IŞİD'i yenebilecek tek güç kim
Abone olIŞİD'i hangi güç durdurabilir? Independent gazetesi, siyaset bilimi uzmanlarına, yazarlar ve kanaat önderlerine IŞİD'i durdurmanın yollarını sordu.
IŞİD’in geçen yıl ilan ettiği ‘halifeliğin’
yıldönümünde, İngiliz basınının önde gelen örneklerinden
Independent gazetesi, eli kanlı örgütün nasıl ve kimler tarafından
durdurulabileceğini uzmanlara sordu.
"IŞİD’İ YENECEK OLAN IRAKLILAR"
Bir yıldır 'örgütü durduracak' bir stratejinin yaratılamadığını
belirten Independent'ın araştırmasında, en çok dikkat çeken çözüm
analizi İngiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan geldi.
Independent'a sözcü aracılığıyla yapılan açıklamada, IŞİD'i
yenmenin Iraklıların işi olduğuna vurgu yapılarak
"Nihai olarak, IŞİD’i yenmek Iraklıların
işi. Bu nedenle koalisyonun kampanyası IŞİD’e karşı durmaları
amacıyla Irak güvenlik güçlerine destek vermeye ve Irak
topraklarında yeniden kontrol sağlamaya odaklı." denildi.
Bakanlık'ın açıklamasına göre, "Bu çabalar binlerce IŞİD komutanını
ve militanını savaş alanından yok etti, savaş pozisyonlarını imha
etti ve IŞİD kontrolündeki petrol ve gaz tesislerine zarar
verdi. İngiltere, IŞİD’e karşı küresel koalisyonun bir parçası
olarak hava saldırıları ve istihbarat toplayarak kilit rol oynuyor.
İngiliz hava kuvvetleri 250’den fazla başarılı hava saldırısı
gerçekleştirdi, bu rakam da koalisyona ikinci büyük katkı
demek."
İşte uzmanların "IŞİD’i kim durduracak?" sorusuna
verdikleri yanıtlar:
Aşırıcılık karşıtı düşünce kuruluşu Quilliam’dan analist
Charlie Winter:
Irak’ın durumunda cevap askeri eğitim. Haşdi Şabi (Şii milisler)
yerine seküler güçler mücadeleyi yürütmeli. Kolay değil, çünkü
milisler daha iyi eğitimli ve daha disiplinli. Ancak, Irak’ın bütün
bunlardan sıyrılması askeri eğitim ve disiplinle, yolsuzluğun
askeri ve siyasi sistemden temizlenmesiyle mümkün.
ESAD KİLİT NOKTA
Ne var ki, bundan çok daha zoru Suriye ve Devlet Başkanı Beşşar
Esad. Batı’da hâlâ onunla çalışmak arzusu var gibi gözüküyor – onun
IŞİD’den daha makul olduğu hissi var. Ancak bu son derece yanlış ve
o çok açıkça uluslararası toplumla oynadı.
"ESAD, KLOR GAZI VE VARİL BOMBALARI
KULLANDIKÇA..."
O, 200 bin kişinin ölümünden sorumlu ve IŞİD daha küreselci olsa
da, bu rakamın yalnızca bir parçasını öldürdü. Esad okullarda ve
hastanelerde klor gazı ve varil bombaları kullandıkça ve düzenli
olarak insanları öldürdükçe ve kaybettikçe, IŞİD gibi örgütler
gelişecek.
"VİLAYETLERDEN BİRİ TAMAMEN YOK EDİLSEYDİ"
Bunun yanı sıra, IŞİD sürekli yeni “vilayetler” açıyor, dolayısıyla
bir ivme algısı var. Eğer bu vilayetlerden biri – coğrafi
bölgelerden çok, bağlantılı örgütlerden söz ediyorum – tamamen yok
edilseydi, o zaman IŞİD’in hikayesinde gerçekten sorunlara yol
açardı.
Şu anda IŞİD’in çok güçlü, sürekli genişleyen, ilahi olarak
emredilmiş bir projesi varmış gibi görünen bir durumumuz var. Eğer
bunun her zaman başarılı olmadığını kanıtlayabilirsek bir fark
yaratabiliriz. Bu, onun markasını bozmakla alakalı bir şey.
Arap-İngiliz Anlayış Konseyi (Caabu) yetkilisi ve eskiden
Suriye’de öğretmenlik yapan Joseph Willits:
"IŞİD'İN LİDER KADROSUNDAN ELEMENTLERİ YOK ETME"
Kriz ve çatışmayla birleşen çok büyük siyasi boşluklar, IŞİD’in
gelişmesine ve genişlemesine izin veriyor. Hava saldırıları IŞİD’in
lider kadrosundan elementleri yok etme ve örgütün amaçlarının bir
kısmını engelleme yetisine sahip olsa da, tek başlarına etkili
olamayacaklar.
IŞİD’in kontrol ettiği topraklarda, IŞİD sistemi altında daha
güvenli ve iyi durumda olduklarına inanan yerel topluluklarda örgüt
püskürtülemeyecek.
IŞİD’i püskürtme savaşı karaya taşınmalı, botlar ve tanklar
aracılığıyla değil, ancak şu anda IŞİD’i seven veya ona müsamaha
gösterenleri güçlendirerek. Bu topluluklar, IŞİD’i reddetmeye ve
alternatif ve iyileştirilmiş bir gelecek görmeye teşvik edilmeli,
yoksa hiçbir şey olmaz.
‘IRAK’TA Şİİ MİLİSLER’
Independent gazetesinin Ortadoğu muhabiri Patrick
Cockburn:
Irak’ta İran destekli Şii milisler ve ABD’nin hava saldırılarının
desteğini alan Kürtler IŞİD’i rakamların gücüyle yenebilir.
Suriye’de bu olasılık daha düşük, ancak IŞİD, ABD’nin hava
saldırıları, Kürtler, Suriye ordusu ve isyancıların tehdidi altında
kalırsa baskı görebilir.
"YALNIZCA İSLAM’IN İÇİNDEN YENİLEBİLİR"
Tony Blair Faith Vakfı’nın Din ve Jeopolitik bölümünden
analist Peter Welby:
IŞİD gelecek yıl askeri gerilemelerle karşı karşıya kalabilir,
ancak yalnızca İslam’ın içinden yenilebilir. Bu perspektifte IŞİD’e
tehdit oluşturanlardan biri diğer cihatçı gruplar, özellikle de
Suriye’de savaşanlar.
"KÜRT GÜÇLERE YARDIM..."
Alman Radikalleşme ve Radikalleşmeyle Mücadele Çalışmaları
Enstitüsü (Girds) Direktörü Daniel Koehler:
Kısa dönemde güncel karışım sonuç verecek: Kürt güçlere yardım
etmek, Irak kuvvetlerini güçlendirmek, finansal hareketleri nerede
mümkünse engellemek ve hava saldırıları.
Ne var ki, Batılıların (ve diğerlerinin) daimi akımı IŞİD için bir
yaşam hattı ve bunu durdurmak için ev sahibi ülkeler engellemek ve
radikalleşmeyle mücadele adına çok daha fazla iş yapmak
zorunda.
Seyahat üzerinde baskı uygulama girişimleri yeterli değil ve eğer
radikalleşmeyi engelleme stratejisiyle bağlantılı olmazsa, yalnızca
tehdidi artırır. IŞİD, kendini tarihteki en başarılı cihatçı grup
olarak kurdu, dolayısıyla tıpkı El Kaide gibi, markaları muhtemelen
hiçbir zaman tam anlamıyla yok olmayacak.
"YEREL BİRLİKLER IŞİD’İ YENEBİLİR"
Chatham House Ortadoğu ve Kuzey Afrika Programı’ndan ve
Isis:
Inside the Army of Terror’un yazarlarından Hassan Hassan: IŞİD’i
kimin yenebileceği hali hazırda açık olmalı. Kendi bölgelerini
koruyan yerel birlikler, uluslararası koalisyonun da kritik
yardımıyla IŞİD’le savaşıp onları yenebilecek en iyi
pozisyonda.
Kürt birlikler kendi bölgelerinde IŞİD’le savaşta etkili
olduklarını gösterdiler, tıpkı Şii milisler ve Suriyeli isyancılar
gibi. Öte yandan, hükümet güçleri başarısız oldu, çünkü
meşruiyetleri ve etkileri eksik.
"YUMUŞAK VE SET GÜÇ"
ABD Dışişleri Bakanlığı Müslüman Toplumlar eski Özel
Temsilcisi ve Harvard Üniversitesi Politika Enstitüsü’nde deneyimli
öğretim görevlisi:
Konu IŞİD’den çok daha kapsamlı: Bu aşırıcıkla ilgili ve bizim
‘Aşırıcılığı nasıl yenersiniz?’ sorusunu soruyor olmamız gerek.
Aşırıcılığı hem yumuşak hem de sert güç yaklaşımı aracılığıyla
yenersiniz. Sert güç, askeri güç açısından, oluşturulacak koalisyon
türleri ve masaya gelecek askeri karar türleri istikrarlı,
birbirine bağlı ve çok yönlü olmak zorunda.
Ancak yumuşak güç, ideoloji konusu genç çocukların o yöne doğru
harekete geçmesine ilham veriyor, bu, IŞİD’i yenmek için tam
anlamıyla bütüncül bir strateji için sert güce dahil edilmeli.
Bunu yapabilmek için hükümette olmayan aktörlerin, hem online hem
de offline olarak, Müslüman gençlerin IŞİD’i çekici bulmasına engel
olacak karşı argümanlarla pazar yerine akın etmesine, uluslararası
çabasına ihtiyacımız var.
"IŞİD'İ YENMENİN TEK YOLU..."
Nottingham Trent Üniversitesi'nde Ortadoğu’da terörizm
uzmanı ve Countering Global Terrorism and Insurgency kitabının
yazarı Dr. Natasha Underhill:
Şu anda IŞİD’i yenmenin tek yolu, İslami köktendinci gruplarla baş
ederken herkese uyan çözüm endişemizden uzaklaşmak.
"IŞİD, EL KAİDE DEĞİL"
IŞİD, El Kaide değil ve onlarla mücadele etmeye çalışırken bu
gerçeği unutuyoruz. Yayılmalarını engellemek için geleneksel bir
askeri yaklaşım gerekli, ancak daha önemli olarak, onların Irak,
Suriye ve başka yerlerde yeni topraklar kazanmasını önlememiz
gerekiyor. Aynı zamanda, Irak’ı on yıllardır rahatsız eden ve Irak
işgaliyle daha kötü hale gelen altta yatan mezhepsel gerilimlerle
mücadele etmemiz gerekiyor.
Bu konular ele alınana kadar, insanların gayrimeşru olarak gördüğü
hükümete meydan okuyan IŞİD gibi alternatif gruplara destek devam
edecek.
Suriye’de Esad rejimine karşı duruş sergilememiz ve ülkeyi,
insanların yönetimde doğrudan söz sahibi olduğu yeni bir siyasi
sistem ortaya çıkabilmesi için yeterli ölçüde istikrara
kavuşturmamız gerekiyor. Siyasi özgürlük ve siyasi meşruiyet IŞİD
gibi bir grup için kanser gibi olur. Bu nedenle, kendilerini
cankurtaran gibi yükseltmek amacıyla mezhepçilik alevlerini
körüklüyorlar.