İranın gizli tesisi ortalığı karıştırdı

İran'ın, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed el Baradey'e gizli bir nükleer tesise sahip olduğunu mektupla itiraf etmesi, Pittsburgh'ta yapılan G-20 zirvesinin gündeminin merkezine oturdu.

ABD Başkanı Barack Obama, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve İngiltere Başbakanı Gordon Brown, Pittsburgh'taki David Lawrence Kongre Merkezi'nde dün sabah ortak açıklama yaparak, İran yönetimine sert tepki gösterdi.

Nükleer anlaşmazlığın müzakerelerle çözülmesine öncelik veren Obama, Tahran'ın "tüm ülkelerin uyması gereken kuralları ihlal ettiğini" belirterek, BM müfettişlerine "bu rahatsız edici" bilgiyi soruşturmaları çağrısında bulundu. Sarkozy, sert tutumunu devam ettirerek İran'ın uluslararası toplumu "tehlikeli" bir yöne sürüklediğini belirtti. 1 Aralık'a kadar süre tanıyan Sarkozy, aksi takdirde yaptırım uygulanacağı tehdidinde bulundu; ancak ABD tarafı tarih vermedi.

Brown da Tahran'a artık "kumda bir sınır çizilmesi" gerektiğini savundu. Liderler, askerî güç kullanma ihtimalinden bahsetmedi; ama Sarkozy, "Şu anda her şey, her şey masaya konulmalı." ifadesini kullandı.

Son gelişmenin, 1 Ekim'de Cenevre' de başlayacak müzakereler öncesi patlak vermesi ise dikkat çekti. Amerikan kaynakları, yeni tesisin varlığından birkaç yıldır haberdar olduklarını bildirdi.

Gelişme üzerine açıklama yapan Moskova, yeni tesisin BM Güvenlik Konseyi kararlarının "ihlali" manasına geldiğini açıkladı. UAEK'nın tesisi incelemesini isteyen Moskova, İran'ın da işbirliği yapması çağrısında bulundu. Tahran'a yaptırım uygulanmasına karşı olan Çin de Atom Enerjisi Kurumu'nun tesisi araştırmasını ve İran'ın da kurumla birlikte çalışmasını istedi.