İşte ABD'nin vize şartı! Kriz çözülecek mi?

ABD ile Türkiye’nin vize hizmetlerini karşılıklı olarak askıya almasına neden olan kriz ikinci haftasını tamamlarken Washington’dan ilk kez çözüme yönelik çabalarda ilerleme kaydedildiğine yönelik bir açıklama geldi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, bakanlığın Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Jonathan Cohen başkanlığındaki heyetin Ankara’daki temaslarını ‘verimli’ olarak nitelendirdi. ABD Ankara’nın sorunu çözmeye yönelik iradesinden memnun olsa da edinilen bilgiye göre ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda çalışan Metin Topuz’un serbest bırakılması Washington’ın temel beklentisi.

KAPSAMLI BİR TOPLANTI YAPTI

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Jonathan Cohen ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Muhtar Gün başkanlığındaki heyetler hafta içinde Ankara’da vize krizine neden olan sorunları da içeren pek çok konuda kapsamlı toplantılar yaptı. Görüşmelerde Ankara, sorunların çözümü için çalışacak ortak bir komite kurulması için öneri getirdi.

 NİTELİKLİ BİLGİ BEKLENTİSİ VE ANKARA’NIN ADIMLARI

ABD heyeti ise Türkiye’de ikisi tutuklu (Metin Topuz, Hamza Uluçay) ve birisi ifadeye çağrılan (N.M.C.) yerel personeline yönelik suçlamalarda ‘nitelikli bilgi’ paylaşılmasını talep etti. Türkiye’den söz konusu kişilere yönelik ‘terör faaliyetlerine bulaştılar’ iddiasına dönük delil sunması istendi. Ankara, diplomatik kanalda yargıya müdahale edilemeyeceğini vurgulasa da son bir hafta içinde ilk önce Metin Topuz’un avukatıyla görüşmesi için izin çıktı, ardından da hala ifade vermeye gitmediği anlaşılan N.M.C.’nin gözaltına alınan eşi ve kızı adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

HEYET DÖNÜŞ YOLUNA GEÇERKEN WASHİNGTON’DAN İLK OLUMLU AÇIKLAMA

Cohen ve beraberindeki heyet Ankara’nın önerilerini yönetime aktarmak için Washington’a doğru dönüş yoluna çıkarken ABD’den görüşmelerde önemli ilerleme sağlandığına yönelik bir açıklama geldi. Nauert, daha önce ısrarla haberi olmadığını söylediği Türkiye’nin sorunun çözümü için ortak komisyon kurulması önerisini değerlendirdiklerini de açıkladı.

 KOMİSYON TEKLİFİ MASADA

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert perşembe günkü basın brifinginde şunları söyledi: ‘Bana görüşmelerin verimli geçtiği ve heyetlerin genel olarak gündemdeki konulara ilişkin önemli ilerleme sağladığı söylendi. Vize hizmetlerinin normale dönmesine yönelik olarak temaslarımız sürecek. Ortak komite kurulması teklifine yönelik şartları da konuştuk, buna ilişkin  karar yakında bir sonuca bağlanacak.’

 O SORUYA YANIT YOK

Nauert gazetecilerin ‘Tutuklu iki personeliniz serbest bırakılmadan vize hizmetlerini askıya alma kararından vazgeçilmesi mümkün mü?’ şeklindeki sorularını yanıtsız bıraktı. Ancak Nauert, Ankara’nın hala kendilerine Topuz ve Uluçay’ın teröre bulaştığına yönelik iddiaya ilişkin bir delil sunmadığını da ekledi.

 TOPUZ BEKLENTİSİ BELİRLEYİCİ

Nauert’in son açıklamaları ABD tarafında belli oranda yumuşama olduğu şeklinde yorumlandı. Ancak ABD Ankara’nın sorunu çözmeye yönelik iradesinden memnun olsa da edinilen bilgiye göre ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda çalışan Metin Topuz’un serbest bırakılması Washington’ın temel beklentisi. Sözcü Nauert o soruya yanıt vermedi ancak Hürriyet’e konuşan üst düzey bir Amerikalı yetkili, Topuz serbest bırakılmadıkça Türkiye’de vize hizmetlerini askıya alma kararından dönülmesinin zor olduğunu söyledi. Washington’ın Türkiye’deki yerel personeline yönelik tutuklamaların sürmeyeceğine yönelik teminat beklentisi de var.

TELEFON GÖRÜŞMELERİNE YÖNELİK İDDİA WASHINGTON’U TATMİN ETMEDİ

ABD'nin İstanbul Başkonsolosluğu görevlisi Metin Topuz'un 17/25 Aralık 2013'teki ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, haklarında dava açılan FETÖ’cü eski polis müdürleri ve firari eski savcı Zekeriya Öz ile irtibatı tespit edilmişti. Topuz, ‘Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs’, ‘casusluk’ ve ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçlarından tutuklanmıştı. ABD tarafı Ankara’nın bugüne kadar kendilerine delil diye gösterdiği telefon görüşmelerine yönelik kayıtların Topuz’un görev tanımı içindeki temaslar olduğunu savunuyor. ABD Adalet Bakanlığı’na bağlı Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi’nde çalışan Topuz’un görüştüğü için suçlandığı kişilerin Türk devleti tarafından muhatap olarak tayin edilen polis ve savcılar olduğu hatırlatılıyor. Hürriyet’e konuşan üst düzey yetkili, Cohen’in Ankara’daki temasları sırasında aksini kanıtlayacak bir bilginin kendileriyle paylaşılmadığını söyledi.