İstanbul'a felaket senaryosu

Önceki gün metrekareye 83 kg yağışın düştüğü İzmir göle döndü. İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, “Bırakın 83’ü İstanbul’a 50 kg yağsa Mecidiyeköy dere olurdu” dedi...

İzmir’de birçok ev ve iş yerinde su baskınlarına, sokakların dere olup taşmasına neden olan sağanak yağmurlara deniz suyu seviyesinin 75 santimetre yükselmesi de eklenince korku filmlerini aratmayan görüntüler yaşandı. Uzmanlara göre deniz suyundaki yükselme aşırı yağışlardan değil, lodos fırtınasından kaynaklı. İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Orhan Şen, İzmir’i batıran yağışları Vatan'a değerlendirdi:

Denizi lodos yükseltti

“İzmir’de deniz suyunun 75 santimetrenin üzerine çıkmasının nedeni lodos fırtınasından kaynaklı. Yağmur nedeniyle deniz suyu yükselmez. Lodos fırtınası denizi itip, kabartıyor. Kıyı bandında seviye yükselip rüzgarın etkisiyle kıyıdan içeri taşıyor. Marmara’da deniz suyu yükselmesinin görüleceği yerler Yalova ve Çınarcık. Tersi durumlarda ise deniz suyunda çekilme meydana gelebiliyor. Örnekle açıklayalım bir tepsiye su koyup, kenarından güçlü şekilde üfleyin. Suyun belli bir kısmı karşı yöne doğru birikecektir. İzmir’de meydana gelen hadise budur.”

‘Normalin 10 katına eş’

“Lodos güney batı rüzgarıdır. Kıyı bandında şiddetli yağışla betonlaşmanın olduğu bölgelerde su taşkını ve sele neden olabiliyor. 24 saatlik zaman diliminde İzmir’e 83, Bodrum’a 82, Köyceğiz’e 110 kg yağış düştü. Bu yerlerin azami değerleri 24 saat diliminde 13-14’kg’dır. İzmir ve çevresine normalin neredeyse 10 misline yakın yağış düştü.”

‘Boğaz denge unsuru’

“İstanbul’un durumu ise biraz farklı. Boğaziçi, lodos fırtınasının biriktirdiği suyu bir anlamda dengeliyor. Ayrıca Marmara Denizi, Ege gibi açık değil, iç deniz. İzmir’de ortaya çıkan görüntülerin Maltepe, Pendik, Zeytinburnu, Avcılar, Büyükçekmece gibi yerlerde oluşması bu açıdan pek mümkün değil. Lodos, Ege, Batı Anadolu ve Marmara’yı aşıp geldiğinden İstanbul’da şiddeti azalmış oluyor. İstanbul’un lodos fırtınasına karşı sigortası Boğaziçi ve Marmara’dır.”

‘Depremden sonra...’

“Bırakın 80 kilogramı, şayet İstanbul Mecidiyeköy’e 50 kg yağmur düşse dereye döner. Marmara Denizi, Ege gibi 75 cm kabarmaz ancak İstanbul’un 24 saatte 80 kg ve üstünde yağış alması depremden sonraki en büyük felaket yaşanır.

‘Deniz suyu soğusa çok yağmaz’

“Akdeniz ve Ege’deki deniz suyu sıcaklığı halen yüksek. Akdeniz soğumadı. Geçtiğimiz güne kadar Antalya-Bodrum hattında hava sıcaklığı 23-25 dereceydi. Anormal yağışların olmaması için deniz suyu sıcaklığının düşmesi gerekir. Ortaya çıkan görüntüler küresel ısınmanın yansımaları.”