İran’dan Suriye yorumu

İran’ın Ankara Büyükelçisi Ali Rıza Bikdeli, “İran ve Türkiye’nin işbirliği Suriye halkının sorunlarının çözümünde büyük yararı olabilir. Öyle düşünüyorum ki, Suriye sorununun çözümü için Türkiye’nin kapasitelerini kullanabilirsek, bu hem Türkiye, Suriye için hem de bölgemiz için başarı olacaktır” dedi.
Bikdeli, Diplomasi Muhabirleri Derneği üyeleri ile İran Büyükelçiliği bahçesinde buluştu. Halkbank’ın Türkiye’deki paralel yapı ile ilişkilendirilmesinin siyasi olduğunun altını çizen Bikdeli, “Elimizdeki bilgilerden bu konunun doğru olmadığını biliyorduk. Babek Zencani ile ilgili bazı hukuki sorunlar var, bunlarla yargımız ilgilendiriyor. Mahkemelerimizin her hangi bir kararı vermeden konuşmak doğru olmayacaktır” ifadelerini kullandı.
Bikdeli, iki ülke arasındaki doğalgaz sorununda Türkiye’nin Tahkim Mahkemesi’ne gitmesi konusunda, “Türkiye Başbakanı’nın Şubat ayındaki ziyaretinde bu konudaki çözümleri ortaya koyduk. İki çözüm yolu önerdik. Birincisi iki ülke arasında müzakere gerçekleşsin veya Tahkim yoluna başvurulsun” diye konuştu.
Bikdeli doğalgaz sorununda çözüm olup olmadığının sorulması üzerine şunları dedi:
“İki ülke arasında anlaşma imzalanmış, bu anlaşma İran Meclisi tarafından kabul edilmiş. Devletimizin bu anlaşmayı gözden geçirme imkanı görünmüyor. Bizler yeni bir hacim üzerinde anlaşabilirsek, yeni fiyat üzerinde de anlaşabiliriz. Bu anlaşmada daha yakın mutabakata varabiliriz.”

“SURİYE’DE TÜRKİYE BÜYÜK ROL OYNAYABİLİR”
Türkiye’nin Suriye politikasına eleştiriler konusunda Bikdeli şunları kaydetti:
“Türkiye, Suriye’nin en büyük komşusu, tarihi ve derin ilişkilere sahiptir. Suriye’de Türkiye büyük rol oynayabilir. Suriye’deki gelişmeler Ortadoğu ülkelerinde etkili olacaktır. Suriye konusunda, İran ve Türkiye arasında müzakereler devam etmektedir. Türkiye, Suriye’deki gelişmelerden zarar görmüştür. Bu gelişmelerden ekonomik, siyasi ve ticari alanda darbeler almıştır. Ben şuna inanıyorum; İran ve Türkiye’nin işbirliği Suriye halkının sorunlarının çözümünde büyük yararı olabilir. Öyle düşünüyorum ki, Suriye sorununun çözümü için Türkiye’nin kapasitelerini kullanabilirsek, bu hem Türkiye, Suriye için hem de bölgemiz için başarı olacaktır.”
Uluslararası toplum bu konuyla ilgilenmesi gerektiğini ifade eden Bikdeli, “Bize göre Suriye devleti gereken işbirliğini göstermiştir” ifadelerini kullandı.
Suriye sorununun siyasi olarak çözülebileceğinin altını çizen Bikdeli, şöyle devam etti:
“Siyasi çözümün ilk adımı ateşkes olması gerekiyor. Ateşkesinde uygulanması için Suriye’ye silah sevkıyatının ve terörün desteklenmesinin son bulması gerekiyor. Bunun yanı sıra Suriye halkı için kendi iradelerini gerçekleştirmek için daha iyi koşullar sağlanması lazım. Bugün Suriye’nin en önemli sorun 5 Haziran’da gerçekleştirilecek olan seçimdir. Sayın Beşar Esad’ın Cumhurbaşkanlığı süresi bitmektedir.
Suriye’de Esad dönemi bitmektedir. Anayasa ya göre seçimi gerçekleştirmek zorundadır ki herhangi bir güç boşluğu olmasın. Suriye için siyasi çözümü isteyen herkes seçimi desteklemesi gerekir. 2. Cenevre beklendiği sonuca ulaşmadı. Bize göre önümüzdeki Suriye seçiminin önemini arttırıyor. Ahser İbrahimi’nin istifa etmesi, Suriye sorununu karmaşık hale getiriyor. Suriye Devleti, toprak bütünlüğünü korumak adına teröristlerle savaşmaktadır. Suriye’de barışçıl şekilde istikrarı kurmak adına Suriye Devleti’nin bu girişimini destekleme gerekiyor. Muhalif kanattan adayların olduğu bir seçim olacaktır. Suriye’de barışı kurmak ardına fırsat olarak değerlendirmemiz gerekiyor. Bazı ülkelerin Suriye konusunda ikili standartlardan kaçınması gerekiyor. Batılılar bazı ülkeler seçimi desteklemektedir, halkın yarısı özgür biçimde seçime girmekten mahrum kalmıştır. Suriye’nin bir kısmı muhaliflerin elindedir diye seçimi desteklememek doğru olmayacaktır. Muhaliflerin kontrolü altında olan şehirlerde halkın büyük bir kısmı Şam ve çevresine gitmiştir. Suriye Büyükelçiliği bulunan ülkelerde de sandık kurulacaktır. Suriye hudutlarında sandıklar kurulacak ve seçim yapılacak. Biz bu seçimi ülkemiz halkı ve Suriye için doğru olduğu için destekliyoruz.”

“TEK ÇARE SANDIĞA GİTMEKTİR”
Suriye sorunu çözümüne ilişkin Türkiye’nin aktif olarak rol oynaması konusunda Bikdeli, şu ifadeleri kullandı:
“Tek çare sandığa gitmektir. Bu sadece Suriye halkının iradesinin tecelli etmesini istemeyenleri endişelendiriyor. Suriye’de barışın, barışçıl yöntemle gerçekleşmesini isteyenler, Suriye’deki seçimin daha geniş kapsamda gerçekleşmesini sağlamak gerekiyor. Bu ülkede kanın durdurulması, halkın acılarının azaltılması konusundaki girişim desteklenmelidir. Halkın iradesini, bunu gitmek terörizmi desteklemek anlamına gelir. Bizler Suriye’de barış ve istikrarın kurulması adına çeşitli alanlarda işbirliklerine gidebiliriz. Biz Birleşmiş Milletler, Suriye Devleti ve muhaliflerle geçen hafta önemli bir girişimde bulunduk. İnsani yardımda bulunmak İran ve Türkiye’nin işbirliği alanı olabilir. Çatışma oylan bölgelerde kanın durdurulması konusunda işbirliği yapabiliriz. Seçimlerde halkın katılımını, halkın özgür biçimde seçimlere katılımlarını sağlamak işbirliklerimizin bir alanı gibi görünüyor. İran ve Türkiye bu konularda işbirliği yaparlarsa Suriye’de barış uzak olmaz. Suriye ile Türkiye’yi yaklaştırmak için hazır olduğumuzu belirttik. Türkiye Suriye’de sorunun çözülmesi ve barışın sağlanması için rol oynayabilir.”
“İran olarak Suriye’deki seçimleri bir fırsat olarak gördük” diyen Bikdeli şöyle konuştu:
“Bu doğrultudaki çabalarda Türkiye de yanımızda yer almış olsaydı daha somut veriler elde ederdik. Bu doğrultuda Suriye’deki seçimin gerçekleşme şekli konusunda seçimi gerçekleştirecek olanların işbirliği, diğer taraftan seçime halkın katılımını daha geniş şekilde sağlama, sığınmacıların seçime katılımlarını sağlamak, bu alanlarda işbirliğimiz söz konusu olabilirdi.”
Bikdeli, Türkiye, İran’a uygulanan yaptırım nedeniyle İran’dan aldığı petrolü azaltmaya gittiği ve parasını Halkbank yatırması ile ilgili soruya, “Petrol ihracatımız azalmıştı. Aynı düzeyde devam etmektedir. Viyana’da devam eden görüşmelerle ilgili olumlu bakış söz konusudur. Halkbank nezdindeki hesabımızdaki parayı ihtiyaç duyduğumuz maddeleri almak için kullanıyoruz” cevabını verdi.
(İHA)