Ayasofya Müzesi ve Aya İrini Kilisesi’nin altından Topkapı Sarayı’na kadar giden yeraltı su yollarına ve dehlizlere ilk kez ulaşıldı. Tarihi, milattan sonra 4. yüzyıla kadar giden ve Osmanlı döneminde İstanbul’a 10 yıl kadar yetecek su saklama kapasitesine sahip sarnıçlar, su yolları, kuyular ve odalardan oluşan yapı topluluğu ortaya çıkarıldı. İTÜ'nün 4 yıl önce Kültür Bakanlığı'nın özel izniyle başlattığı, “Ayasofya, Arkeoloji Müzesi ve Topkapı Sarayı, Tarihi Akrapol Bölgesi Sarnıçlar, Kuyular ve Su Sistemleri Araştırması”nda önemli bulgulara ulaşıldı. Ayasofya'da hiçbir kazı yapmadan, sadece yeraltı yollarını izlenerek ve su yolları takip edilerek MS 4-5. yüzyılları kapsayan yapılara, odalara ulaşıldı. Su yolları ve dehlizlerin Topkapı Sarayı'na ulaştığı noktaya gelindi. Aya İrini yönünde, saraya giden su yollarını bulundu ve 70, 50 ve 100 santimetre çapında su yollarına ulaşıldı. Ayasofya'nın güneybatı tarafında 11 metre, tam karşısında da 10 metrelik bir kuyuya rastlandı. Ayasofya'nın bahçesine denk gelen 9 kuyu daha var. Bu alanda ilk ve tek çalışma yapıldı. Bu kuyulara nargile yöntemiyle dalındı. Toplam 9 kuyu keşfedildi. Bizans dönemine kadar inen değişik katmanlar ortaya çıktı. Dehlizlerin Roma döneminde yapıldığı ve Osmanlı döneminde kullanıldığına dair çok önemli izlere rastlandı. Uzmanlar bu buluntuların değişik dönemlerin inşaat tekniklerini tespit etmek açısından çok önemli ipuçları vereceğini söyledi. Bizans ve Roma döneminde kullanılan büyük su rezervlerine ve dolapocağına ulaşan su yollarına ulaşıldı. Topkapı Sarayı içerisindeki ağı ortaya çıkardıktan sonra Arkeoloji Müzesi dahil olacak. Topkapı Sarayı'nın altındaki su yollarına da ulaşılacak. Çalışma bütün dünyada, akademik çevrelerde yankı buldu, bu konuda Sorbone Üniversitesi'nde özel konferans verildi. 2010 İstanbul Ajansı'nın bu haftaki gündemine projenin desteklenmesinin alınması bekleniyor.