İsrail'de muhalefet, hükümet karşıtı kitlesel protestoları canlandırmayı değerlendiriyor

İsrail Meclisinin tartışmalı 2023-2024 bütçesini onaylamasının ardından, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ülkede aylardır kitlesel gösterilere neden olan ve hükümetin askıya almak zorunda kaldığı tartışmalı "yargı reformu" yasa tasarısının da tekrar Meclise geleceğini duyurması muhalefet saflarında endişeye yol açtı.

Bütçenin onaylanması, hükümetin askıya almak zorunda kaldığı tartışmalı “yargı reformu” protestolarını düzenleyenleri bir yol ayrımına getirdi.

Gösterileri organize edenler ya hükümetle diyalog görüşmelerini bırakıp "yargı reformu"ndan vazgeçilene kadar protestoları tırmandıracak ya da protestoları diyalog görüşmelerinde taleplerinin iyileştirilmesi için hükümete "baskı unsuru" olarak kullanacak.

Netanyahu'nun koalisyon hükümetini oluşturan aşırı sağcı ve Ultra Ortodoks Yahudi partilerle anlaşmaya varmasının ardından Meclise getirilen 2023-2024 bütçesi, 56 "hayır" oyuna karşılık 64 "evet" oyuyla kabul edildi.

Mart ayının sonunda Netanyahu, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un da çağrısı üzerine "diyalog yoluyla" çözülmesi için yargı reformunu askıya almıştı. Ancak o tarihten bu yana Batı Kudüs'teki İsrail Cumhurbaşkanlığı konutunda sürdürülen diyalog görüşmelerinde herhangi bir ilerleme kaydedilmedi.

- "Yargı reformu" yasa tasarılarının yeniden gündeme gelmesi bekleniyor

Bütçenin Meclisten geçmesinin ardından Kanal 14 televizyonuna konuşan Başbakan Netanyahu, ülkede aylardır kitlesel gösterilere neden olan ve hükümetin askıya almak zorunda kaldığı tartışmalı “yargı reformu” yasa tasarılarının da “mutlaka” yeniden gündeme geleceğini söyledi.

Netanyahu, yasa tasarısı üzerinde uzlaşmaya varmak için muhalefetle devam eden görüşmelere atıfta bulunarak, "Zaten konunun ortasındayız, muhalefetle bir anlaşmaya varmaya çalışıyoruz ve umarım başarılı oluruz." dedi.

Tartışmalı yasa tasarısına karşı düzenlenen protestoların organizatörleri 24 Mayıs'ta yazılı açıklama yayımladı.

Açıklamada, "İsrail büyük tehlikede. Diktatörlük yasası geri çekilmedi; İsrail'in diktatörlüğe dönüşmesinin 24 saat uzağındayız. Kamu vergilerini yağmaladıktan ve koalisyon ortaklarına rüşvet verdikten sonra Netanyahu şimdi İsrail'i tehlikeli bir diktatörlüğe dönüştürmeyi planladığını itiraf ediyor." ifadeleri kullanıldı.

İsraillilere de 27 Mayıs Cumartesi akşamı sokağa çıkma çağrısı yapılan açıklamada, "Direnmek hepimizin görevi." ifadelerine yer verildi.

- "Netanyahu'nun yeniden güç sarhoşu olduğunu anlıyorum"

Eski Savunma Bakanı ve Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz da sosyal medya hesabından "Netanyahu'nun yeniden güç sarhoşu olduğunu anlıyorum, bütçe geçtikten sonra hepimizin suratında patlayacak." açıklamasında bulundu.

Gantz, açıklamasında tartışmalı yasa tasarısına ilişkin şunları kaydetti:

"Aynı uygulamayı tekrarlayıp farklı sonuçlar beklemenin aptallık olduğunu Netanyahu'ya hatırlatırım. Darbe masaya dönerse ülkeyi sarsar ve onu durdururuz."

İsrail'deki muhalif aktivistler, Netanyahu'nun "yargı reformu"nu öngören yasa tasarısını bütçe onaylanana kadar zaman kazanmak için askıya aldığını savunuyor.

İsrail yasaları uyarınca, hükümetin bu ay bitmeden bütçe konusunda Meclisin güvenini kazanması gerekiyordu aksi takdirde Meclis feshedilecek ve erken seçime gidilecekti.

Netanyahu hükümeti, Meclisteki 120 sandalyeden 64'üne sahip ve bu da isterse yargı reformu yasalarını sorunsuz bir şekilde geçirmesine imkan tanıyor.

Protestoları destekleyen gazeteci Or-ly Barlev, Twitter'da yaptığı paylaşımla Netanyahu'nun son açıklamalarının şu anlama geldiğini kaydetti:

"Yasama silahını taşırken diyalog oyununa devam edeceğiz ve şu anda yargı reformunu geçirmek istiyoruz. Sevgili saf muhalefet, sizden istediğimizi aldıktan sonra ne istersek onu yapacağız. Diktatörlüğü adım adım meşrulaştırmaya başlamak için yeniden toplanmamız, halkı sakinleştirmemiz ve yenilenmiş bir meşruiyet elde etmemiz gereken zamandayız."

- "İsrail Başbakanı muhalefete oyalama taktiği uyguluyor"

Muhalefet partileri, Netanyahu'nun niyetinin netleşmesinin ardından diyalogdan çekilmek gerektiğini savunuyor.

"Israel Hayom" gazetesinin yazarlarından siyasi analist Amir Ettinger, Netanyahu'nun ya koalisyon ortaklarının ya da muhalefetin taleplerine cevap vermesi gerektiğini ifade etti.

Netanyahu'nun müttefiklerinin taleplerine yanıt vermesinin yasa tasarısının kesin olarak durdurulmasını talep eden muhalefeti çileden çıkaracağını vurgulayan Ettinger, İsrail Başbakanı'nın muhaliflerin taleplerini kabul etmesi halinde ise ittifakının bütünlüğünü riske atmış olacağını savundu.

"İki taraf arasında uzun bir dizi görüşmeden sonra durumun netleşmeye başladığına" dikkati çeken Ettinger, İsrail'de muhalefetin kısmi olarak taviz vermeye hazır olduğunu iddia etti.

İsrailli yazar, "Siyasi yetkililer, yakın gelecekte müzakerelerde bir karara varmanın ve ilerleme kaydetmenin hayati önem taşıdığını anlıyor. Netanyahu önümüzdeki günlerde kararını vermek zorunda kalacak, muhalefet de öyle. Ancak İsrail Başbakanı muhalefete oyalama taktiği uyguluyor." ifadelerini kullandı.