İşte 2013'ün ekonomi programı

2013 Yılı Programı, Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

2013 Yılı Programı'nın temel makro ekonomik amaçları, ''2013-2015 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programda (OVP) yer alan temel amaç ve makro ekonomik öncelikler çerçevesinde; özellikle gelişmiş ülkeler kaynaklı olmak üzere küresel ekonomide devam eden sorunlara, belirsizlik ve risklere rağmen büyüme sürecinin devam ettirilmesi, istihdam artışının sürdürülmesi, kamu mali dengelerinin iyileştirilmesi, cari işlemler açığında kaydedilen düşme eğiliminin sürdürülmesi, yurtiçi tasarrufların artırılması, enflasyonda mücadeleye devam edilmesi ve finansal istikrarın korunması'' olarak belirlendi.

Programa göre, para, maliye ve gelirler politikaları; iç ve dış talep arasındaki denge gözetilerek büyümenin desteklenmesi, istihdamın artırılması, fiyat istikrarı ile finansal istikrarın birlikte sürdürülmesi amaçları çerçevesinde ve koordinasyon içerisinde yürütülecek.

Yurtiçi tasarrufların artırılması için tüketimin gelirle dengeli bir şekilde büyümesinin sağlayacağı politikalar uygulanacak. Gerek kamuda gerekse özel kesimde israfı azaltmaya ve tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek.

Büyümenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve yeni istihdam olanakları yaratmak için ihracatı artıracak ve ithalata bağımlılığı azaltacak yerli ve uluslararası yatırımlar desteklenmeye devam edecek.

Rekabet gücünün artırılması için daha verimli, Ar-Ge tabanlı ve yenilikçi üretim yapısına geçişi destekleyecek politikalar izlenecek. İstihdamın artırılmasına, işgücünün niteliğinin yükseltilmesine, kayıtdışılığın ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azıltılmasına yönelik politikalara ağırlık verilecek.

2013 yılında, eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmeti sektörleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek.

2013 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı Eki, Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

Programda yer alan kamu harcama politikasına göre, harca programları verimlilik artışı sağlamak amacıyla gözden geçirilecek. Sosyal amaçlı programlar ile tarım sektörüne yönelik transferlerin amaçlanan faydayı sağlayıp sağlayamadıklarını değerlendirmek üzere çalışma yapılacak.

Kamu ihale sisteminin etkinliğinin artırılması yönündeki düzenlemeler hayata geçirilecek. Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz ilaç ve hizmet kullanımını önlemek üzere ilaç ve tedavi harcamaları daha akılcı hale getirilecek.

Kamu yatırım politikası

Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmeti sektörleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek.

Kamu yatırımları, başta Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki yatırımlar olmak üzere, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmeyi hedefleyen ekonomik ve sosyal altyapı projelerine yoğunlaştırılacak.

Kamu altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde özel sektör katılımını artırıcı modellerin kullanımı yaygınlaştırılacak.

Kamu gelir politikası

Vergi düzenleme ve uygulamalarında istikrar ve öngörülebilirlik esas olacak. Temel vergi kanunlarının günümüz ihtiyaçları doğrultusunda gözden geçirilmesi çalışmalarına devam edilecek. Vergi politikaları finansman kalitesini artıracak şekilde uygulanacak.

Başta yurtiçi tasarruf yetersizliği ve cari açık olmak üzere, büyüme ortamının sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede vergi politikası etkin bir şekilde kullanılacak.

Vergi uyumunun artırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmalara devam edilecek. Vergi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesine ve enerji tüketiminde tasarruf sağlanmasına yönelik öncelikler gözetilecek.

Kamu borçlanma politikası

Stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikaları uygulaması sürdürülecek.

Piyasa koşulları elverdiği ölçüde, borçlanmanın ağırlı olarak TL cinsinden ve sabit faizli enstrümanlarla yapılması ile döviz kuru ve faiz oranı riski; ortalama vadenin uzatılması ve Hazine'nin güçlü rezerv tutması suretiyle likidite riski düşürülecek.

Borç servisinin dönemler arası dengeli dağıtılmasının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması amaçlarıyla değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecek. Devlet iç borçlanma senetlerinin yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla yeni araçların geliştirilmesine ilişkin çalışmalara devam edilecek.

Kamu mali yönetimi ve denetim

Kamuda etkin bir dış denetimin sağlanması için Sayıştay'ın uygulama altyapısı güçlendirilecek.

Kamu idarelerinin faaliyetlerinin kamu iç kontrol ve iç denetim standartlarına uyum düzeyinin artırılması sağlanacak. İç denetim birimlerinin kurumsal kapasitesi artırılacak, kamu idarelerinin teşkilat yapısındaki yeri güçlendirilecek.

KİT'ler ve özelleştirme

Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) karlılık, verimlilik ve kurumsal yönetişim ilkelerine uygun olarak işletilmesi esas olacak. KİT'lerin belirli bir takvim ve strateji çerçevesinde özelleştirilmesi çalışmaları kararlılıkla sürdürülecek.

KİT'lerin gayrimenkullerinin değerlendirilmesinde rayiç bedel esas alınacak. Atıl olmayan gayrimenkullerin devrinde; işletmenin verimliliği ve bütünlüğü gibi hususların olumsuz etkilenmemesi, tarım arazilerinin korunması ve çevre sağlığı göz önünde bulundurulacak.

KİT'lerde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacak.

Ödemeler dengesi

Enerjide yerli ve yenilenebilir kaynakların payı artırılacak, enerji verimliliğini sağlayacak çalışmalar desteklenerek ithalata olan bağımlılık azaltılacak.

Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) kapsamında; ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedarikine, üretim ve ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığının azaltılmasına ve bu suretle ihracatta sürdürülebilir rekabet gücüne katkı sağlanmasına yönelik eylemlerin hayata geçirilmesine başlanacak.

Kamu alımlarında yerli ürünlerin tercih edilmesi sağlanacak. İhracatta pazar çeşitliliğinin artırılması amacıyla belirlenen ülkelere yönelik eylem planları hazırlanacak. Serbest ticaret anlaşması imzalanan ülke sayısını artırmaya yönelik çalışmalara devam edilecek.

Para politikası ve fiyat istikrarı

2013 yılında para politikasının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olacak. Destekleyici bir amaç olarak finansal istikrar da gözetilmeye devam edilecek.

Temel para politikası aracı olarak kısa vadeli faiz oranları kullanılmasının yanı sıra, zorunlu karşılık oranları ve faiz koridoru gibi birbirini tamamlayıcı nitelikteki araçlar ile Türk Lirası ve döviz cinsi likidite uygulamaları birlikte kullanılmaya devam edilecek.

Dalgalı döviz kuru rejimi uygulanmasına bu dönemde de devam edilecek. Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak kurlarda sağlıksız fiyat olumlarının gözlenmesi veya aşırı oynaklık durumunda döviz alım/satım ihaleleri yapılabileceği gibi spekülatif davranışlar gözlenmesi durumunda piyasaya doğrudan müdahale edilebilecek.

Piyasa koşullarının uygun olduğu dönemlerde, rezerv biriktirme amaçlı döviz alım ihaleleri önceden ilan edilen program dahilinde yapılmaya devam edilecek.

2013 büyüme hedefi yüzde 4

Programda, ekonomik aktivitedeki yavaşlama ve olumsuz baz etkisi sonucunda büyümenin 2012 yılının ikinci yarısında da ılımlı biçimde devam etmesinin beklendiği belirtildi. Buna göre, 2012 yılında yüzde 3,2 olması beklenen GSYH artış hızı, 2013 yılında yüzde 4 olarak hedeflendi.

Tarım sektörü katma değerinin reel olarak 2012 yılında yüzde 3,7 artacağı, 2013 yılında ise yüzde 3 oranında artış göstereceği öngörüldü. Sanayi sektörü katma değerinin, bu yıl yüzde 3,1 oranında artması beklenirken, önümüzdeki yıl sanayi sektörü katma değerinin yüzde 4 oranında artacağı öngörüldü. 2012 yılında yüzde 3,2 oranında artması beklenen hizmetler sektörü katma değerinin, önümüzdeki yıl yüzde 4,2 olarak artacağı tahmin edildi.

İstihdam

2013 yılında, öngörülen büyüme ve yatırım artışlarına bağlı olarak istihdamın 495 bin kişi artacağı, işsizlik oranının ise yüzde 8,9 oranında gerçekleşeceği öngörüldü.

Öte yandan, kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2013 yılında reel olarak yüzde 5,4 artacağı, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının ise reel olarak yüzde 7,1 oranında artış göstereceği tahmin edildi.

-Dış Ticaret-

Programa göre Türkiye'nin 2013 ihracatı 158 milyar dolar, ithalatı ise 253 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceği, bu çerçevede bu yıla göre ihracatın yüzde 5,7, ithalatın ise yüzde 5,6 oranında artacağı öngörüldü.

Önümüzdeki yıl, cari işlemler açığının 60,7 milyar dolar, dış ticaretin ise 77,4 milyar dolar açık vereceği tahmin edildi.

Asgari ücret ne kadar artacak?

Asgari ücretin 2013 yılı Ocak-Temmuz aylarında yüzde 3 oranında, devredilen SSK ve devredilen Bağ-Kur emekli aylıklarının ise bir önceki 6 aylık enflasyon tahminine göre Ocak ve Temmuz aylarında sırasıyla yüzde 5,32 ve yüzde 2,34 oranın artırılması öngörüldü.

Önümüzdeki yıl, yapılandırma kapsamında 1,8 milyar lira gelir elde edilmesi bekleniyor. Buna karşın, emekli aylıklarına ilişkin intibak düzenlemesinin 2,7 milyar lira tutarında ek yük getireceği tahmin edildi.

2013 yılında sosyal güvenlik kuruluşlarının toplam gelirlerinin 151,5 milyar lira, toplam giderlerinin 176,3 milyar lira ve gelir-gider açığının ise 24,9 milyar lira olacağı tahmin edildi.