İşte dibe vuracak 17 ülke

İngiliz dergisi The Economist’in son sayısında Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 17 yükselen ekonomi için çok ilginç bir risk değerlendirmesi yer aldı. The Economist’te yayımlanan “Domino Teorisi” başlıklı analizde, “Hastalığın yayılma sırası kimde” sorusu yöneltildi.

Analizde, “Duvar üstünde on yeşil şişe/bir yeşil şişe kazaren düşerse (Ten green bottles sitting on the wall/And if one green bottle should accidentally fall)” diye başlayan İngiliz çocuk şarkısına atıfta bulundu.

Analizde, 2009’da cari açığın milli gelire, kısa vadeli borçların rezervlere ve kredilerin mevduata oranına ilişkin tahminlere dayanarak yapılan risk derecelendirmesinde Türkiye 17 ülke içinde 8’inci sırada yer aldı.

EN RİSKLİ İLK 5 ÜLKE

The Economist’in son sayısında yer alan değerlendirmede, söz konusu makro göstergelere ilişkin tahminlere göre sırasıyla Güney Afrika, Macaristan, Polonya, Güney Kore, Meksika en riskli ülkeler olarak sıralandı.

TÜRKİYE 8. SIRADA

Bunları Pakistan, Brezilya ve Türkiye izledi.

Daha sonra Rusya, Arjantin, Venezuella, Endonezya, Tayland, Hindistan, Tayvan, Malezya geldi.

Çin ise 17 ülke içinde riski en düşük ülke olarak son sırada yer aldı.

TÜRKİYE İÇİN ÖNGÖRÜLER

2009 için yapılan tahminlerde Türkiye’nin cari işlemler açığının gayri safi yurt içi hasılasına oranı yüzde 2.3, kısa vadeli borçlarının rezervlerine oranı yüzde 70, banka kredilerinin mevduat hacmine oranı yüzde 83 olarak öngörüldü.

Bu tahminlere göre Türkiye, risk sıralamasında 17 ülke içinde 8’inci oldu.

DIŞ SERMAYE KURAKLIĞI YAŞIYORLAR

Analizde, merkezi ve doğu Avrupa ülkelerinin çoğunda yaşanan “yabancı sermaye kuraklığı” yüzünden kurlar, hisse senedi ve tahvil-bono fiyatlarının tepe takla olduğu, bu ülkelerden bir ya da daha fazlasının dış borçlarını çevirmede başarısız olacağı korkusunun oluştuğu anlatıldı. Yükselen piyasa krizlerinin yatırımcıların bir ülkeden diğerine kaçması gibi kötü bir alışkanlığa sahip olduğu anlatılan analizde, bazı Orta Doğu ülkelerinin gerçekte zaten krizin içinde olduğu vurgulandı.

SORUN ŞİRKETLER VE BANKALARIN BORÇ YÜKÜ

Birçok yükselen ekonomiden hangisinin en kırılgan olduğu sorusu yöneltilen analizde, geçmişte ekonomistlerin bu soruyu yanıtlamak için en çok hükümetlerin borç ödeme gücüne ve borç/GSYH oranına baktığını, bugün ise yükselen piyasalarda en büyük riskin hükümet borçlanmalarından değil, firmalar ve bankaların borçlarından kaynaklandığı ifade edildi.