İsrailde koalisyon arayışları

İsrail'de 10 Şubat'ta yapılan erken genel seçimlerin resmi sonuçlarının alınmasıyla, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres de koalisyonla ilgili müzakerelerine başladı.

Peres, 120 üyeli İsrail parlamentosunda (Knesset) 28 üyeye sahip Dışişleri Bakanı Tzipi Livni'nin Kadima Partisi'nin yanısıra, 27 üye ile Binyamin Netanyahu'nun Likud Partisi'ni ayrı ayrı davet ederek, yeni hükümetin kurulmasıyla ilgili görüşlerini aldı.

İsrail Cumhurbaşkanı, yarın da diğer parti temsilcileriyle görüşmelerini sürdürerek öneri ve değerlendirmelerini alacak. Peres'le görüşmelerde Kadima temsilcileri Livni'nin, Likud temsilcileri de Netanyahu'nun hükümeti kurmakla görevlendirilmesini istediler.

İsrail Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Eliezer Rivlin, akşam saatlerinde Peres'i resmi konutunda ziyaret ederek, resmi seçim sonuçlarını sundu. Peres kabulde yaptığı konuşmada, İsrailli liderlerin süreç boyunca ülkenin çıkarlarını gözönünde bulunduracaklarından emin olduğunu söyledi.

Peres, sonuçları aldıktan sonra ilk olarak Kadima partisi yetkililerini kabul etti. Ulaştırma bakanı Şaul Mofaz Peres'e, partisinin lideri Livni'nin koalisyonu kurmakla görevlendirilmesi tavsiyesinde bulundu. Mofaz, Peres'le görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, halkın arzusuna saygı duyulması gerektiğini belirterek, "Halk, bundan sonraki hükümete Kadima'nın önderlik etmesine karar vermiştir" dedi. Mofaz, yalnız Livni başkanlığında bir hükümetin İsrail'de birliği sağlayacağını da dile getirdi.

Kadima temsilcilerinin, Peres ile görüşmede Cumhurbaşkanı'na geniş çaplı bir ulusal birlik hükümeti kurmanın gerekliliğini anlattıkları ifade edildi.

"LİVNİ'NİN ŞANSI YOK"

Peres daha sonra Likud parti temsilcileriyle bir araya geldi. Likud milletvekillerinden Gideon Sa'ar'ın da aralarında bulunduğu parti temsilcileri Peres'e, Netanyahu'yu başbakan olarak görevlendirmesini tavsiye edip, "Livni'nin bu konuda şansı olmadığını" vurguladılar.

Toplantıda Sa'ar, "Livni'nin hükümeti kurabilmesi için aritmetik olarak bir seçeneği yok. Bugün içinde bulunduğumuz güvenlik ve ekonomik durum, hükümeti kurabilecek kişinin bir an önce belirlenerek, derhal bir hükümet kurulmasını gerekli kılıyor" dedi.

Sa'ar, "Hükümeti oluşturabilecek tek üye var, O da Netanyuhu'dur" diye konuştu.

Peres, yarın sabah saatlerinden başlayarak sırasıyla Balad partisi Başkanı Cemal Zahalka, İsrail Evimiz (Yisrael Beiteniu) partisi Başkanı Avigdor Lieberman, Şas partisi Başkanı Eliyahu Yişai, İşçi partisinden Eytan Cabel, Hadaş'tan Muhammed Barake, Ra'am Ta'al'den İbrahim Sarsur, Ahmet Tibi ve Talib El Sanaa, Ulusal Birlik partisinden Uri Ariel başkanlığındaki temsilcileri dinleyecek, ayrıca son görüşmeyi de Birleşik Tevrat Yahudiliği partisinden milletvekilleri ile yapacak.

Peres'in, Knesset'te temsil edilen partilerin görüşlerini ve "Başbakan" tavsiyelerini aldıktan sonra gelecek bir kaç gün içinde kararını vermesi bekleniyor.

Siyasi yorumcular, hükümeti kurma konusunda asıl belirleyici olanın, Peres'in yarın İsrail Evimiz partisi lideri Avigdor Lieberman ve başkanlığındaki heyetle yapacağı görüşme olduğunda birleşiyor. Lieberman'ın Livni veya Netanyahu seçeneklerinden birini işaret etmesi veya bu konuda bir görüş belirtmemesinin önemli olduğuna dikkat çekiliyor.

Lieberman geçen hafta sonu, seçim sonrası partiler arası gayri resmi görüşmeler sırasında, Likud heyetiyle bir görüşme yapmış ve ardından Minsk'e tatile gitmişti. Lieberman'ın bu akşam İsrail'e döneceği belirtiliyor.

Lieberman'ın Likud ile görüşmesinde, seçim kampanyaları sırasında vaat ettiği resmi nikah, idari sistemde reform, Yahudiliğe geçişin kolaylaştırılması gibi koşullarından taviz verme yanlısı olmadığı, Netanyahu'nun kurabileceği söylenen sağ eğilimli bir koalisyonun doğal ortakları arasında gösterilen Şas partisinin de Lieberman'ın koşullarından özellikle resmi nikaha şiddetle itiraz ettiği kaydediliyor. Şas, bu konuda tavize yanaşmazken, Lieberman'ın yurtdışına giderken, Likudlu yetkililere "Ben koşullarımdan taviz vermem...Dinci partilerle siz anlaşın" dediği de aktarılıyor.

Öte yandan, İsrail'in Kanal 2 Televizyonu, aralarından Birleşik Tevrat Yahudiliği üyeleri de bulunan 50 milletvekilinin, daha önce Likud lideri Binyamin Netanyahu'yu Başbakan olarak görmek istedikleri yolunda açıklamalar yaptıklarını duyurdu. Kanal 2'ye göre, Kadima'nın 28 milletvekili de Livni'den yana destek veriyor.