İşte Türkiye’nin Fikri Mülkiyet karnesi

ABD Ticaret Odası, fikri mülkiyet haklarıyla ilgili uluslararası raporunu açıkladı. Değerlendirmeye ilk kez dahil edilen Türkiye, toplam puanlamada orta sıralarda yer aldı.

Rapora ilişkin yapılan yazılı açıklamaya göre, ABD Ticaret Odası’nın hazırladığı “Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi Raporu”, 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen Türkiye için önemli ipuçları sunuyor.

Endeks, ülkelerin ekonomik büyüme ve gelişimini teşvik eden fikri mülkiyet hakları alanında 30 farklı göstergenin değerlendirilmesi sonucunda hazırlandı. Fikri Mülkiyet Endeksi Raporu’nda en yüksek notları ABD, İngiltere ve Fransa alırken, Türkiye, 30 üzerinden 12,38 puan ile sıralamanın ortalarında bulunuyor. Listenin sonlarında ise Hindistan, Tayland ve Vietnam yer alıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Amerikan Ticaret Odası Küresel Fikri Mülkiyet Merkezi Başkanı David Hirschmann, raporla ilgili olarak “Sağlam bir fikri mülkiyet sistemi, ekonomik ve sosyal gelişimini hızlandırmak isteyen uluslara güçlü bir temel sağlarken, tüketicilere de orijinal, güvenilir ve işlevini tam gören ürünler satın aldıklarının teminatını verir” değerlendirmesinde bulundu.

Açıklamada yer alan bilgilere göre, raporda patentleyebilme kapasitesi, lisanslama yapısının uluslararası anlaşmalar ile uyumlu olması gibi konular, Türkiye’nin güçlü alanları olarak öne çıkıyor.

On-line telif hakkı alanında yapılması gereken reformlar, sahte ürün oranlarının yüksek olması ve data korunması noktasındaki yetersiz düzenlemeler gibi konular ise zayıf alanlar olarak dikkati çekiyor.

Raporda ayrıca, sigarada olası bir “tek tip paketleme” ya da “kara paket” düzenlemesi Türkiye’nin fikri mülkiyet karnesindeki zayıf alanlarından biri olarak göze çarpıyor. “Tek tip paketleme” düzenlemesinin dünyadaki tek uygulayıcısı Avustralya. Bu düzenleme, Avustralya’nın da bir önceki yıla göre Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi’nde gerilemesine neden oldu. Buradaki temel endişe, marka kullanım haklarının kısıtlanması ve bu aşırı uygulamanın başka sektörlere de sıçrayabileceği konusu.

FİKRİ MÜLKİYET İLE YABANCI YATIRIMCI ARASINDA İLİŞKİ VAR

Raporu değerlendiren Türk-Amerikan İşadamları Derneği (TABA/AmCham) Genel Başkanı Ekim Alptekin, Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi çalışmasının önemine dikkati çekti.

Alptekin, “Fikri mülkiyet ve marka haklarının korunması ile doğrudan yabancı yatırım arasında sıkı bir ilişki var. Fikri mülkiyet ve marka haklarının üst seviyede korunması ve bu hakları aşırı yönde kısıtlayan regülasyonlardan kaçınılması ile, yatırımların artacağına, daha çok iş yaratılabileceğine ve ekonomik büyümenin ivme kazanacağına TABA/AmCham olarak inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Rapora göre Türkiye’nin fikri mülkiyet alanındaki karnesi şöyle: