İstanbulda yıkılacak semtler

TOKİ ve Büyükşehir Belediyesi, İstanbul'u yeniden inşa etmek için dev bir çalışma başlattı. TBMM Genel Kurul gündemine gelmeyi bekleyen Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısı'nın yasalaşmasının ardından, deprem riski yüksek bölgeler başta olmak üzere, gecekondular ve kaçak binalar yıkılarak, yerlerine modern yerleşim alanları inşa edilecek. Çalışma, 1 milyon 200 bin binayı kapsıyor. Hedef, 1 milyon binanın yıkılması.

EN KAPSAMLISI TOKİ'DEN

Bu üç ana başlıktaki projelerin kuşkusuz en kapsamlı olanını ise 'Kentsel Dönüşüm' adı altında TOKİ tarafından yürütülen veya başlanması planlanan projeler oluşturuyor. Peki TOKİ, İstanbul'da nerelerde Kentsel Dönüşüm Projeleri uygulayacak? İşte bu sorunun yanıtını TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, şu şekilde yanıtlıyor:

YIKILIP YENİDEN YAPILACAK SEMTLER

"Küçükçekmece bölgesinde Kayabaşı, Ayazma, Halkalı, Sefaköy; Küçükçekmece gölü ile İkitelli kenarındaki gecekonduları kaldıracağız. Bağcılar ve Göngören'de gecekondu tarzında değil ama kaçak ve çarpık yapılaşma tarzında çok bina var. Buraların elden geçirilmesi lazım. Eminönü ve Fatih'in çok ciddi yenilenmesi gerekiyor; Küçük Langa, Kadırga Bölgesi, Manifaturacılar Çarşısı 'nın, Unkapanı'nın alt kısmındaki bölgenin hemen yenilenmesi lazım. Diğer yandan Fatih'te hem Sulukule, Karagümrük hem de Küçükmustafapaşa'yı, Beyoğlu'nda da Hacı Hüsrev'i elden geçirmemiz gerekiyor.

Aynı şekilde Sarıyer, Derbent'te Armutlu'da, Karanfilköy'de var. Gaziosman Paşa'da Malkoçoğlu'nu ciddi elden geçireceğiz. Yine burada Yüzüncüyü Mahallesi'nin; Kadıköy'de Fikirtepe'nin mutlaka yenilenmesi lazım. Emekevleri; Üsküdar'ın arka mahallelerinin, Örnek Mahallesi'ndeki gecekonduların kaldırılması gerekiyor. Sultanbeyli'nin hem gecekondudan hem kaçak yapılaşmadan arındırılmalı. Maltepe, Kartal, Tuzla'da gecekondular var. Hepsinin elden geçmesi lazım."

BELEDİYE YASA ÇIKAR ÇIKMAZ HAREKETE GEÇECEK

Kentsel dönüşüm fikrinin mimarlarından olan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürü Dr. Hami Yıldırım ile sistemin uygulama esaslarını konuştuk.

DÖNÜŞÜM YASALARI NELERİ KAPSIYOR

Önümüzdeki günlerde Meclis genel kuruluna havale de edilecek olan ve komisyonda yeniden ele de alınacak olan dönüşüm yasalarının neleri kapsayacağı ve gelen eleştirileri sorduğumuz Yıldırım şunları söyledi:

"Kaçak yapılar (kendi mülkünde olan ama mevzuata aykırı yapılanlar) ve gecekondular (kendi mülkü dışındaki bir arsaya yapılan konutlar) birinci grubu oluşturuyor. İkinci grup, afet riski altındaki yerleri kapsıyor. Türkiye genelinde ana fayların üzerine yerleşmiş şehirlerimiz var. Buralarda yaşayanlar ciddi risk altında. Bu anlamda barındırdığı nüfus göz önüne alındığında İstanbul başta geliyor.

SİSTEM NASIL İŞLEYECEK

Yıldırım sistemin nasıl işleyeceğini ise şöyle özetliyor:

"Bir bölge öncelikle dönüşüm alanı ilan edilecek ve 30 gün süreyle askıda kalacak. Bu süre içinde ilana itiraz edilebilecek. Daha sonra belediye üç yıl içinde projesini açıklayacak; daha sonra hak sahipleriyle anlaşmaya çalışacak. Dönüşüm alanı içinde yıkılacak bir konutta oturan kiracıysa, yeni yapılacak konutlardan satın alma hakkı verilecek. Konut ücreti, 20 yıl vadeyle taksitlendirilecek.

Arazi sahibi ise kendisine arsası karşılığı oranında yeni yerden konut verilecek, Konut istemezse arsasının karşılığında para ödenecek. Ama yıkılacak bina gecekondu ise yani başkasının arazisine yapılmış bir binaysa hiçbir ödeme yapılmayacak. Kiracılara tanınan konut satın alma hakkı, onlara da tanınacak. Kaçak bina ise yani kendi arsası üzerine ruhsatsız bina yapılmış ise sadece arsası karşılığı konut alma hakkı verilecek."

Aysel Alp - Okhan Şentürk / Ekonomist