IŞİD mi, El Kaide mi? Paris saldırganlarının örgüt bağlantısı

Paris'te geçen haftaki saldırıları kimin düzenlediği sır değil. Kouachi kardeşler ve Amedy Coulibaly, Cuma günü Fransız polisi tarafından vurulup öldürülmeden önce kanlı eylemleriyle açıkça övündüler.

Ancak saldırganların arkasında, eğer varsa, kimlerin olduğu, bugün Washington'dan Paris ve Yemen'e kadar her yerde zihinleri kurcalayan bir soru.

Karışıklık şurada: Kouachi kardeşler kısaca AQAP olarak bilinen Yemen El Kaide'si tarafından görevlendirildiklerini söylediler.

Coulibaly ise saldırı öncesinde hazırlayıp bıraktığı videoda Suriye merkezli IŞİD'e bağlılığını ifade ederken görüldü.

Oysa her iki örgüt de şiddeti, Batı karşıtı cihatçı bir ideolojiyi benimsemesine rağmen, birbirleriyle büyük ölçüde rekabet halinde.

Bu rekabet Suriye'deki toprak mücadelesinde zaman zaman taraflar arasında çatışmalara yol açtı.

Bireysel eylem mi?

O halde en tehlikeli cihatçı örgütlerin liderlikleri aralarındaki görüş ayrılıklarını bırakarak, Fransa'da ortak bir saldırı düzenleme kararı almış olabilirler mi?

Olmayacak iş değil, ama düşük bir olasılık.

El Kaide'nin ve IŞİD'in onayı olsa da olmasa da, üç saldırganın güçlerini birleştirip, kendi planlarını yapmış olmaları çok daha inandırıcı görünüyor.

Saldırganların hepsi de cihatçı örgütlere bağlı olduklarından, sadece kendi girişimleri olduğu söylenemez. Ancak ortada ABD'deki 11 Eylül saldırısı gibi dışarıdan hazırlanan ve yönetilen resmi bir plan da yok.

Peki o zaman El Kaide ve IŞİD'le bağlantıları tam olarak ne?

Burada ortak bir payda görünmüyor ancak Kouachi kardeşler üzerinde en etkili olan isimlerden birinin, 11 Eylül saldırılarından önce Dubai'de tutuklanan ve 2010'da Cherif Kouachi ile bir araya gelen hükümlü El Kaide militanı Djemal Beghal olduğu sanılıyor.

Cezayir asıllı bir Fransız vatandaşı olan Beghal'in, Fransız cihatçıların Irak'a çarpışmaya gönderilmesine yardım etmekten cezaevinde yatan Kouachi'yi etkileyerek daha da radikalleşmesine neden olduğuna inanılıyor.

Yemen bağlantısı ise Kouachi kardeşlerden ikincisi olan Said ile ilgili.

Said Kouachi, 2011-12'de Yemen'de Anwar Awlaki de dahil olmak üzere, AQAP eylemcileri ile tanışacak kadar vakit geçirmiş ve burada temel askeri eğitim aldığı sanılıyor.

Yemenli gazeteci ve araştırmacı Muhammad Kibsi, Kouachi'nin Yemen'deyken 2009'da bir uçağı havaya uçurma girişiminden suçlu bulunan Detroit "'iç çamaşırı bombacısı" ile birlikte yaşadığını söylüyor.

Said Kouachi'yi, Kouachi kardeşlerin öne sürdüğü gibi, Yemen El Kaidesi AQAP mı "gönderdi"?

Eğer öyleyse, Yemen'den ayrılmasından sonra aradan geçen iki yıl, planın uygulanması için biraz uzun bir zaman gibi görünüyor.

Geçmişte internete ustaca hazırlanmış videolar yüklemesiyle tanınan bir örgütün bu konuda önceden birşey hazırlamamış olması da tuhaf görünüyor.

Aynı durum, İsveç'te eğitim almış Tunuslu bir grafikerin işi olduğu sanılan, teknik açıdan kaliteli, ancak mide bulandıracak unsurlar içeren videolar yayınlayan IŞİD için de geçerli.

Bunun yerine, üçüncü saldırgan Amedy Coulibaly'nin tutuk bir Arapçayla konuştuğu, arkasında IŞİD bayrağı ve yanında makinalı tüfek ile çektiği basit, ev yapımı bir video var.

Suriye bağlantısı

Polis, Kouachi kardeşlerden birinin Suriye'de muhtemelen IŞİD'le bir süre kaldığına inanıyor.

Aşırılıkçı gruplara katılmak için Suriye'ye gittiği tahmin edilen 1000 Fransız vatandaşından yaklaşık 200'ü geri döndü.

2014'ün Eylül ayında IŞİD'in resmi sözcüsü Abu Muhammad Adnani, örgüt üyelerinden kendi ülkelerinde saldırılar düzenlemelerini istemişti.

Paris saldırısının da bu çağrıya cevaben yapılmış olması mümkün.

Paris saldırılarının ardında, eğer varsa hangi örgütün bulunduğu konusunda kesin bir karara varmak için daha çok erken.

Ancak şu aşamada en büyük olasılık, küresel cihatçı gruplarla bağlantıları olsa da üç saldırganın eylemi kendi başlarına, hala aranan suç ortaklarının yardımı; Pakistan, Yemen ya da Suriye'deki El Kaide ve IŞİD liderlerinin teşviki, muhtemelen de mali desteğiyle ama somut talimatlar almadan yaptıkları yönünde.