İstanbulluların çoğu tatil yapamıyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi APK Daire Başkanlığı Araştırma Müdürlüğü’nün gerçekleştirdiği “Sosyal Doku Projesi İstanbullu Olma Bilinci Araştırması” ilginç ve çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Projenin yönetimini APK Daire Başkanı ve Araştırma Müdürü Dr. Nihat Karainci’nin üstlendiği proje, GENAR Araştırma Şirketi tarafından gerçekleştirildi. Çalışmaya; 2490 deneğe yönelik olarak 64 ana soru kapsamında yapılan anket temel teşkil etti ve başta Prof. Dr. Şerif Mardin, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Ümit Meriç, Prof. Dr. M. Fikret Sezgin, Prof. Dr. Aziz Bener, Prof. Dr. Korkut Tuna ve Doç. Dr. Osman Özsoy başta olmak üzere, çok sayıda akademisyen de bilimsel destek sağladı. Araştırmaya katılan vatandaşlara sorulan ‘Bayram günlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?’ sorusuna verilen cevaplar, İstanbulluların büyük çoğunluğunun Bayram tatillerini İstanbul’daki akraba, komşu, ve arkadaşlarını ziyaret ederek geçirdiğini ortaya koydu. Çalışmayı gerçekleştiren bilim adamları; birden fazla şıkkın işaretlenebildiği bu soruda bayram tatilini evinde geçirenlerden yurt dışına çıkanlara kadar değişiklik gösterdiğine dikkat çekerek, şu ifadelere yer verdiler; ‘Deneklerin büyük çoğunluğu için bayram tatillerini İstanbul’daki akraba, komşu ve arkadaşları ziyaret ederek geçirilmektedir. Memleketine gidenlerin düşük düzeyde oluşu daha çok ekonomik faktörle açıklanabilir. Diğer taraftan memleketlerine gidiyor olmaları memleketleriyle olan bağların kuvvetli olduğuna işarettir. Bu, kendisini İstanbul’la tanımlayan veya tanımlamayan herkesin gösterebileceği bir tavırdır. Yurtdışına ve/veya tatil beldelerine gidenler memleketine gidenlerden daha azdır. İstanbul dışına çıkma durumu (gerek yurtiçi gerekse yurtdışı) toplamda beşte bir kadardır. Bayramları çalışarak geçirenlerse oldukça azdır.’ İstanbullular ‘Yıllık İzinlerini’ de İstanbul’da geçiriyor... Öte yandan, ankete katılan vatandaşlara sorulan ‘Yıllık tatillerinizi genellikle nerede geçiriyorsunuz?’ sorusunun cevaplarına göre; İstanbul sakinleri ağırlıklı olarak yıllık izinlerini de İstanbul’da geçiriyor. Yıllık izni İstanbul’da geçirmenin kayıtsız şartsız ‘ekonomik’ nedenlere dayandığına işaret eden bilim adamları, tatilini bir tatil beldesinde geçirenlerle memleketinde geçirenlerin oranının birbirine yakın olmasının ise, İstanbul halkının tehlikeli sayılmayan kültürel bir yarılma içerisinde olduğunu gösterdiğini vurguladı. Tatil yap(a)mayanların oranının % 27,1’i bulmasını daha tehlikeli bir durum olarak nitelendiren araştırmacılar, bu durumu şu cümlelerle yorumladı; ‘Ekonomik zorluk burada önemli ölçüde etkilidir. Gelir durumunu gösteren tablodan da görülebileceği üzere İstanbulluların gelir durumları orta- alt-üst şeklindedir. Tatilini İstanbul’da geçirenlerle tatil yapamayanları topladığımızda diğer şıklardan daha yüksek bir sonuç elde etmekteyiz. Daha önce de vurguladığımız gibi ekonomik sorunlar göç sonrasında da devam etmektedir. Araştırmanın amaçları açsısından bakıldığında İstanbullu olma bilinci göç sebebi dikkate alındığında önce ekonomik olarak İstanbullu olmayla başlamaktadır. Kişi tatil bile yapamayacak durumda ise veya tatilde İstanbul’un dışına çıkamayacak durumda ise temel kentli olabilme parametrelerine bile sahip değil demektir. Böyle bir kişiden İstanbullu olmasını nasıl bekleyebiliriz veya nasıl bir İstanbullu olmasını beklemekteyiz.’