İstanbul, âşığını uğurluyor

Hayatımızın renklerini, seslerini, tatlarını geçmişe bağlayan araştırmacılardan biriydi Jak Deleon. Sokaklarda 200 yıl önce atılmış adımların üzerinden yürüyebilen insanlardandı. Yaşadığı yerin, yediği yemeğin, izlediği gösterinin tarihini bilen ve öğreten bir 'yaşama kültürü ustası'ydı. Hep anlaşılır yazdı Bilgiyi en anlaşılır haliyle aktarırdı: İster bale üzerine yazsın, ister kokteyl tarifi versin, ister İstanbul'daki Beyaz Rusları anlatsın, ister Büyükada'yı... Ama yalnızca bir hedonist, bir gurme, bir İstanbul âşığı sayılmasın: Ülkemizde kaleme alınmış tek Harold Pinter monografisi olan "Çağdaş Dramada Harold Pinter Geleneği"ne imza attı. Emre Kongar, "İstanbul Efendiliğiyle Rönesans adamlığını kişiliğinde birleştiren bir yazar. İstanbul tarihinden gelen entelektüelliğiyle, Rönesanstan kaynaklanan hümanist reformculuğunun sentezi yapıtlarına özel bir lezzet veriyor" diye yazdı onun için. Çünkü Jak Deleon'un ailesi 1492 yılında İspanya'dan göç etmek zorunda kalan, Osmanlı'nın kucak açtığı Yahudi Seferadlardandı. Bir süredir kanser tedavisi gören Deleon'un İstanbul'daki ömrü ancak 54 yıl sürdü, ama 513 yıllık kültür birikimiyle yaşayan bir cemaate mensuptu. Milliyet Sanat Dergisi'ne de emeği geçen Jak Deleon'un cenazesi, bugün saat 11.30'da Ortaköy Musevi Sinagogu'nda düzenlenecek törenin ardından Bağlarbaşı Musevi Mezarlığı'na defnedilecek. 54 yıl dolu dolu yaşadı 1951'de İstanbul'da doğdu. Robert Kolej'i bitirdikten sonra 1975'te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu.Doktorasını, 1979'da İÜ İngiliz ve Amerikan Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi'nde İleri İngilizce ve Bale Tarihi; Bilgi Üniversitesi'nde Görsel İstanbul Araştırmaları dersleri verdi. 1990'da İstanbul Üniversitesi Tiyatro Anabilim Dalı'nda doçent, 1997'de profesör oldu. Yayımlanmış kitapları Çağdaş Tiyatroda Harold Pinter Geleneği, 1984 Düşten Düşünceye: Tiyatro / Opera / Bale Yazıları, 1985 Bale Tarihi, 1986 Söyleşi (Bale/Dans), 1986 The Harold Pinter Tradition in Contemporary Drama, 1986 Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türk Balesi, 1988 Cumhuriyet Dönemi Türk Balesi, 1990 Ballet in Turkey, 1993 Kısa Bale ve Modern Dans Tarihi, 1993 Pera Hatıratı, 1993 Bir Tutam İstanbul, 1993 İstanbul ve Bodrum Barları, 1994 Eski İstanbul'un Yaşayan Tadı, 1995 100 Alkolsüz Kokteyl, 1995 Keyifli Konaklamalar, 1996 '300 Kokteyl', 1996 200 Bale ve Dans, 1997 200 Türk Kokteyli, 1997 Balat ve Çevresi, 1997 100 İstanbul, Boğaziçi Gezi Rehberi, 2000 Bir Beyoğlu Gezisi, 2002 Büyükada: Anıtlar Rehberi, 2003 Beyoğlu'nda Beyaz Ruslar, 2003