İshal neden olur ishal olunca bunlardan uzak durun!

İshal, özellikle de bir enfeksiyondan dolayı kaynaklanıyorsa, birkaç gün içerisinde kendi kendine geçecektir. Çocuklarda iyileşme süresi genellikle 5-7 gün arasında değişir ve nadiren 2 haftayı aşar.

Yetişkinlerde iyileşme süresi 2-4 gündür arasındadır ancak bazı enfeksiyonlar bir hafta ya da daha uzun sürelerde iyileşebilir. İshalin iyileşmesini beklerken siz de bazı önlemler alarak süreci daha kolay atlatmaya çalışabilirsiniz.

İshalin belirtilen sürede geçmediği ve daha uzun sürdüğü durumlar daha ciddi bir sağlık sorununu işaret edebileceğinden, mutlaka bir doktorla görüşülmelidir. İshalle ilgili başka bir önemli nokta da, yetişkinlere önerilen ishal tedavileri ile çocuklara önerilecek tedavi biçimlerinin aynı olmayabileceğidir. Çocuk ve bebekler ishal olmuşsa, vakit kaybetmeden bir doktora danışılmalıdır.

BOL SIVI TÜKETİN

İshal boyunca vücut çokça su ve tuz kaybedebilir. İshalin yanı sıra, özellikle kusma da varsa, vücudun susuz kalmasını önlemek adına bol bol sıvı tüketmek gerekir. Su içerken, tek seferde çok su içmek yerine gün boyu sık sık ama yudum yudum su içilmesi önerilir.

Suyun yanı sıra su, tuz ve şeker içeren diğer sıvıları da tüketebilirsiniz. Tuz sıvı kaybını yavaşlatırken şeker de vücudun tuzu emmesini sağlar. Suyla karıştırılmış, posasız meyve suyu, sporcu içecekleri veya yağsız tavuk suyuna çorba gibi sıvıları da içebilirsiniz. Yeterince sıvı aldığınız takdirde idrarınız açık sarı hatta renksiz olacaktır.

Evde kendiniz de bir sporcu içeceği hazırlayabilirsiniz. Elma suyuna bir çay kaşığı kadar tuz atarak içebilirsiniz. Bu kadarcık tuz içeceğin tadını bozmaz ancak vücudun su tutmasını sağlamaya yeterlidir. İçecekleriniz soğuk değil de oda sıcaklığında olursa daha iyidir.

Uzak durulacak içecekler: Kafeinli veya şekerli içecekler, alkollü içecekler, süt ve diğer süt ürünleri uzak durmanız gerekenler listesindedir. Bu tip içecekler ishali kötüleştirebilir. Probiyotik içeren yoğurt ve kefir dışında süt ve süt ürünleri ishali kötüleştirebilir çünkü ishal geçici olarak bir laktoz intoleransına neden olabilir.

Çocuk ve bebeklerde vücudun susuz kalmaması son derece önemlidir. Kusuyor olsalar bile çocuklara sık sık su yudumlatılmalıdır. Böyle bir durumda az bir miktar su bile, hiç su içmemelerinden iyidir. İshalken çocuklara meyve suyu ya da gazlı içecekler önerilmez çünkü bu tip içecekler çocuklarda ishali kötüleştirebilir. Meme emen ya da biberonla beslenen bebeğiniz ishalse, bebeği her zamanki şekilde beslemeye devam etmeniz önerilir. Bebek ve küçük çocuklarda ishal görüldüğü takdirde doktora danışmanız, çocuğun susuz kalmaması için ne tür önlemler alabileceğinizi ve su kaybı belirtilerini öğrenmeniz önemlidir.

ORAL REHİDRATASYON ÇÖZELTİLERİ

Vücudun susuz kalma ihtimali varsa (örneğin yaşlılarda) ya da su kaybı belirtileri çoktan görülmeye başlamışsa, doktorunuz veya eczacınız oral rehidratasyon çözeltilerinden kullanmanızı önerebilir. Oral rehidratasyon çözeltileri küçük paketlerde toz şeklinde bulunur ve eczanelerde reçetesiz olarak satılır. Suyla karıştırılarak içilir ve vücudun kaybettiği tuz, şeker ve diğer önemli minerallerin tekrar yerine koyulmasını sağlarlar. Bu çözeltiler çocuklara da verilebilir ancak ne miktarda içecekleri çocuğun yaş, boy ve kilosuna göre değişecektir. Bu nedenle çözelti vermeden önce doktora veya güvendiğiniz bir eczacıya danışmanız gerekir.

PROBİYOTİKLER

Bazı yoğurt ve gıda takviyelerinde bulunan probiyotiklerin ishalin kesilme sürecini hızlandırdığı görülmüştür. Probiyotikler bağırsaklardaki yararlı bakterilerin yerini doldurur. Ancak elde edilen bilgiler ishale karşı probiyotiklerin olumlu etkisini henüz yüzde yüz olarak kanıtlamamıştır. Öte yandan yapılan araştırmalar probiyotiklerin, antibiyotik kullanımından sonra ortaya çıkan ishali önlediğini göstermektedir.

İSHAL İLAÇLARI

Çoğu kez ishal ilacına gerek kalmadan işler yoluna girse de doktorunuza ya da eczaneye danışarak alınacak ishal ilaçlarıyla iyileşme sürecini hızlandırmak mümkündür. Ancak ilaçların yan etkileri, kullanım dozu ve süresi ile ilgili detaylı bilgi aldığınızdan emin olmalısınız. Bu ilaçlardan bazılarının kullanımı birkaç günle sınırlı tutulmalıdır. İshal sırasında antibiyotik kullanılması önerilmez. Ancak virüs veya özel tür bir bakteri nedeniyle ishal görülmüşse antibiyotik işe yarayacaktır ancak buna da doktor karar vermelidir. Herhangi bir antibiyotikle ishal geçirilemez. Çocuklar söz konusu ise, çoğu ishal ilacı çocuklara önerilmez. Bu nedenle doktor önermediği sürece çocuğunuza ishal kesici ilaçlardan vermemelisiniz.

KATI GIDALAR

İshal sırasında katı gıda alınıp alınmaması konusunda uzmanların zaman zaman görüş ayrılığı yaşadığı doğrudur. Genel kanı kendinizi daha iyi hissettiğiniz anda katı gıda yemeye başlamanız gerektiğidir. İlk 24 saat sadece sıvı gıdalar önerilir. Ardından küçük ve hafif öğünlerle, yağsız ve baharatsız yiyeceklerle işe başlayabilirsiniz.

Önerilen gıdalar: Patates, pirinç, muz, çorba, kızarmış ekmek, elma püresi ve haşlanmış sebze ishal olan kişilere en çok önerilen katı gıdalardır. En çok tuzlu yiyecekler önerilir.

İştahınızı kaybettiyseniz katı gıda tüketmek için kendinizi zorlamamalısınız ancak sıvı tüketmeye ara vermemelisiniz. İshal beklediğinizden daha uzun sürmüşse yediklerinizi gözden geçirmeniz gerekiyor olabilir. Tam tahıllar, esmer pirinç gibi lifli yiyecekler, yağlı veya çok tatlı gıdalar durumu kötüleştiriyor olabilir. Bunların dışında size dokunduğunu düşündüğünüz herhangi bir gıdayı da kesmeyi deneyebilirsiniz. Çocuklar eğer çok sıvı kaybetmişse yeterince sıvı vermeden katı gıdaya geçiş yapmamanız önerilir. Sıvı kaybı belirtileri ortadan kalktıktan sonra tekrar normal beslenmelerine dönebilirler. Eğer çocukta sıvı kaybı belirtisi yoksa ama iştahsızsa, çocuğa sıvı vermeye devam edin ve katı gıdaya geçmeden önce iştahının yerine gelmesini bekleyin.