İşte kadını en çok utandıran hastalık
Abone olSosyal hayatı kabusa çeviriyor. Cinsellikten soğutuyor. Psikolojik ve fiziksel travmalara neden oluyor. İşte o hastalık; nedenleri ve tedavisi...
Özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan ‘idrar kaçırma’ sorunu
kadını sosyal hayattan koparıp yalnızlaştırıyor. Öksürürken,
hapşırırken, hatta gülerken idrar kaçıran kadınlar, aile ortamında
dışlanıyor.
Giysilerini, yatağını ya da oturduğu koltuğu ıslattığı için
birlikte yaşadığı geliniyle, hatta kızıyla bile arası açılabiliyor.
Komşusuna bile gidemez duruma geliyor, çevresiyle bağlarını
koparıyor.
İdrar kaçırma problemi kariyer kadınını da etkiliyor. Mesai
saatleri içinde sık sık üstünü değiştirmek ve iş toplantılarını
petle yönetmek zorunda kalan kariyer kadınının işyerindeki verimi
ve motivasyonu sekteye uğruyor.
Oysa kadına sosyal hayatı kabusa çeviren idrar kaçırma probleminden
on dakikalık bir cerrahi müdahaleyle kurtulmak mümkün. Ancak
kadınlar, ‘utanıp’ anlatamadığı ve idrar kaçırmayı ‘kader’ olarak
kabul ettiği için yıllarca bu sorunla yaşamaya devam
ediyor…
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Merkezi ve
Kadın Doğum Bölümü Direktörü Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Doç. Dr. Kadir Savan; kadında sosyal, psikolojik ve
fiziksel travmalara neden olan ‘idrar kaçırma’ sorunuyla ilgili şu
bilgileri verdi:
· İdrar kaçırma;
istem dışı idrarını tutamama ve farkında olmadan idrarını boşaltma
durumudur. Normalde herkeste (kadın ve erkek), idrar torbası normal
kapasitesine kadar dolduğunda, beyinde uyarılmayla idrar
yapma isteği oluşur. Ancak bazı durumlarda; gerek kadınlarda, gerek
erkeklerde (ama çoğunlukla kadınlarda) idrar torbası tam dolmadan
ya da tuvalete gitme isteği oluşmadan idrar kaçırılır. Hasta,
idrarını tutamaz. Hatta bazen idrarını kaçırdığını bile fark etmez.
Sadece üzerini ıslattığı zaman idrar kaçırmış olduğunu anlar.
· Eğer hasta;
öksürünce, hapşırınca, gülünce, ağır bir şey kaldırınca, perde
çekerken hatta otururken idrar yapıyorsa ‘idrar kaçırma’ sorunu var
demektir. Bazı hastalar ise suyun sesini duyunca veya oturmuş
misafiriyle sohbet ederken ve her şey normalken bir anda idrarının
geldiğini hisseder. Çoğu zaman da tuvalete yetişemeden altını
ıslatır. İşte bu durumlar idrar kaçırmanın başka bir şeklidir. Bu
durum daha çok sinir sistemi hastalıklarına bağlı olarak
gelişir.
AİLEDE DIŞLANIYOR KOMŞUYA BİLE GİDEMİYOR
· Kadınlar
genellikle idrar kaçırmayı kaderleri olarak kabul ediyor ve
gizliyorlar. Önce utanıyorlar sonra da kendilerini toplumdan
soyutluyorlar ve içlerine kapanıyorlar. Ardından ailede, sorunlar
başlıyor. Evinde oturduğu koltuğu, yatağı, giysilerini ıslattığı
için ailesiyle kendisi arasında sorunlar yaşıyor. Geliniyle hatta
kızıyla bile arası açılıyor. Hasta bir süre sonra dışarı çıkamaz
duruma geliyor. Dışarı çıktığında idrar kaçıracağı korkusuyla eve
kapanıp kalıyor. Komşusuna bile gitmiyor, dostlarından uzaklaşıyor.
Sosyal hayatı kalmıyor. Tüm bunlar hastada depresyon, panik atak ve
psikolojik sorunlara yol açıyor.
CİNSELLİKTEN SOĞUYOR
· İdrar kaçırma,
eşlerin cinsel hayatını da bozuyor. Çünkü ilişki esnasında hasta
idrar kaçırabiliyor ve bu da hastada eşine karşı bir mahcubiyet
duygusunun oluşmasına yol açıyor. Bunun sonucunda erkek de kadın da
birbirleriyle birlikte olmaktan kaçınıyor. İlişkide bu tür
problemler ortaya çıkınca, erkekte kadına karşı bir soğukluk
duygusu baş gösteriyor.
KARİYER KADININI DA VURUYOR
· Her kesimden
kadını etkileyen idrar kaçırma sorunu kariyer kadınını da olumsuz
etkiliyor. 30-35 yaşında, kariyer sahibi, iş hayatının içinde aktif
olarak bulunan bir kadında idrar kaçırma başladığında, ciddi
sorunlar yaratabiliyor. İş toplantılarına gitmekten kaçınmaya
başlıyor ya da toplantı sırasında sık sık ara verip tuvalete
gidiyor. Sürekli pet kullanmak zorunda kalıyorlar. Ama pet
kullansalar bile, idrar kaçırınca toplantı arasında, iş günü içinde
sık sık tuvalete gidip pet değiştirmek zorunda kalıyorlar. Bu da
kadının iş verimini, performansını ve iş arkadaşlarıyla
ilişkilerini zayıflatıyor.
KADER DEĞİL ÇÖZÜMÜ OLAN BİR HASTALIK
· İdrar kaçırma;
dünyanın her tarafında, normal doğum yapmış kadınların yaklaşık
yüzde 25 ila 30’unda görülür. Yaklaşık üç doğum yapmış kadından
birisinde az veya çok idrar kaçırma görülür. Bir başka deyişle, 3-4
kadından birinde rastlanıyor. Bu da çok yüksek bir rakam. Ancak bu
sıklığa rağmen hastaların çok az bir kısmı doktora müracaat ediyor;
çünkü utanıyorlar. Bunu kader olarak kabul ediyor, normal doğumun,
menopozun ve yaşlılığın doğal bir sonucu olduğuna, bu sorunla
birlikte yaşaması gerektiğine kendilerini inandırıyorlar.
· Oysa idrar
kaçırma kader değil, çözümü olan bir hastalıktır. Bugün tedavide
son derece yüz güldürücü sonuçlar almaktayız. Özellikle hasta erken
gelirse, tedavi şansı ve başarı oranı çok yüksektir. O nedenle
diyoruz ki; ne olur idrar kaçırma şikayetleriniz başladıysa bir an
önce hekime gidip, zamanında tedavi olun. Çünkü erken dönemde
gelirlerse, bazı ilaçlar ve bazı egzersizlerle, ameliyata bile
gerek kalmadan tedavi edebiliriz. Ama gecikirlerse hem idrar
torbasında bozukluk ve sarkmalar, hem de sinir sistemindeki
sorunlar daha da artar. O yüzden erken tedavi çok önemli.
· Hastalığın
tedavisinde önemli olan idrar kaçırmanın hangi tip olduğunu
belirlemektir. Tipini belirledikten sonra, tedavi yöntemine karar
veriyoruz. Sinir sistemine bağlı olanların tedavisi tıbbi, doğumdan
kaynaklı sarkmalara bağlı olanların tedavisi ise ameliyattır. Eğer
hastalık erken teşhis edilmişse; ilaç tedavisiyle birlikte, ‘idrar
torbası günlüğü’ dediğimiz işeme programı ve bir de perine bölgesi
egzersizleri veriyoruz. Bunların üçünü yaptığımızda yüzde 60-70
oranında hastalar toparlanır, adaleler güçlendiği için idrar
torbasını kasarak yukarı kaldırır ve idrar kaçışını önler.
Ameliyata gerek kalmaz.
10 DAKİKADA YEPYENİ BİR HAYAT
· Eğer geç
kalındığıysa; en önemli şey, öncelikle sinir sisteminde bir sorun
olup olmadığını tespit etmek. Acaba hastada, mesanenin sinirsel
uyarısına bağlı oluşan bir idrar kaçırma mı var ona bakarız.
Sinirsel idrar kaçırma olan hasta; oturmuştur, misafiri vardır ve
birden idrar yapma isteği gelir. Bu türler genellikle sinirsel
bozukluğa bağlıdır. İşte o zaman acaba beyinde, omurilikte bir
bozukluk, Parkinson, MS, Alzheimer var mıdır veya şeker
hastalığının yan etkisi midir, sinirlerde hasar var mıdır bunları
değerlendiririz. Bunlara bağlıysa, tedavisini özellikle, ilaç,
egzersiz ve fizik tedaviyle yaparız.
· İdrar kaçırma
bunların hiçbirinden kaynaklanmıyorsa; hasta öksürünce, hapşırınca,
ağır bir şey kaldırınca, gülünce idrar kaçırıyorsa, idrar
torbasında da sarkma varsa, tedavisi ameliyattır. Ameliyatı
ya karından yapıyoruz ya da küçük bir kesi ile vajinal bölgeden
idrar torbasının boynunu kalça kemiğinin iç yüzüne asıyoruz. Küçük,
on dakikalık bir ameliyattır. Bu ameliyatla hastaların yüzde 95’e
yakınında olumlu sonuç alabiliyoruz.
İLK NEDEN NORMAL DOĞUM
· İdrar kaçırma
özellikle normal doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Normal
doğum, doğum yollarını zedelediği için en önemli idrar kaçırma
nedenidir. Çünkü bebeğin doğum kanalından çıkması sonucu, idrar
torbasında zedelenmeler ve travmalar oluşur. İdrar torbasının
boynunu yukarı asan adaleler; zor, müdahaleli ve iri bebek
doğumlarından dolayı zedelenir ve boyun kısmını kapatamaz.
Kapatamayınca da hasta idrar kaçırır. Yani normal doğum sırasında
idrar torbasının yapısı bozulur. Normal yollarla doğuran
kadınlarda, sezaryendekinden en az 10-15 kat daha fazla idrar
kaçırma olur.
· İkincisi sinir
sistemine bağlı idrar kaçırmalardır. Hastada sinir sistemini bozan
(Parkinson, Alzheimer ve kadınlarda daha sık görülen MS hastalığı,
beyindeki herhangi bir rahatsızlık, beyin kanaması veya travması
geçirmiş olmak, omurilikte zedelenme) sorunlar ve hastalıklar
varsa, idrar kaçırmaya neden olabilir. Hatta bazı durumlarda idrar
kaçırma MS hastalığının ilk belirtisi olabilir. Hasta bu belirtiyle
geldiği zaman bu tür hastalıkları da erken teşhis etme şansı doğar.
Hastaların bir kısmında MS hastalığının teşhisini koyup, hastalığı
ortaya çıkarabiliyoruz. İdrar kaçırmanın altında yatan nedenlerden
biri de şeker hastalığıdır. Buna da dikkat etmekte fayda var.
MS’İ YAKALATAN BELİRTİ
· Eğer idrar
torbasında bir sarkma yoksa, idrar kaçırma; özellikle sinir sistemi
hastalıklarında bir erken belirti olduğu için, erken teşhis
konulmasını ve hastaları doğru yönlendirmeyi sağlayan çok önemli
bir erken belirtidir aslında. O yüzden kadınlar idrar kaçırıyorsa,
ihmal etmemeli ve MS ile şeker hastalığı yönünden dikkatle
araştırılmalı.
· Bazen de hastanın
kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları idrar torbasının çalışma
mekanizmasını bozabiliyor ve idrar kaçırmaya neden olabiliyor. Bazı
hastalar, özellikle kabızlık ya da karın içi basıncın artmış olduğu
durumlarda, idrar kaçırabilirler. Menopoz dönemi de önemli bir
etken. Menopoz döneminde, özellikle ellili yaşlardan sonra
kadınlarda idrar kaçırma gittikçe artıyor.