İşçileri bonus sistemiyle yarıştırmışlar!
Abone olSoma'da madende taşeronların ’Mis’, ’Nilüfer bey’, ’Gema’, ’Doğanay’, ’Atmış’ ve ’Şengül’ gibi adlarla birbirlerinden ayrıldıkları ve işçilerin yarış atı gibi yarıştırıldıkları ortaya çıktı.
MANİSA’nın Soma İlçesi’nde 301 işçinin hayatını
kaybettiği madendeki çalışma şartları, taşeron sistemleri, bu
taşeronları simgeleyin isimler ile bonus sistemiyle işçilerin
yarıştırılması sistemleri de ortaya çıktı.
İşçilerin gruplar halinde günlük üretimlerini artırmak için yarıştırıldıkları, ayrıca resmiyette olmasa da, taşeronların ’Mis’, ’Nilüfer bey’, ’Gema’, ’Doğanay’, ’Atmış’ ve ’Şengül’ gibi adlarla birbirlerinden ayrıldıkları ortaya çıktı. Öte yandan ekip başlarının aldığı maaşın 10 bin liraya ulaştığı belirtiliyor.
RESMİ KAYITLARDA YOK GERÇEKTE
VAR!
Geçen hafta Salı günü Soma Kömür İşletmeleri’ne ait maden ocağında
çıkan yangın sonrasında, 301 işçi yaşamını yitirdi. 486 işçi ise,
yaralı olarak kurtarıldı. Facianın hemen ardından madenle ilgili
çeşitli iddialar ortaya atıldı. Resmi kayıtlarda olmasa da taşeron
sisteminin uygulandığını, işçilerin bonus olarak adlandırılan
ödülleri alabilmek için yarıştırıldığı ileri sürüldü.
HER TAŞERON KENDİ EKİBİYLE İŞE
GİRMİŞ
Yıllarca madende çalışan işçilerin anlatımları, madende uygulanan
sistemin de deşifre olmasını sağladı. Madende, resmiyette olmasa da
kendi taşeron gruplarını belirleyen kişiler ’ekip başı’ veya
’dayıbaşı’ olarak adlandırılıyor. Bu ekip başlarının sayıları 20
ila 25 arasında değişen madencilikte kalifiye olan elemanları için
madenin yöneticileriyle görüştükleri, onlarla pazarlık yaparak
ücrette anlaştıkları tespit edildi. Bu anlaşmanın sağlanmasıyla da,
ekip başlarının ekibindeki kişilerin bu kez şirketin resmi
kayıtlarında da çalışan gösterilip resmiyette de her hangi bir
sorumluluk alınmadı.
EKİP BAŞLARI: MİS, NİLÜFER BEY, GEMA,
DOĞANAY...
Bu ekip başlarının gruplarının, ’Mis’, ’Nilüfer bey’, ’Gema’,
’Doğanay’, ’Atmış’ ve ’Şengül’ gibi adlarla simgelendikleri, bu
isimlerle birbirlerinden ayrıldıkları saptandı. Çalışanların
şirketten anlaşmaya göre 1000 ile 2 bin TL arasında ücret
aldıkları, ekip başlarının aldığı ücretlerin ise 10 bin TL’ye
yaklaştığı ileri sürüldü.
BONUS SİTEMİYLE
YARIŞTIRILMIŞLAR
Bunun yanı sıra işçilerin ocağa girdikten sonra bu kez de vardiya
amirleri tarafından, bonus olarak adlandırılan ödüllerini ek
ödemeleri alabilmek için de çalışmaya zorlandıkları ileri
sürüldü.
08.00- 16.00 saatlerindeki vardiyanın ’Gündüz’, 16.00- 24.00
saatlerindeki vardiyanın ’Paşa’ ve gece 24.00- 08.00 saatleri
arasındaki vardiyanın ise ’Serseri vardiyası’ olarak adlandırıldığı
madende, işçilerin adeta yarış atı gibi kullanıldıkları belirlendi.
Vardiya amirlerinin, hem kendileri, hem de işçilerin bonus alması
için çalıştırdıkları öğrenildi. Her vardiya arasında yarış olduğu
bunun da günlük kömür üretemini arttırdığı çalışan işçilerce ifade
edildi.