İspanya'da Endülüs seçimlerinde aşırı sağ sürprizi

İspanya'daki 17 özerk yönetim arasında, yaklaşık 8,5 milyon ile en çok nüfusa sahip olan Endülüs özerk bölgesinde pazar günü yerel parlamento seçimleri yapıldı.

Endülüs halkı 2015 yılındaki seçimlere nazaran bu seçimlere çok daha az ilgi gösterdi. Seçimlere katılım oranı yaklaşık 6 puan düşerek yüzde 57 düzeyinde kaldı. Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) İspanya'daki kalesi olarak gösterilen Endülüs'te 36 yıl sonra ilk kez sosyalistler yerel parlamentodaki çoğunluğu kaybetti.

Açılan sandıkların yüzde 99'una göre verilen resmi sonuçlarda mevcut durumda Endülüs'te azınlık hükümeti olarak iktidarda olan PSOE'nin milletvekili sayısı 47'den 33'e düştü. PSOE bu sonuçla Endülüs'te en fazla oy alan, 1. siyasi parti olmaya devam etse de iktidarda kalması zorlaştı.

Ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) 26, merkez sağda yer alan Ciudadanos partisi 21, aşırı sol görüşlü Podemos Endülüs 17 ve aşırı sağ görüşlü Vox partisi 12 milletvekili çıkardı. Endülüs yerel parlamentosunda toplamda 59 milletvekili çıkartan sağ partiler (PP, Ciudadanos, Vox), iktidarda olmak için gerekli olan 55 milletvekili sınırını geçti.

Vox partisi ilk kez bir parlamentoya temsilci gönderdi
Endülüs seçimlerinde sürpriz sonuç Vox partisi oldu. İspanyol meclisi ile yerel parlamentolarda bu zamana kadar hiçbir temsilcisi olmayan, 2013'te kurulan aşırı sağ görüşlü Vox partisi çıkardığı 12 milletvekili ile İspanya'da ilk kez bir parlamentoya temsilci gönderdi. Vox'un milletvekili çıkarması, İspanya'da aşırı sağın yükselişe geçmesinin ilk işareti olarak gösterildi.

Vox Genel Sekreteri Javier Ortega Smith, Endülüs seçimleriye ilgili gazetecilere yaptığı değerlendirmede, "Bugün tarihi bir gün. Büyük bir heyecan ve umut içindeyiz. Endülüs'te bundan böyle işler değişecek." dedi.

Endülüs'teki seçim sonuçlarının, son dönemde erken genel seçim seslerinin yükseldiği İspanya siyasetini de etkilemesi bekleniyor. Ülkeyi haziran ayından bu yana azınlık hükümeti ile yöneten PSOE'nin, Endülüs'te aldığı kötü sonuçtan dolayı erken genel seçimi mümkün olduğu kadar ertelemeye çalışacağı yorumları yapıldı.

"İspanya siyasetinde deprem"
İspanyol basını, Endülüs yerel parlamento seçimlerinin sonuçlarını "İspanya siyasetinde deprem. PSOE çöktü. Vox patladı." olarak değerlendirdi. Fransız aşırı sağcı lider Marine Le Pen tarafından hemen tebrik edildiği belirtilen Vox'un Endülüs'te 12 milletvekili çıkarması, öncelikli olarak Katalonya'daki bağımsızlık yanlısı girişimlere, düzensiz göçe ve Avrupa'nın bazı ülkelerinde aşırı sağın yükselişine bağlandı.

Öte yandan Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) partisinin İspanyol meclisindeki temsilcilerinden milletvekili Gabriel Rufian, Vox partisinin Endülüs özerk yönetimi parlamentosuna 12 milletvekili göndermesiyle ilgili Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Franco (diktatör Francisco Franco) Şehitler Vadisi'nden çıktı, Endülüs özerk yönetimi parlamentosuna girdi." ifadelerini kullandı.

İspanyol solundan "aşırı sağı durdurun" çağrısı
Öte yandan yerel parlamento seçimlerinin sonuçlarını değerlendiren PSOE'nin Endülüs bölgesindeki lideri ve Endülüs Özerk Yönetim Başkanı Susana Diaz, "Tüm demokratik güçleri aşırı sağı durdurmaya çağırıyorum." dedi.

"Avrupa'da artan aşırı sağ fenomeni Endülüs parlamentosuna girdi." diyen Diaz, PSOE'nin halen Endülüs'te en çok oy alan siyasi parti olarak çıkmasına rağmen "Endülüs'te solun genel anlamda geriye gitttiğini kabul etmek gerektiğini" söyledi.

"İspanya'da aşırı sağ asla geri dönmemeli"
Sistem karşıtı sol parti Podemos'un lideri Pablo İglesias da Endülüs seçim sonuçlarını değerlendirirken, aşırı sağcı Vox partisinin ilk defa milletvekili çıkartmasına vurgu yaptı. "Aşırı sağdan korkmuyoruz." diyen İglesias, "Yü kselen aşırı sağı durdurmak için ülkedeki tüm sendikalara, sivil toplum kuruluşlarına ve öğrencilere bir seferberlik çağrısı yapıyorum." ifadesini kullandı.

"Faşizme karşı uyanış" çağrısı yapan İglesias, "Feminist, cumhuriyetçi, işçi İspanya, dedelerimizin bize bıraktığı özgürlükleri savunmak için tetikte olmak zorunda. İspanya'da aşırı sağ asla geri dönmemeli." dedi.