İran'da Yargıtay gösterilerle ilgili bir idam kararını onadı diğerini bozdu

İran'ın "Şark" gazetesine göre, Mahsa Emini gösterileri sırasında "bir polisi öldürme" suçlamasıyla yargılandığı Devrim Mahkemesi'nde ölüm cezasına çarptırılan Muhammed Kubadlu hakkında verilen idam kararı Yargıtay tarafından onandı.

Gösteriler sırasında Mazenderan eyaletinde "kamu malını tahrip etmek ve Kur'an-ı Kerim'i yakmak gibi ciddi suç eylemleri" gerçekleştirdiği gerekçesiyle Devrim Mahkemesi'nde yargılanarak idama mahkum edilen Cevad Ruhi hakkındaki karar ise bozuldu.

Ruhi'nin avukatı Mecid Kaveh, isnat edilen suçlar nedeniyle 3 kez idam cezasına çarptırılan müvekkili hakkındaki mahkumiyet kararlarının Yargıtay tarafından iptal edildiğini ve yargılamanın yeniden yapılacağını açıkladı.

- İki sanık hakkındaki suçlamalar

Yargıtay tarafından idam kararı onanan Muhammed Kubadlu, 21 Eylül 2022'de Tahran eyaletine bağlı Ribatkerim ilçesindeki protestolar sırasında gösterilere müdahale eden polis memuru Ferid Kerempur'u araçla ezerek öldürmek ve 5 polisi yaralamakla suçlanmıştı.

Tahran Devrim Mahkemesi'nde yargılanan Kubadlu'nun, halka açık yapılan duruşmalar sırasında söz konusu suçu işlediğine dair ifadeleri devlet televizyonunda yayınlanmıştı. Buna karşılık sanığın mahkemede avukatı olmadan ifade verdiği iddiaları, muhalif haber kaynaklarında yer almıştı. Uluslararası Af Örgütü de "Kubadlu'nun işkence altında itirafa zorlandığını ve yargılama sürecinin temelde kusurlu olduğunu" öne sürmüştü.

Kubadlu, 29 Ekim 2022'de mahkemede "muharebe" suçundan idama mahkum edilmişti. İdam kararının ardından sanığın avukatının temyiz başvurusunda bulunduğu bildirilmişti. Başvuruyu değerlendiren mahkeme Yüksek Mahkeme idamın infazını durdurmuştu.

Yargıtay tarafından idam kararı bozulan Cevad Ruhi'nin ise Novşehr ilçesinde yapılan gösteriler sırasında çıkan ve aralarında güvenlik güçlerinin de bulunduğu çok sayıda kişinin öldüğü, kamu mallarının tahrip edilip ateşe verildiği olaylara "liderlik ettiği" iddia edilmişti.

Ruhi, gösteriler sırasında ayrıca bir polis karakolunu ateşe vermekle ve Kur'an-ı Kerim'i yakmakla suçlanmıştı.

Mahkeme, ocak ayında "ülkenin iç güvenliğine karşı büyük çapta suçlar işlemek" "kamu düzenini ve güvenliğini bozmak" "kamu mülkü ve tesislerini tahrip etmek ve ateşe vermek" "vatandaşları güvensizlik yaratmaya ve suç işlemeye teşvik etmek" iddialarıyla yargılanan Ruhi'yi "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak" suçundan idama mahkum etmişti

Mahkemenin kararına itiraz yolunun açık olduğu ve temyiz edilebileceği kaydedilmişti. Ruhi'nin avukatı Kaveh, müvekkilinin dosyasında isnat edilen suçlarla ilgili "kanıt eksikliği" olduğunu söylemişti.

- İran'daki gösteriler ve idam cezaları

Tahran'da 13 Eylül 2022'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi, ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı. Gösterilerde yüzlerce kişi hayatını kaybetmişti.

Ülkede yaklaşık 4 ay devam eden gösterilerle bağlantılı şu ana kadar 10'dan fazla kişi idama mahkum edildi, bunlardan 4 kişinin cezası infaz edildi. İdam cezalarının bir kısmı ise Yargıtay tarafından bozuldu.

İran Ceza Kanunu'na göre, "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak (ifsad fi'l arz)" ve "devlete karşı savaş açmak (muharebe)" gibi suçlarla itham edilenler idam istemiyle yargılanıyor ve genellikle haklarında idam kararları veriliyor.