İspanya'da Bask gerginliği

İspanya'nın kuzeyinde ayrılıkçı bir politika izleyen Bask Hükümeti'nin Başbakanı Juan Jose İbarretxe, Bask Bölgesi'nin İspanya'dan ayrılmasını içeren ''yeni siyasi statü'' önerisini, bugün Bask Parlamentosu'na resmen sundu. İspanya'nın 17 özerk bölgesi arasından Katalonya ile birlikte en fazla otoriteye sahip bölgesi olan Bask Parlamentosu'nda Başbakan İbarretxe, ''İspanyol Devleti ile özgür birlik için Yeni Siyasi Statü'' adı altındaki önerisini bu sabah olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulu'nda kabul ettirdikten sonra, Parlamento Başkanı Juan Maria Atucha'ya sundu. Kamuoyunda ''İbarretxe planı'' olarak adlandırılan önerinin, önümüzdeki günlerde Bask parlamentosunda tartışılmaya açılması ve daha sonra referanduma gidilmesi öngörülmesine rağmen; İspanyol Anayasası'nın özerk bölgelerin parlamentolarına referanduma gitme kararı almalarına yetki vermemesinden dolayı Anayasa Mahkemesi'nin müdahale etmesi bekleniyor. Başkanlığını İbarretxe'nin yaptığı Bask Ulusal Partisi (PNE), Bask Vatanı (EA) ve Solda Birlik (IU) partilerinin ittifakından oluşan Bask Hükümeti'nin kabul ettiği ''İspanyol Devleti ile özgür birlik yeni siyasi statüsü'' sonrasında düzenlenen basın toplantısında konuşan İbarretxe, şunları söyledi: ''Bu barışçıl ve demokratik bir öneri. Bask halkı referanduma gidip kendi kararırını verecektir. Bu bizim en doğal hakkımızdır. Özgür şartlarda, şiddetsiz, kimsenin dışarıda bırakılmadığı bir referandum olacak.'' Bask Bölgesi'nin İspanyol Devleti'nden ayrılmasını öngören ''yeni statü''de, İspanya'nın Bask ulusal halkını tanıması, Bask halkının İspanyol Devleti'nden ayrı kendine ait bir pasaport da taşıması'' gibi maddeler yer alıyor. Bu arada, ''İbarretxe planı'' yaklaşık 1 yıl önce kamuya tanıtılmış ama Başbakan Jose Maria Aznar, ''bunun konuşulacak bir yanı bile yok'' diyerek, İspanyol hükümetinin bu öneriyi asla oturup müzakere etmeyeceğini belirtmişti. Bask Hükümeti'nin ''yeni siyasi statü'' önerisini resmen sunmasına tepki gösteren İspanyol hükümeti ''bu planın karşısında durmak anayasal düzeni garanti edecek. Tüm İspanyol halkı bu plana karşı koymalıdır çünkü ETA terörizmini siyasal olarak meşrulaştırıyor'' açıklamasında bulundu. İspanya'nın en büyük iki partisi Halkçı Parti (PP) ile Sosyalist Parti'nin (PSOE) liderleri de, İbarretxe planına karşı olduklarını net bir dille açıkladılar. Öte yandan Bask Parlamentosu'nda muhalefette yer alan PP'nin lideri Carlos Iturgaiz, parlamentodaki oturum sırasında kendisine ''Franco'nun mirasçıları'' diye seslenen PNV'den bir milletvekiline ''Ya sen ETA'dansın'' dediği için, PNV'den olan Parlamento Başkanı tarafından salondan atıldı.