İş adamları 2012'den neler bekliyor?

İş dünyasının önde gelen isimleri, ABD ve Avrupa üzerinde gezinen kara bulutlara ve Ortadoğu’daki belirsizliğe rağmen 2011’in Türkiye için olumlu geçtiğinde hemfikir. Her ne kadar beklentiler olumsuza dönse de 2012’ye umutla bakan patronlar, temkinli olmakla birlikte yatırımlarını ve karlılıklarını artırmayı planlıyor.

Türkiye'nin finanstan tekstile farklı sektörlerde faaliyet gösteren dev şirketlerinin yönetim kurulu başkanları, 2011 değerlendirmesi ile 2012 beklentilerini Cihan'a açıkladı. Geride bırakılan yılda ekonominin gayet iyi performans gösterdiğini vurgulayan patronlar, önümüzdeki sene için temkinli konuşuyor. Dış faktörler yüzünden ülkenin büyümesinde bir miktar yavaşlama beklemelerine rağmen, yatırımlara devam edeceklerini vurgulayorlar.

Türkiye’nin önde gelen bazı işadamlarının 2011 değerlendirmeleri ile 2012 beklentileri şöyle:

Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin:

“2011 Türkiye’nin en başarılı senelerinden biri oldu. Ülkenin dünyada beliren kara bulutlara rağmen başarı elde edip kendini Avrupa’dan Ortadoğu’dan ayrıştırması çok önemliydi. Bakın, Türkiye, Ortadoğu’dan kendini hem ekonomik hem de siyasi anlamda hiç bu kadar ayrıştırmamıştı. Arap Baharı dengeler adına çok önemliydi. Çünkü bu ülkelerde demokrasinin olmamasının ne kadar büyük sorunlar yarattığını gördük.

2011’de ekonomi iyiydi; fakat cari açıkla ilgili sorunlar devam etti. Umuyorum, cari açığa orta vadede çare bulunması ile Türkiye’nin büyümesi daha istikrarlı olacak. Cari açık önemli bir konu; bunun petrol tarafı var, doğalgaz tarafı var. Tabii burada inovasyonlu ürünler üretmeliyiz, Ar-Ge yatırımlarımızı artırmalıyız. Ben mutluyum, iktidar Ar-Ge yatırımlarına önem veriyor, bu minvalde kurumlara ve şirketlere katkı sunuyor. Üniversiteler de bu girişimlere destek oluyor. Gelinen aşamada Türkiye, Uzak Doğu’nun ihracat anlayışına geçmeli. Artık Türkiye’nin ihracatının ithalatını karşılaması şart. Onun için ayrıca üniversiteler daha çok yabancı öğrenci getirmeli, sağlık turizmi daha ileri taşınmalı.

2012’de ekonomik büyüme olacak ama kimi sektörlerde yatırımlar yavaşlayacak. Ülkede bankalarla ilgili herhangi bir finansal risk yok. Ülkede; Avrupa’dan çok değişik şeyler konuşuluyor, konuşulacak da. 2012’de biz daha enerji yatırımlarına ağırlık vereceğiz, Özyeğin Üniversitesi’ne ayrı bir önem atfedeceğiz."

Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu:

“2011’de Türkiye, aşağı yukarı yüzde 8 büyüme elde etti. Bu tablo; Türkiye adına gayet olumlu, çünkü Avrupa’da ekonomik bunalım var. Grup olarak da iyi bir sene ile karşı karşıya olup, yüzde 10 büyüdük.

2012’yi önemli görüyoruz ama tedbirli olunması gerektiğine kanaat getiriyoruz. Bakın Avrupa’da karşı karşıya kalınan olumsuzluklar ortada. Bütün bunlara rağmen Türkiye bütçe yapısı, bankalarının sağlamlığı ile iyi bir görüntü veriyor. 2012 Türkiye için güllük gülistanlık geçmeyecek. Bu anlamda tedbiri elden brıkamamalıyız. Avrupa’da devletlerin borçları gelirlerine göre fazla. Türkiye nin böyle sorunu yok. Yani tedbirli olursak gelecek sene yüzde 4-5 büyürüz. Ortada olmak bizim için yerinde, faydalı. Biz, 2012 için yüzde 10 büyüme öngörüyoruz, kararlı adımlarla yolumuza devam ediyoruz.”

Boydak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Boydak:

“2011, grubumuz için gayet iyi geçti. Başarılıydık, bu sene için koyduğumuz hedeflerin tamamını yakaladık. 5 milyar lira ciro öngörüyorduk, bu rakamı aşmayı bildik. Sonuç olarak 2011; etrafımızda görülen sorunlara, Arap ülkeleri ve Afrika ülkelerinde görülen sorunlara rağmen iyi geçti. Avrupa ve ABD’de ekonomik durgunluklar var. Bu bunalım Türkiye için fırsat olabilir. Kaldı ki bizim bu bunalımı fırsata çevirmemiz gerekiyor.

2012’de işler iyi olacak. Eğer siyasilerimiz birlik içinde olursa, kenetlenirse aşamayacağımız bunalım yoktur. Gelecek senede temkinli olmamız gerekiyor, ama bunalım telallığı da yapmamalıyız. 2012'den umutluyuz. Bakın; bu sene Rusya ve Ukrayna fabrikamız faaliyete geçti. Gelecek yaz aylarında da Kuzey Irak ve Diyarbakır’a fabrika açacağız. Türkiye’ye güveniyor, yatırımlarımıza devam ediyoruz.”

Erdem Holding Yönetim Kurulu Başkanı Zeynel Abidin Erdem:

“2011’de Türkiye, Gayri Safi Milli Hasıla’da önemli bir artış elde etti. Uluslararası arenada öne çıktı, ihracatını artırdı ama ithalatını da artırdı. Cari açığı daraltma ya da tamamen kapama faaliyetleri devam etti. Fakat girişimciye vergi bindirme ve ÖTV’nin artırılması söz konusu oldu. Tabii bu, menfi etki yarattı.

2012, Ortadoğu’da çok sıcak savaşların olacağı bir dönem. Umarız, burada iktidar pek çok sorunun dışında kalacaktır. 2011’de Türkiye’de olumlu bir tablo görülüyordu, buna mukabil ABD ve Avrupa’da çöküntü vardı. Uzak Doğu ülkeleri sarsıntılarla karşı karşıya kaldı. Biz, ekonomik bunalımdan fazla etkilenmedik. Gelinen aşamada bunalımdan nasıl sıyrılınması gerek tiğine bakıyoruz. Şirket olarak 2011’de büyüdük, yüzde 10’ları aştık. İleri noktada vergi ödedik. Bütün bunlar bizi rahatlatan şeyler.

2012 dünya için, Türkiye için kritik geçecek. Daha tedbirli olmalıyız. Yine bütün dünyayı dolaşıp ihracatı artırmak için didinen Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ı destekleyeceğiz. TÜSİAD, MÜSİAD ve TUSKON gibi sivil toplum örgütlerinin ihracatı artırma çabalarına katkı sunacağız. Türkiye, kendini sıcak ateşin içine atmazsa, dinamiklerini koruyabilir. Gerilemeden, resesyona girmeden kalkınma katsayısını minimuma indirerek ama ayakta tutarak götürebilir. Sonuç olarak; 2012’den umutluyoum, kazancımızdan umutluyum."

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu:

“2011 hakikaten hem Türkiye için hem Sanko Holding için hem de sanayi için iyi geçti. Büyümenin kaynağı da bu olumlu, iyi tabloydu. Ülkemiz şu an yüzde 9 oranında büyüdü.

2012’de büyüme yüzde 3 ila 5 arasında olacak. Ben kötümser değilim, gelecek sene iyi geçecek. 2011 kadar iyi olmayacak belki ama iyi geçecek. Malum, dünyada tedirginlik var, ABD ve Avrupa daralıyor, bunların içinde en rahat olanı Türkiye’dir. Avrupada ekonomik bunalım 1-2 sene devam eder. Onlar bunalımlar konusunda Türkiye kadar tecrübeli değil. Ülkemiz bu mali depremin dışında kalır. Deyim yerindeyse komşuda kar yağsa Türkiye’de bulut olur, yağmur olur ama büyük bir etki kalmaz.

2012’de durgunluk olsa bile eskisi gibi bunalımlarla karşı karşıya kalmayız. Onun için tedbirli ve temkinli davranmak gerekiyor. Sanayicilerimiz de böyle davranmayı bilir. Yani sanayicilerimiz çok bunalım gördüğü için yüzmeyi öğrendi, boğulmayacaktır. Gelinen aşamada sanayicimiz denize atlayıp yüzmeyi bilir. Sonuç olarak 2012 yi iyi bekliyoruz. Sanko olarak da büyüme öngörülerini aşacağız."

LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük:

“2011’i yüzde 8,5 büyüme ile kapatacağız. Bakın işsizlik rakamları tek hanelere indi. Son senelere bakıldığında önemli bir gösterge. Milli gelir 10 bin dolar seviyelerinde, ihraclat 135 milyar dolara geldi, perakende sektörü yüzde 15 büyüdü. Bunlar olumlu taraflar. Olumsuz taraflara geldiğimizde 2011’de ne oldu? Enflasyon ve döviz öngörüleri aştı. Sepet 1,90- 1,95 bekleniyordu, 2,20 ye kadar çıktı. Faizler tabii belli bir oranda arttı, en önemlisi cari açık istenilen seviyeye gelmedi. Yine olumlu bir taraf, 2011 bütçesi açık vermeden seneyi kapattı. Genel itibari ile tablo olumlu. Avrupa ve ABD’den olumlu anlamda ayrıştık. Yine ikinci çeyrek ve üçcüncü çeyrek iyi geçti. Biz, LC Waikiki olarak seneyi yüzde 37 büyüme ile kapattık.

Gelgelelim 2012’ye. Burada iktidarın öngördüğü büyüme yüzde 4 ila 5 arasında. Görünen o büyümede yarı yarıya küçülme olacak. Avrupada mali bunalım derinleşiyor. Malum Türkiye ihracatının yüzde 45-50’si de Avrupa’ya. Bu anlamda Avrupa’da bunalımın derinleşmesi tabii bizde bir sıkıntıya da sebep olabilir.

Gelecek sene dövizde bir öngörümüz yok, faizlerin artacağını tahmin ediyoruz. Kredi yenilemede firmalar güçlük çekecek gibi. Bütün bunlara bakıldığında tedbirli ve temkinli olmada fayda var. 2008 ve 2009 daki gibi bir bunalım beklemiyoruz fakat ihtiyatlı olmalıyız. Türkiye’nin şu an iç dinamikleri ve güven endeksi iyi. Avrupa’ya ve ABD’ye nispeten iyi bir tablo var ama sisli havada araba kullanır gibi dikkatli olmada yarar görüyorum.”