İşkence manşetlere çıktı

Iraklı tutsaklara yönelik kötü muamele ve tacizlerin ortaya çıkmasından sonra başlayan tartışmalar Avrupa gazetelerinin başlıca konusu. İngiliz gazetelerinden Independent'te Iraklı kızın fotoğrafının yanında, "Bu, Basra'da İngiliz askerleri tarafından vurularak öldürülen 8 yaşındaki Hanan Matrud; bu kız İngiliz askerleri tarafından tartışmalı koşullarda öldürülen 37 Iraklı sivilden biri" şeklinde yazıyor. Independent'ın haberine göre, Iraklı kız İngiliz zırhlı araçlarının güney Irak'taki bir köyde bulunan evlerinin yakınına geldiğinde 3 arkadaşı ile birlikte oyun oynamaktaydı; askeri araçları görünce, ne olduğunu görmek için heyecan içinde o yöne doğru koşmaya başladılar; bir silah sesi duyuldu ve 8 yaşındaki Iraklı yere yuvarlandı. Gazete, Iraklı kızın karnından vurulduğunu ve kaldırıldığı hastanede ertesi gün öldüğünü yazıyor. Times ise, "Kızılhaç tacizler konusunda tekrar tekrar uyarıda bulundu" diyor. Gazete, dün basına sızdırılan Kızılhaç raporuna göre, Irak'taki İngiliz askerlerin ellerindeki tutsaklara muamele konusunda 30 yıllık kuralları ihlal ettiğini bildiriyor. Habere eşlik eden fotoğrafta da, Gazze'deki İngiliz mezarlığında saldırıya uğrayan mezarlar görüntüleniyor. 87 yıllık İngiliz mezarlığına giren kişiler; Kalaşnikof ateşi, kazma ve küreklerle bir dizi mezar taşına hasar vermiş. Bazı mezar taşlarına da, İngiliz askerlerini Iraklı tutsaklara işkence yaparken görüntülediği ileri sürülen fotoğraflar, büyütülerek yapıştırılmış. Bunlardan birinin üzerinde şu ifade yazılı: "Lanet, sonsuza dek yakanızı bırakmayacak" Guardian, İngiltere Savunma Bakanı'nın, Gazze'deki mezar taşlarına yapıştırılmış fotoğrafların sahte olduğunu söylediğini bildiriyor. Savunma Bakanı, yapılan inceleme sonucunda, ilk kez İngiliz bulvar gazetesi Daily Mirror'da yayınlanan fotoğrafların sahte olduğunu gösteren güçlü kanıtlar olduğunu söylüyor. Guardian, Daily Mirror'ın bu açıklama ardından bakanı, konuyu saptırıp, dikkatleri Irak'taki tacizlerden başka yöne çevirmeye çalışmakla suçladığını belirtiyor. Daily Telegraph ise, konuya ilişkin başmakalesinde, İngiliz askerlerinin Amerikalılar'ın yaptıkları yüzünden zan altına girdiğini ileri sürüyor. Gazete, "Askerlerimizin tacizlerde bulunduğuna ilişkin hangi güçlü kanıt var ki?" diye soruyor. Gazeteye göre, Amerikalılar'ın yaptıklarına ilişkin bir çok fotoğraf var ama İngiliz askerlerinin de benzeri şeyler yaptıklarına ilişkin tek kanıt, Daily Mirror'da yayınlanan bir kaç fotoğraf. Gazete, "Daily Mirror'ın yazı işleri müdürü hariç herkes bunların sahte olduğu kanısında" diyor. Avusturya gazetesi Der Standard ise, askerlerinin Iraklı tutsakları taciz ettiği iddialarının İngiltere hükümeti için 'yıkıcı bir darbe' olduğu görüşünde. Gazeteye göre bu gelişmeler, Irak'ta demokrasi ve insan hakları vaatlerini baltaladı. Gazete, "Basra'daki İngiliz centilmenlerinin Bağdat'taki kovboylardan daha kibar bir davranış sergilediği efsanesi kayboldu" diyor. Alman Sueddeutsche Zeitung, İngiltere Başbakanı'nın Irak nedeniyle karşılaştığı sorunların, Almanya Başbakanı'nın savaşa katılmayı reddetmekle ne kadar doğru bir şey yaptığını gösterdiği kanısında. İngiliz ve Amerikan askerlerinin davranışlarının 'itibarlarını lekelediğini' yazan gazete, "Bunlar Irak ve Ortadoğu'da artık çözümün değil sorunun bir parçası" diyor. Gazete, İngiltere Başbakan'ın Amerika'yı başına buyruk davranmaktan vazgeçip, Birleşmiş Milletler öncülüğünde yeni bir Irak politikasına destek aramaya ikna etmesi gerektiğini, böyle bir gelişme olursa da, Avrupalı hükümetlerin 'sorumluluk sahibi' davranış sergileyip, yeni tekliflere yapıcı yaklaşım göstermesi gerektiğini yazıyor. Avusturya gazetesi Die Presse de, İsviçre Dışişleri Bakanı'nın ülkesindeki Amerikan ve İngiliz büyükelçilerini makamına çağırarak, Iraklı tutsaklara yönelik tacizleri protesto etmesini takdirle karşılıyor. 'Küçük bir devletin yetkilisi tarafından azarlanan büyükelçiler kendilerini, ilkokul çocuğu gibi hissetmiş olmalı' diyen gazete, "Küçük ülkeler bile protesto ediyor. Sanki tüm dünya müttefiklere karşı bir komplo içinde" sözleriyle alaycı bir yorum yapıyor. Polonya'dan Gazeta Wyborcza, Iraklı tutsaklara yönelik muamelenin kamuoyunu sarstığını belirtiyor ve Başkan Bush'un sorumluların hızla ve şeffaf biçimde cezalandırılacağı sözüne inanmak istediğini yazıyor. Gazete, "Saddam'ın cellatlarının yerini Amerikalı işkenceciler alırsa, Polonya'nın Irak'taki varlığı temel bir soru haline gelir" diyor. Slovak gazetesi Pravda da, gelişmelerin özgürlük ve demokrasi ilkelerine saygı duyan herkes için kötü haber olduğu yorumunu yapıyor. Gazeteye göre yetkililer, sadece Irak'ta değil Afganistan ve Guantanamo'daki hapishanelerde olup bitenlerin de farkında. Gazeteye göre, tüm bunların faturası sadece işkenceci bireylere çıkarılmayıp, askeri olmayan yetkililer de dahil üst düzey kişiler de hesap vermeli. Financial Times, Amerikan faiz oranlarında artış beklentisinin dünya borsalarında düşüşe yol açtığını yaznnda, ilk kez İngiliz bulvar gazetesi Daily Mirror'da yayınıyor. Gazete, cuma günü açıklanan, Amerikan istihdam verisinin güçlü çıkmasının ardından, faizlerin yukarı çekilmesi tahminleri uyarınca hisse fiyatlarının düşüşe geçtiğini belirtiyor. Gazete, bazı ekonomistlerin Amerikan merkez bankasının faizleri yükseltmesinin mali piyasalarda çalkantı oluşturacağı ve küresel büyümeye darbe vuracağı görüşünde olduklarını aktarıyor. İngiliz gazetelerinin spor sayfalarına göre, futbol tarihinin en ünlü ve köklü kulüplerinden Liverpool'un yüzde 30 civarında hissesi Tayland Başbakanının olacak. Gazeteler dolar milyarderi başbakanın, hisseler için 100 milyon doları aşkın bir para ödeyeceğini yazıyor. Times, bazı Liverpool taraftarlarının, Tayland'ın kötü insan hakları sicili nedeniyle anlaşmaya karşı çıktıklarını ancak kulüp yönetiminin durumdan oldukça hoşnut göründüğünü yazıyor.