İspanya'daki depremin nedeni 'yeraltı sularının boşaltılması'

İspanya'nın Lorca kentinin altından geçen fay hattını inceleyen bilim insanları, yeraltı sularının boşaltılmasının 2011'de bölgede meydana gelen ve ölümle sonuçlanan depremi tetiklemiş olabileceğini belirtiyor.

Uydu aracılığıyla çıkarılan ayrıntılı yüzey haritası sayesinde yer tabakasının hangi bölümlerinde kayma gerçekleştiği tespit edildi.

Nature Geoscience dergisinde yayımlanan raporda, kayma olan tabakaların bulunduğu yerlerle uzun yıllar boyunca yeraltı suyu çıkarılan bölgeler arasında örtüşme olduğu belirtildi.

Rapor, su çıkarılması ya da sondaj gibi işlemlerin geniş kapsamlı depremsel etkide bulunabileceğine dikkat çekiyor.

Batı Ontario Üniversitesi'nden Pablo Gonzalez ve arkadaşları uydulu radardan elde ettikleri verileri kullanarak Lorca depreminde yerkabuğu hareketlerinin kaynağını bulmaya çalıştı. Araştırma sonunda, kentin güneyindeki bir su havzasıyla yan yana bulunan ve fazla derin olmayan bir fay hattının kayması sonucu depremin meydana geldiği tespit edildi.

Fay hattındaki kaymanın sadece 3 km derinde gerçekleşmesi, hafif şiddet kategorisindeki 5.1 ölçekli depremin büyük hasar doğurmasına neden olmuştu.

Faydaki kaymanın nedenini araştıran ekip, hattın yanındaki Alto Guadalentin su havzasındaki su oranının, sulama amaçlı su çıkarılması nedeniyle son 50 yılda 250 metre düşüş gösterdiğini tespit etti.

Ekibin yaptığı hesaplar, su boşalmasıyla oluşan boşluğun yarattığı etkinin fay hattındaki hareketi tetiklediğini ortaya çıkardı.

Jeomühendislik rüyası

Fakat kentin deprem bakımından zaten aktif bir bölgede yer alması nedeniyle fay hattındaki hareketin kaçınılmaz olduğu, yeraltı suyunun boşaltılması işleminin süreci hızlandırdığı ifade ediliyor.

Reuters haber ajansına açıklama yapan Dr. Gonzalez, araştırmanın sadece Lorca depremine özgü olduğunu ve tek örnekte varılan sonuçların genelleştirilemeyeceğini vurguladı.

Fakat Gonzalez bu araştırmanın baraj, eriyen buzullar ve yeraltı su tabakasına yakın tektonik fay hatları yakınlarında oluşacak diğer faaliyetleri de inceleyecek şekilde genişletilmesi gerektiğini belirtti.

Nature Geoscience dergisine yazdığı bir makalede California Teknoloji Enstitüsü'nden Jean-Philippe Avouac "Depremi tetiklemek çok kolay; yoğun bir yağmurla bile deprem koşulları oluşabilir" dedi.

Avouac depremi tetikleyen diğer etkenlere örnek olarak rezerv gölleri, hidrokarbon çıkarımı, taşocakları ve derin sondaj kuyularını gösterdi.

Profesör Avouac, insan aktivitesinden kaynaklı basıncın sismik faaliyetlere ne şekilde katkıda bulunduğu sorusunun cevabı bulunursa "bir gün jeomühendislik yoluyla doğal arızalar giderilebilir" dedi.