İşte dünyayı öfkelendiren o adam!

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin yazarlarından olan 94 yaşındaki Fransız-Alman diplomat Stéphane Hessel, Türkçe'ye de çevrilen 32 sayfalık "Indignez-Vous" (Öfkelenin) adlı kitabıyla tüm dünyaya yayılan sistem karşıtı eylemlerin fikir ve isim babası oldu. Hessel, "Ekonomik adaletsizliğe barışçı yollarla isyan edin" diyor.

Fransız entellektüel Regis Debray onun için "İnsanlık onurunu kurtaran adam" diyor. 20 Ekim 1917 doğumlu Stéphane Frédéric Hessel, Almanya doğumlu bir Yahudi. Bütün hayatı direnişle geçmiş bir isim. Önce Nazilere karşı Fransız direnişçilere katılmış, toplama kamplarından zor kurtulmuş. 1939'da Fransız vatandaşlığı alıp diplomat olduktan sonra 1948'de BM'de İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ni yazan heyete girmiş. Hayatı boyunca Cezayir'i, Vietnam'ı, Filistin'i savunmuş.

WALLERSTEİN: 68'İN DEVAMI

Yaşayan en önemli düşünürlerden olan Amerikalı sosyolog ve teorisyen Immanuel Wallerstein da eylemcilere destek verdi. Wallerstein, resmi sitesinde yayınladığı "Wall Street'i İşgal Et Hareketi'nin Fantastik Başarısı" başlıklı yazıda, "Bu hareket 1968'de yaşanan isyandan beri ABD'deki en önemli siyasi vakadır. Doğrudan 1968'in soyundan gelmekte ve onun devamı niteliği taşımaktadır" dedi. RİSKİ DE VAR ABD'deki ekonomik dengesizliğin üstüne dünyada Öfkeliler ve Arap Baharı gibi hareketlerin gelmesiyle ülkede sosyal patlamanın yaşandığını belirten Wallerstein, hareketin yaygınlık ve saygınlığa ulaştığını, ancak sönme veya aşırı genişleme gibi bir risk de taşıdığını belirtti. Düşünür, hareketin kısa veya uzun vadeli değişimler sağlayabileceğini belirttikten sonra "Hiçbir şey başaramasa bile tıpkı 1968 gibi bir miras bırakacaktır. Bu yüzden şimdiden büyük bir fark yaratmıştır" diye yazdı.

Hessel'in geçen yıl 93 yaşında yazdığı "Indignez-Vous" (Öfkelenin) adlı eseri dünyada Türkçe dahil 25 dile çevrildi. Hessel, kitabında, gelir dağılımındaki adaletsizlik, göçmen karşıtı politikalar ve basına yönelik baskılar nedeniyle Fransızların Nazi işgali dönemindeki kadar "öfkelenmesi" gerektiğini savunuyordu.

Sadece Fransa'da 2 milyon okuyucu bulan kitabın ana fikri ve ismi, bugün İspanya'da Arap Baharı'ndan da esinle "Los Indignados" (Öfkeliler) diye anılan hareketi doğurdu.

Paris'teki Yabancı Gazeteciler Merkezi'nde az sayıda gazeteciyle bir araya gelen Hessel, Hürriyet'in sorularını da yanıtladı. Hessel özetle şunları söyledi

HİTLER VE STALİN BİTTİ, YENİ TİRAN OLİGARŞİ

Şu anda neredeyse 100 yıldır şahit olduğum en tehlikeli oligarşide yaşıyoruz. Hitler ya da Stalin benzeri bir tiranlık yok artık. Öyle olsa tirandan kurtulunca problemler çözülürdü. Bugünkü tiranlık, birkaç kişinin belirlediği ekonomi ve finans dünyasının oligarşisidir. 'Washington Uzlaşması' diye adlandırılan, Milton Freedman doktrini geçerli, yani "güçlü ve zengin insanlar, güç ve zenginliklerini sürdürebilmek için, devletin mümkün olduğu kadar küçültülmesini" istiyor. İşte son 10 yıldır içinden bir türlü çıkamadığımız krizin nedeni bunlardır.

VATANDAŞLAR HÜKÜMETE YASAL YOLLARDAN BASKI YAPMALI

Maalesef yurttaşlar olarak meseleyi bir gecede çözemeyiz. Hükümetler aracılığıyla müdahale edebiliriz. Vatandaşlar daha cesur yöntemlerle, tek amacı daha çok kar olan güçlere karşı, yasalar yoluyla önlem alınması için, hükümetlerine baskı yapmalılar ve barışçıl yollarla isyan etmeliler. 2. Dünya Savaşı sonrasındaki krizde böyle yapmıştık. Ardından 30 yıllık bir refah dönemi gelmişti.

DEVLETLER DURURSA HER ŞEY KÖTÜLEŞECEK

Dünyada sözünü ettiğim gelişme son 10 yıldır tamamen bloke oldu. 21. yüzyıl, insanlığın demokratik olarak gerilediği bir yüzyıldır. Irak ve Afganistan savaşı, Lehmann Brothers ve diğer büyük bankaların batması, bu gerilemenin sonucudur. Eğer devletler harekete geçmezse herşey daha da kötüye gidecek. Yunanistan'ın haline bakın. Mesela başka bir IMF kurulmalı, daha farklı amaçlı, dayanışma amacı güden bir IMF. Sert özelleştirmeler yerine, kamusal ekonominin istikrarı sağlanmalı. Devlet insanların temel ihtiyaçlarını garanti altına alacak müdahalelerde bulunmalı.

20 BİN İŞGALCİ TİMES'TA

ABD'de haftalardır süren işgal eylemlerine dünyadan gelen destek, Wall Street işgalcilerini cesaretlendirdi. New York'ta finans merkezi olarak bilinen Wall Street'i, ülkedeki gelir dağılımı dengesizliğini, işsizliği ve ekonomik politikaları protesto eden yaklaşık 20 bin gösterici, önceki gün Times Meydanı'na akın etti.

17 Eylül'den bu yana Zuccotti Park'a kamp kuran "Wall Street'i İşgal Et" adlı sivil girişim tarafından düzenlenen protestolar tüm gün sürdü. Bankalar başta olmak üzere çeşitli finans kuruluşlarının önünde protesto düzenleyen gruplar, daha sonra Washington Square Park'a uzun bir yürüyüş yaptılar. "Bu meydan, bu sokaklar kimin: Bizim" yazılı dövizler taşıyan gruplar, buradan kentin en turistik bölgesi olan Times Meydanı'na gelip yaklaşık 4,5 saat boyunca slogan attı.

TEPKİ DE VAR

Bir gösterici "Eylemler sonuç vermeye başladı. Bir diyalog gelişiyor" dedi. Bir başka Amerikalı ise "Washington'da siyasetçileri protesto etsinler. Neden New York'un göbeğinde ülkenin ekonomik can damarına basıyorlar ki" diye sordu. Polisin yoğun güvenlik önlemleri aldığı Times Meydanı'nda bir ara gerginlik yaşandı, toplam 70 kişi gözaltına alındı. Chicago'da bir parkta izinsiz çadır kurmak isteyen 175 kişi kısa süreliğine gözaltına alındı.