İstatistiklerle aile

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) 13-19 Mayıs Aile Haftası’na özel hazırladığı İstatistiklerle Aile bülteni, ilginç sonuçlar ortaya koydu. Araştırmaya göre, eşler, genellikle aile ve akraba çevresinden ya da komşu ve mahalle çevresinden tanıştıkları kişilerle evleniyor.

HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜ
Türkiye’de hanehalkı sayısı 19 milyon 842 bin 850, ortalama hanehalkı büyüklüğü ise 3,7. Ortalama hanehalkı büyüklüğü illere göre incelendiğinde, 2012 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 7,9 kişi ile Şırnak. Şırnak’ı, 7,4 kişi ile Hakkari, 6,6 ile Muş, 6,5 ile Siirt ve 6,4 ile Van izliyor. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu il ise 2,8 kişi ile Çanakkale. Çanakkale’yi 2,9 kişi ile Balıkesir ve Eskişehir, 3 kişi ile Burdur ve Muğla izliyor.
Hanehalklarının yüzde 7,9’unu tek kişilik haneler oluştururken yüzde 14,4’ünü ise üç kuşağı içeren geniş aileler oluşturuyor.
Hanehalklarının 2011 yılında yüzde 7,9’unu tek kişilik haneler, yüzde 7,8’ini tek ebeveynli haneler, yüzde 55,1’ini çocuklu çiftlerden oluşan haneler, yüzde 14,9’unu çocuksuz çiftlerden oluşan haneler ve yüzde 14,4’ünü üç kuşağı içeren geniş haneler oluşturuyor.
Yaş gruplarına göre, tek kişilik hanehalkları incelendiğinde, tek başına yaşayan kişilerin yüzde 49,3’ünü 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler oluşturdu.

EVLENME YAŞI YÜKSELİYOR
Evlenen çift sayısı 2012 yılında 603 bin 751. Erkeklerde ortalama ilk evlenme yaşı, 2001 yılında 25,5 iken 2012 yılında 26,7’ye yükseldi. Kadınlarda ise ortalama ilk evlenme yaşı, 2001 yılında 22,2 iken 2012 yılında 23,5’e yükseldi.

YAKIN ÇEVREDEN EVLENİYORUZ
Eşler, genellikle aile ve akraba çevresinden ya da komşu ve mahalle çevresinden tanıştıkları kişiler ile evleniyor. 2011 yılında ilk evliliklerinde eşlerin yüzde 41’inin aile, akraba çevresinden, yüzde 39,6’sının komşu ve mahalle çevresinden, yüzde 7,4’ünün arkadaş çevresinden, yüzde 5,3’ünün iş çevresinden, yüzde 3,5’inin okul, dershane ve kurs çevresinden ve yüzde 0,1’inin ise internet aracılığıyla tanıştığı görüldü. Hem resmi hem de dini nikahla evlenen çiftlerin oranı yüzde 93,7. 2011 yılında ilk evliliğinde hem resmi hem de dini nikahla evlenenlerin oranı yüzde 93,7 iken sadece resmi nikahla evlenenlerin oranı yüzde 3,3 ve sadece dini nikahla evlenenlerin oranı yüzde 3.
Bölgelere göre, nikah türleri incelendiğinde, resmi nikahı olmayıp sadece dini nikahla evlenenlerin oranının en yüksek olduğu bölgenin Güneydoğu Anadolu Bölgesi (yüzde 8,3), en düşük olduğu bölgenin Batı Marmara Bölgesi (yüzde 0,9) olduğu görüldü.

SORUMSUZLUK VE İLGİSİZLİK BOŞANMA NEDENİ
Eşlerin sorumsuz ve ilgisiz davranması en önemli boşanma nedeni olarak gözüküyor. Boşanan çift sayısı 2012 yılında 123 bin 325. Erkekler için eşlerinin ailelerine karşı saygısız davranması (yüzde 10), kadınlar için ise şiddet (yüzde 20,8) ikinci derecede önemli boşanma nedeni olarak görülüyor.
2011 yılında erkekler, ev seçimi (erkek yüzde 75,9; kadın yüzde 73,4) ile tatil ve eğlence konularında (erkek yüzde 79,8; kadın yüzde 75,8) karar almada kadınlara göre biraz daha söz sahibi iken kadınlar, ev düzeni (erkek yüzde 47,4; kadın yüzde 89,1), çocuklarla ilgili konular (erkek yüzde 69,4; kadın yüzde 85,6), alışveriş (erkek yüzde 70; kadın yüzde 82), akrabalarla ilişkiler (erkek yüzde 77; kadın yüzde 83) ve komşularla ilişkiler (erkek yüzde 71,1; kadın yüzde 85,5) konularında erkeklere göre fazla söz sahibi.

EV İŞLERİ ANNE VE KIZ ÇOCUKLARINDA
Hanedeki ev işleri, genellikle anne ve kız çocukları tarafından yapılıyor. 2011 yılında hanedeki ev işlerinin (yemek, ütü, çamaşır, bulaşık, basit dikiş, akşam çay servisi, sofranın kurulup kaldırılması, evin temizliği ve günlük alışveriş) yüzde 88-95 arasında değişen oranlarda anne /kadınlar tarafından yapıldığı görüldü. İki yetişkin ve iki çocuklu hanehalklarının yüzde 15,2’si yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Tek kişilik hanehalklarının yüzde 10,5’i, tek ebeveynli ve en az bir çocuğu olan hanehalklarının yüzde 34,1’i yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

EN FAZLA HARCAMA GIDAYA
2011 yılında tüketim amacına göre hanehalkı nihai harcamaları en fazla yüzde 26,7 ile gıda, alkollü/alkolsüz içki, sigara ve tütüne, en az yüzde 1,2 ile eğitim hizmetlerine yapıldı. Yüzde 19,5 oranında ulaşım ve iletişime, yüzde 18,8 oranında ise barınma ve kiralamaya harcama yapıldı.

NÜFUSUN YÜZDE 93’ÜNDE CEP TELEFONU VAR
2012 yılında hanelerin yüzde 93,2’sinde cep telefonu bulunurken bu oran, kent ve kırda sırası ile yüzde 95,1 ve yüzde 88,5. Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranı yüzde 31,8, taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 27,1.
Hanelerde internete erişim oranı 2012 yılında, yüzde 47,2. Bölgelere göre internete erişim imkanı oranlarına bakıldığında, yüzde 60,6 ile en yüksek orana Ege Bölgesi sahip iken yüzde 21,5 ile en düşük orana Güneydoğu Anadolu Bölgesi sahip.

EN ÇOK AKŞAM YEMEĞİNDE BİR ARAYA GELİYORUZ
Hanehalkı üyelerinin akşam yemeklerinde sık sık biraraya gelme oranı yüzde 80,8, sabah kahvaltısında biraraya gelme oranı yüzde 64,6.Hanedeki yaşlıların yüzde 22,7’si çocukları ile birbirlerine destek oldukları için, yüzde 13,7’si ise gelenek ve görenekler gerektirdiği için çocukları ile birlikte yaşıyor. 2012 yılında evli kişilerin yüzde 63,9’u mutlu iken, evli olmayanlarda bu oran yüzde 52,9 gözüktü.
Bireyleri en çok ailelerinin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı 2012 yılında yüzde 69,6. Bireyleri en çok çocuklarının mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı yüzde 13,9, eşlerinin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı yüzde 7 gözüktü.
(İHA)