İşte modern boğaz koruması

Boğazlar'da yeni dönem 'nihayet' başladı. Çanakkale ve İstanbul boğazlarından geçen gemiler dün saat 14.00'ten itibaren tıpkı hava taşımacılığındaolduğu gibi monitörden saniye saniye izlenmeye başlandı. Bu, pasif bir izleme de değil. Monitörlerin başındaki görevliler gemilere en uygun rota, hız ve manevra yönleri konusunda direktifler de veriyor. İstanbul ve Çanakkale boğazlarının trafik güvenliğini sağlayacak olan Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri sistemi, (TBGTH) dün hizmete girdi. TBGTH sayesinde, art arda keskin virajlar, ters akıntılar ve sığ bölgelerle dolu Boğazlar'da olası gemi kazalarının önüne geçilebilmesi hedefleniyor. 24 saat boyunca Boğaz trafiğini izleyen kameralar sayesinde ayrıca denizi kirletenler tespit edilecek, ihlaller de görüntülü olarak belgelenecek. 1 Temmuz'da açıldı! Çok uzun süreden beri gündemde olan TBGTH'nin açılışı 1 Temmuz 2003'te yapılmış sistemin 31 Ekim 2003'te hizmete gireceği duyurulmuştu. Ancak teknik bazı eksikliklerin giderilebilmesi amacıyla gercek açılış, 30 Aralık'a sarktı. TBGTH'deki operatörler sistemin Boğazlar'dan geçen gemilere ve tankerlere nasıl hizmet vereceklerini örnek bir senaryo ile şöyle anlattı: Türk bayraklı Aras gemisi Karadeniz'den İstanbul Boğazı'na 20 mil kala TBGTH'nin görev alanına girdi. Operatörlerle telsiz teması kuran Aras, hızını, boyutlarını ve Odesa'dan Pire'ye gittiğini açıkladı. Aras, boğaz girişine beş mil kala, operatörden akıntı, rüzgâr, görüş uzaklığı ve önündeki deniz araçlarıyla ilgili bilgi ve boğaza giriş için onay aldı. Operatör ayrıca Aras'takilere bir motorun Rumeli Feneri açıklarında sağlık muayenesi için beklediğini söyledi. Rumelikavağı'na geldiğinde Aras boğazı iki yönlü trafiğe ayıran 'sembolik' orta çizgiyi ihlal edince, bilgisayar sistemi otomatik olarak alarm verdi ve trafiği monitör başında izleyen operatör gemiyi uyardı. Kestirme manevra yapmak isteyen Aras yine operatörün uyarısıyla Umurbey Bankları Mevki'nde,derinliğinsekiz metreye indiği sularda karaya oturmaktan kurtuldu. Tarabya açıklarında hızını 13 deniz miline kadar çıkaran Aras, önündeki tankere çok yaklaştı. Operatörün uyarısıyla gemi hızını boğazdaki azami hıza (10 mil) indirdi. Aynı anda Beykoz açıklarında 'Georgia' isimli gemi, aniden hız keserek durdu. Operatör bu kez Georgia'yı Boğaz-lar'daki minumum hız limiti olan 2 deniz miline çıkması için uyarırken arkasından gelen 'Pesasu' gemisini de konuyla ilgili olarak bilgilendirdi. Olası bir çarpışma önlendi. 56.4 trilyonluk keskin göz Boğazlar'ı daha güvenli hale getirmeyi hedefleyen sistem kapsamında sekizi İstanbul Boğazı'nda beşi Çanakkale Boğazı'nda 13 radar kulesi hizmete girdi. 40 milyon dolara (56.4 trilyon lira) mal olan sistemde 70 operatör görev alıyor. Operatörlerin tümü uzak yol kaptanı. Sistem dahilinde, Boğazlar'dan ticari amaçlı geçen her gemiye seyir yardımında bulunulacak ve ücret istenmeyecek. Uluslararası gemi trafiğine açık olan Boğazlar'dan yılda ortalama 50 bin gemi geçiyor. Bunların yüzde 30'u yanıcı maddeler taşıyan tankerler. Yapımcı firmanın bazı teknik aksaklıkları tamamlayamamasından dolayı uygulamaya geçişin ertelendiğini belirten Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürü Barış Tozar, "Mükemmeliyetçi olmamızdan dolayı geciktik. Sistem dört dörtlük olmadan devreye sokmak istemedik" dedi.