapılan banka, parayı karşı tarafa öderken, havaleyi alandan da 20 milyon lira komisyon talep ediyor. AKILALMAZ HAVALE YÖNTEMLERİ Havale ücret ve komisyonlarını ödeme gücü bulunmayan vatandaş, bankaları Allah'a havale edip güvenli olmamasına rağmen kendi geliştirdiği yöntemlere başvuruyor. -Bankamatik kartı imdada yetişiyor - Örneğin, çocuğu askerde olan veya başka şehirde çocuk okutan aileler, bankamatik kartlarını çocuklarına verip havale ücretinden kurtuluyorlar. -Otobüsle havale - Başka şehre havale yapmak gerektiğinde parayı şehirlerarası otobüs ile gönderiyorlar. Bu kimi zaman parayı otobüsün muavine emanet etmek suretiyle kimi zamanda giyecek ya da gıda paketlerinin arasına sıkıştırarak yapılıyor. -Emaneten havale - Başka şehre havale yapması gereken kişi, şansı varsa aynı şehre giden bir tanıdığı aracılığıyla para gönderiyor. -Kitap arası havale - Kargo ile para gönderilemiyor. Ancak bazı vatandaşlar PTT ya da kargo şirketleri aracılığıyla kitap, giyecek ya da kuru gıda paketleri arasına gizleyerek para transferi yapıyor. -Mektupla havale - Yasak olmasına karşın mektubun arasına para sıkıştırılarak postaya veriliyor. -Elden havale - Örneğin kiracı, aynı şehirde oturan evsahibinin parasını elden teslim ediyor. Çünkü otobüs, minibüs ya da taksiyle yapılan bu teslimat, havale yapmaktan ucuza geliyor. ATO BAŞKANI AYGÜN Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Aygün, tüketicinin bankalardan havale yaparken havale geçirmesinin çok normal olduğunu belirterek, ''Bankalar 15 milyon liralık havale için 20 milyon lira havale ücreti talep ediyor. vatandaş da bankaları Allah'a havale edip kendi yöntemlerini geliştiriyor. Böyle etkiye böyle tepki'' dedi. Aygün, şunları söyledi: ''Tüketicinin para transferi yaparken güvenli olmayan yolları tercih etmesi son derece üzücü. Ancak mecbur kaldıkları da belli. Bankalar elbetteki ticaret yapıyor. Hizmet veriyorsa karşılığını da alacak. Ancak bakıyorsunuz bir banka 10 milyon lira alıyor, diğer banka 20 milyon lira alıyor. Buna da serbest ticaret deniyor. Yasalarımızda buna karşı bir yaptırım yok. Tüketici yaptırımı kendisi uygulayacak. Ucuz banka ile çalışacak. Pahalıcı bezirgan cezalandırılmazsa, ucuz hizmet veren nasıl ödüllendirilecek? Bu nedenle görev tüketiciye düşüyor. Tüketici ucuz hizmet veren bankayı ödüllendirmeli. Bu olmadığı takdirde Bankalar da (hizmeti kaç liraya versem gidiyor) der, yüksek fiyatı uygular.'' En şaşılası havale uygulamasının havaleyi yapandan da alandan da komisyon talep edilmesi olduğunu kaydeden Aygün, ''Tüketici tıpkı, karakola yolunun düşmesinden nasıl çekiniyorsa, bankalara yolunun düşmesinden o derece çekinir hale geldi. Tüketici için bankaya düşmek mahkemeye düşmekten farksız. Maalesef vatandaş bankalardan soğudu'' şeklinde konuştu.