İş yapacak erkek kalmadı!
Abone olDünyanın "En kanlı savaşı" olarak adlandırılan Çanakkale Savaşı'nda yüz binlerce asker, şehit düştü. O dönemi anlatanlar, "İş yapacak erkek kalmadı" dediler.
Yüz binlerce vatan evladının şehit düştüğü Çanakkale Savaşı,
Anadolu’nun her köyünde ayrı bir destan olarak yaşıyor.
Kastamonu’nun Güzlük köyünden 40 yiğit de cepheye koşarak, destansı
mücadelede yerlerini almış. Bunlardan 36’sı şehadet mertebesine
ulaşmış. Gazi olarak geriye dönenlerin sayısı ise sadece 4. Osmanlı
arşivlerinde Çanakkale’de en fazla şehit veren köy olarak geçen
Güzlük, şimdi bununla övünüyor. Köyün en yaşlısı Hasan Kanatlı, o
yılları, “Köyde erkek kalmadığı için her işi kadınlar görürdü. Ölen
yaşlıların cenazelerini kadınlar kaldırır, hayvan kesilmesi
gerektiğinde yine bıçağı kadınlar eline alırdı. Nasıl kesileceğini
bilmediklerinden hayvan çok acı çekerdi.” diye anlatıyor.
Kanatlı’nın, annesinden dinlediği kadarıyla, bir ağustos ayında
zaptiyeler seferberlik ilan edildiğini söyleyip eli silah tutan
bütün erkekleri askere almış. Hep birlikte köyün camisinde kılınan
namazın ardından yapılan dua ile sefere çıkılmış. 27 köyden
toplanan askerler önce Türbeli köyünde 15 günlük eğitime tabi
tu-tulur. Ardından Çanakkale’ye götürülür. Hasan amca uğurlamayı
anasından dinlemiş; ama sonraki sıkıntı, çile dolu günleri en ağır
şekilde yaşayanlardan. Kıtlık yıllarında bir dilim ekmeğe hasret
kalmışlar. Şehitlerden bazılarının çocukları şimdi 80-90 yaşında.
Çanakkale’den dönenlerden Aziz Onbaşı’nın oğlu Mehmet amca, “40
kişi gitmişler.” diyor ve ekliyor: “Bunlar arasından dönebilenler
ise babamla birlikte Ali Çavuş, Topuz Mehmet ve Topal İsmail.”
Şaban Kanatlı ile Kamil Karayer’in dedeleri de 18 yıl boyunca
cepheden cepheye koşarak savaştıktan sonra gazi olarak köye
dönenlerden. Askere gittikten bir süre sonra Balkan Harbi başlamış.
Harbin bitmesinden sonra terhis olmadan Çanakkale cephesine geçmiş.
İngilizlere esir düşmüş. Köyüne gelirken yolda karşılaştığı genç
bir kıza ‘Kimin kızısın?’ diye sorması, geride bıraktığı yılları da
ortaya koymuş. Sorunun cevabından kendi çocuğu olduğunu anladığında
sarılmışlar birbirlerine. Baba-kız ilk defa orada karşılaşmış.
Mehmet Yaltıraklı belki de köyün en şanslılarındandı. Çünkü babası
Aziz Onbaşı, Çanakkale’ye 40 arkadaşıyla gidip geri dönmeyi
başarabilmiş dört kişiden biri. 82 yaşındaki Mehmet amca, 14 sene
askerlik yapan gazi babasının 1963 yılında vefat ettiğini
anlatıyor. Resul Çuvalcı da babası dönebilenlerden. Önce Balkan
Savaşı’na arkasından da Çanakkale Harbi’ne katılır. İngiliz gemisi
‘yarım dünya’nın batışı sırasında oradaymış ve geminin batmasının
bir saat sürdüğü anlatılırmış. Birinci Cihan Harbi bittiğinde köye
döner, ancak Kurtuluş Savaşı başladığında yeniden cepheye koşar
Resul amcanın babası. İnönü savaşlarına katılır, Sakarya’da
yaralanır. Ilgaz’da olduğu haberi gelince, anası gidip alır yaralı
vaziyetteki babasını. Kastamonu’nun Araç ilçesi Birinci Dünya ve
Kurtuluş savaşlarında en fazla katılımın ve en fazla şehidin
verildiği yerlerden. Bu sebeple Araç’taki askerlik şubesine bir
anıt yaptırılmış. Çanakkale’de verilen kayıplarla ilgili tam bir
bilgiye ulaşamadıklarından Kurtuluş Savaşı’nda verilen şehitlerin
isimleri yazılmış anıta. Kastamonu Valisi Mustafa Kara, ilin
Kurtuluş Savaşı’nda büyük fedakarlıklar yaptığını anlatıyor.
ZAMAN