İran'da nükleer enerjiden elektrik

İran resmi haber ajansı ülkenin ilk nükleer santralinin elektrik şebekesine bağlandığını bildiriyor.

Yetkililer 1000 megawatt kapasiteye sahip olan Buşehr nükleer tesisinin ulusal şebekeye 60 megawatt elektrik arzettiğini söylüyor.

Buşehr, İran'ın ilk nükleer santrali.

Amerika Birleşik Devletleri ve müttefikleri santralin İran'ın nükleer silah üretme planının bir parçası olduğuna inanıyor ancak İran bu iddiaları reddediyor.

İran'ın nükleer programı konusunda sunduğu bilgileri tatmin edici bulmayan BM Güvenlik Konseyi, İran aleyhinde bir dizi yaptırım paketini uygulamaya koydu ve ülkeden uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmasını istedi.

Bu uygulama uranyumdan edinilen nükleer yakıt yüksek derecede zenginleştirildiğinde silah üretiminde kullanılabildiği için endişe yaratıyor.

Uzmanlar, Buşehr tesisinde kullanılan uranyumun zenginleştirilme düzeyinin silah yapımında işe yaramayacak kadar düşük olduğuna dikkat çekiyor.

Nükleer silahlarda kullanılan uranyumun yüzde 90'ı aşkın oranda zenginleştirilmiş olması gerekiyor.

Buna karşın Buşehr'de kullanılan nükleer yakıt sadece yüzde 3,5 oranında zenginleştirilmiş uranyumdan oluşuyor.

İran bu seviyede uranyumu zenginleştirecek donanıma sahip olmasına karşın, Buşehr'deki kullanılan yakıtı Rusya sağlıyor.

İran buna ilaveten tıbbi araştırma reaktöründe kullanmak üzere uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirecek bir pilot programa başladığını açıklamış bulunuyor.

Muhabirler, bazı Batılı hükümetleri ve İsrail'i endişelendiren noktanın bu reaktör olduğunu söylüyor.

Nükleer silah üretmeye çalıştığı suçlamalarını reddeden Tahran hükümeti, nükleer tesislerinin tamamen sivil ve barışçıl amaçlı olduğunu belirtiyor.

Tesisin tarihçesi

Buşehr santrali projesinin tarihi 1974 yılına kadar uzanıyor.

ABD'nin desteklediği Şah Rıza Pehlevi, o tarihte reaktörün inşası için Alman firması Siemens ile anlaşmıştı.

Buşehr nükleer tesisinde inşaat adımı ilk kez 1975 yılında Alman mühendisler tarafından atılmıştı.

Ancak firma 1979 yılında Şah devrildiğinde projeden çekilmişti.

1992 yılında ise İran projenin tamamlanması için Rusya ile 1 milyon dolarlık bir anlaşma yaptı ve santralin çalışmalarına 1995 yılında tekrar başlandı.

Yapılan anlaşma çerçevesinde, santralin 1999 yılında çalışmaya başlaması planlanıyordu.

Rusya'nın devreye girdiği proje çok yavaş ilerledi.

Bundan ayrı olarak uranyum zenginleştirme programı da yürüten İran bu nedenle Birleşmiş Milletler yaptırımlarına tabi tutuluyor.

Pek çok Batılı ülke İran'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığından şüpheleniyor.

Tahran ise nükleer programının barışçı amaçlar taşıdığı konusunda ısrarlı.