İşsizlere müjde! O süre artıyor

İşsizlik maaşında hükümet 6 maddelik işsizlik paketini hayata geçiriyor.

İşsizlik paketine göre işsizlik maaşı kademeli olarak artacak, 600 gün işsizlik sigortası ödenmesi şartı ile 100 güne düşürülecek. İşsizlik maaşından yararlanma süresi ise 10 aydan 16 aya çıkartılıyor. İşsizlik maaşıyla ilgili detaylar haberimizde...

İŞSİZLİK PAKETİNDE YER ALAN 6 MADDE

1-Maaşa yakın işsizlik ücreti olacak
2-İşten atılan da alacak
3-600 gün ödeme şartı 100 güne inecek
4-Son 120 gün prim koşulu kısalacak
5-Yararlanma sürelerine OECD ayarı gelecek
6- Maaşa eğitim, yaş ayarı yapılacak

Buna göre; işsizlik maaşı kademeli olarak artırılacak, primi yüksek yatanlar işsiz kaldığında daha fazla para alacak. Mevcut uygulamada 600 gün süreyle işsizlik sigortası ödenmesi koşulu da 100 güne düşürülecek. Kusurlu olduğu için işten çıkartılan da işsizlik maaşı alabilecek. En çok 10 ay olan yararlanma süresi uzatılacak. Ödenek miktarı uzun süreli işsizler, eğitim ve yaş dikkate alınarak yeniden belirlenecek. Prim gün sayısının yetersiz olması başta olmak üzere bazı koşullar nedeniyle işsizler İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanamıyor.

3 MİLYONA YAKIN İŞSİZİ İLGİLENDİRİYOR

Hükümet,3 milyona yakın işsize ekmek kapısı açmak için seferber olurken, işsizlik sigortasından yararlanma konusunda 6 önemli adım atıyor. Buna göre, işsizlik maaşı kademeli olarak artırılacak, primi yüksek yatanlar işsiz kaldığında daha fazla para alacak. Mevcut uygulamada 600 gün işsizlik sigortası ödenmesi koşulu 100'e düşürülüyor. Kusurlu olduğu için işten çıkarılan da işsizlik maaşı alabilecek. 10 ay olan yararlanma süresi uzatılıyor. Ödenek miktarı uzun süreli işsizler, eğitim ve yaş dikkate alınarak yeniden belirleniyor.

HÜKÜMET SÖZ VERDİ

AK Parti seçim beyannamesinde, işsizlik sigortasından yararlanma koşullarının esnetilme ve yararlanma süresinin artırılması sözü verildi. Halihazırda İşsizlik Sigortası Fonu'nda 81 milyar lira birikti. Bu konuda da mevzuat çalışması başlatıldı. Çalışma Bakanı Faruk Çelik de, işsizlik ödenek miktarının işsizlerinin asgari geçimini sağlayacak düzeyde olması gerektiğini vurguladı. 2002'den bugüne kadar 3.7 milyon kişiye yaklaşık 8.5 milyar lira işsizlik sigortası ödemesi yapıldı. Yeni dönemde, çalışabilir durumdaki sosyal yardım alanlara istihdama kazandırıcı faaliyetlere katılmaları şartıyla işsizlik ödeneği sağlanacak.

PRİMİ DOLMAYANA AYRICALIK

Prim gün sayısının yetersiz olması gibi koşullar nedeniyle 3 milyona yakın kişi İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanamıyor. Fonun daha aktif kullanımı için hazırlanan paketle, prim ödeme gün sayısını doldurmayanlara da ayrıcalık tanınacak. Prim gün sayısı aşağı çekilerek kademeli bir sistem kurulacak. İşsizlik ödeneği, ücretler seviyesi dikkate alınarak son 5 aylık kazancın asgari ücretin yüzde 80'inini geçmemek üzere aylık yüzde 40'ı olacak şekilde belirleniyor. Mevcut uygulamada 480-953 lira arasında değişen işsizlik parası veriliyor.

SÜRE ÜÇ AYDAN BİRE DÜŞÜYOR

İşsizlik ödeneğinden yararlanma süresi de OECD ülkelerinde olduğu gibi uzatılıyor. Bu ülkelerde işsizler 16.5 ay maaş alabiliyor. İşsizlik maaşı uzun süreli işsizler için de eğitim, yaşı dikkate alınarak belirlenecek. Prim gün sayısını doldurmayan gençler için de ayrıcalık tanınacak. İşsizlik sigortasından yararlanmak için 120 gün prim ödeme zorunluluğu da 30'a indirilecek. Avrupa ülkelerinde işsizlik sigortasından yararlanma koşulları birbirinden farklı. Lüksemburg'da bir işsiz çalışırken aldığı maaşın yüzde 84.2'sini 1 yıl kadar alabiliyor. Birçok ülkede işsizlik maaşı en fazla 1 yıl ödenirken, Hollanda'da 18 aya kadar ödeme alınabiliyor. Almanya, maaşın yüzde 72'sini ödüyor.

İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR?

İşsizlik, günümüzün en büyük toplumsal sorunlarından biridir. Bu nedenle hiç kimse işsiz kalmayı veya işten çıkmayı istemez. Fakat herhangi bir nedenden dolayı işten çıkarılmışsanız işsizlik maaşı belli bir süre sizin en önemli güvenceniz olabilir. Fakat işsizlik maaşını alabilmeniz için belli şartları yerine getirmeniz gerekmektedir.

İŞSİZLİK SİGORTASININ KAPSAMI

- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar,

- 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalılar,

- İstekleri halinde;

o 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar,

o Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler,

işsizlik sigortasının kapsamındadır.

İŞSİZLİK SİGORTASINDAN YARARLANMA ŞARTLARI NELERDİR?

İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için;

- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,

- Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,

- Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,

- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,

gerekmektedir.

İŞSİZLİK SİGORTASINA NASIL BAŞVURULUR?

Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik sigortası başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN SÜRESİ

Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;

- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

süre ile işsizlik ödeneği (kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla) verilmektedir.

Son 120 günde kesinti sayılmayan haller

Hizmet akitleri 4447/51 inci madde kapsamında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte;

1. Hastalık,

2. Ücretsiz izin,

3. Disiplin cezası

4. Gözaltına alınma,

5. Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,

6. Kısmi istihdam,

7. Grev,

8. Lokavt,

9. Genel hayatı etkileyen olaylar,

10. Ekonomik kriz,

11. Doğal afet,

Nedenleriyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmamaktadır.

İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDA SUNULAN HİZMETLER

İşsizlik ödeneği alanlara İŞKUR tarafından;

- İşsizlik ödeneği verilmesi,

- Genel sağlık sigortası primleri ödenmesi,

- Yeni bir iş bulma,

- Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmesi,

hizmetleri sağlanmaktadır.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ MİKTARI NE KADAR?

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir.

Aşağıda 2014 yılı 1. Dönem için aylık işsizlik ödeneği hesabı verilmiştir.

	Son 4 aylık Prime Esas Kazançların Aylık ortalaması	Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı	Damga Vergisi	Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı
Son 4 Ay Asgari Ücretle Çalışan	1.071,00	428,40	3,25	425,15
Son 4 Ay Aylık 3.000 TL ile Çalışan	3.000,00	856,80*	6,50	850,30*

(*) Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı, Aylık Asgari Ücretin Brüt Tutarının Yüzde Seksenini geçemeyeceği için Ödenecek Aylık İşsizlik Ödeneği Miktarı bu şekilde hesaplanmıştır. Asgari ücret 1.071,00 TL olarak alınmıştır.

İŞSİZLİK MAAŞI NASIL ÖDENİR?

İlk işsizlik ödeneği ödemesi, ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılmaktadır. Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTT şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.

İŞSİZLİK MAAŞININ KESİLDİĞİ HALLER

İşsizlik ödeneği almakta iken;

§ İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

§ Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

§ İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.

§ İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN YAPILAN KESİNTİLER

İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.

SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA

İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. İşsizlik ödeneği ödenirken, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri yatırıldığı için, emeklilik yönünden dikkate alınmamaktadır.

İŞSİZLİK MAAŞI ALIRKEN YAPILMASI GEREKENLER

İşsizlik ödeneği alınan süre içinde; ikamet adresinin değişmesi, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması, yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması, silahaltına alınılması, yurtdışına çıkılması, bir işte çalışmaya başlanması ve mahkeme kararıyla işe iade edilmesi hallerinde durum en yakın İŞKUR birimine 15 gün içinde bildirmelidir Sigortalı işsiz kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

İŞSİZLİK SİGORTASI PRİM MİKTARI

İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançların üzerinden hesaplanan % 1 sigortalı, % 2 işveren ve %1 Devlet payından oluşmaktadır. İsteğe bağlı işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise % 1 sigortalı ve % 2 işveren payı alınmaktadır.