İran'ın nükleer programı için masaya dönülüyor

Avrupa Birliği, İran'ın nükleer programına ilişkin çok taraflı görüşmelerin bir yıl aradan sonra yeniden başlayacağını duyurdu.

İran'ın BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ve Almanya'yı temsilen açıklama yapan Avrupa Birliği'nin dış ılişkiler sorumlusu Catherine Ashton, İran'ın gönderdiği mektuba olumlu yanıt verdiklerini açıkladı.

İran'ın başmüzakerecisi Said Celili, yeni girişimler sunacaklarını belirterek görüşme masasına dönülmesini öneren mektubu geçen ay yollamıştı. Altı ülke, o zamandan bu yana durum değerlendirmesi yapıyordu.

Görüşmelerin yeri ve zamanı henüz netleşmedi. Ancak Ashton 'en kısa zamanda' başlamak istediklerini söylüyor.

Tarafların diplomasi girişimlerine hız vereceği, İsrail'in İran'ın nükleer faaliyetleri karşısında kayıtsız kalmayacakları yolunda sert açıklamaların 'önleyici saldırı' söylentilerini körüklediği bir ortamda duyuruldu.

ABD yönetimi, bu konuda önce diplomasiye fırsat tanınması çağrısında bulunmuş, Washington'un konuğu olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise halkını yokolma tehlikesi ile yüzyüze bırakmayacağını söylemişti.

İran, nükleer programının askeri bir boyutu olmadığını belirtiyor; ancak Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) yaptığı incelemelerde şüphe çeken bazı faaliyetler olduğu ve bu konudaki kaygılarının tam giderilemediği yönünde hüküm veriyor.

İran, BM yaptırımlarına rağmen uranyum zenginleştirme faaliyetinden vazgeçmemekte direnirken, batılı güçler İran'ın bu nedenlerle nükleer silah geliştirme peşinde olduğuna inanıyorlar.

Güven artırıcı önlemler

Ashton açıklamasında, AB'nin İran'ın somut sonuç getirecek yapıcı bir diyalog sürecine girmesini umduğunu söyledi.

Açıklamada "Hedefimiz kapsamlı şekilde müzakere edilmiş, uzun vadeli bir çözümle, İran'ın nükleer programının tabiatının bütünüyle barıçı olduğuna uluslararası toplumun güvenini yeniden tesis etmektir" denildi.

Bunun için görüşmelerin ilk turunda güven artırıcı adımların konuşulması gündemde.

İran, dün belirli koşullar doğrultusunda UAEK denetçilerine Parçin'deki askeri tesislerine erişim olanağı sunmaya hazır olduklarını duyurmuştu.

Tahran'ın güneyindeki Parçin tesisi mühimmat, roket ve patlayıcı geliştirilmesinden sorumlu.

UAEK denetçileri geçen ay, nükleer programın 'olası askeri boyutlarını' açıklığa kavuşturmak için tesisi ziyaret etmek istemiş ama izin alamamıştı.

İran'ın nükleer programı konusunda, ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere ve Almanya'nın yürüttüğü görüşmeler, bir kaç yıldır aksayarak devam ediyor.

Son görüşme turu geçen yıl sonuçsuz kalmıştı.