İran: Nükleer programda nihai anlaşma arayışı

Tahran yönetiminin nükleer programıyla ilgili nihai anlaşma taslağının hazırlanması için İran ile uluslararası toplum temsilcileri Viyana’da bir araya geliyor.

'P5+1' diye anılan ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya ile İran arasındaki görüşmeler Şubat ayından beri sürüyor.

Uzmanlar, tarafların şu ana kadar her hangi bir esasta anlaşmaya varamadığını belirtiyor.

Görüşmelerde, İran'ın uranyum zenginleştirme programını sınırlaması karşılığında bazı yaptırımların gevşetilmesini öngören bir anlaşma hedefleniyor.

Anlaşma uzatılabilir

P5+1 grubu ile İran arasında nükleer programla ilgili geçtiğimiz Kasım ayında yapılan anlaşma Ocak ayında yürürlüğe girmişti.

Bu anlaşmanın süresi Temmuz ayında sona eriyor. Fakat karşılıklı mutabakatla bu anlaşma uzatılabilir.

Batılı ülkeler ve İsrail, İran'ın nükleer faaliyetlerinin silah üretmeyi amaçladığından kuşku duyuyor.

İran ise başından beri nükleer tesislerinin sadece enerji üretimi ve tıbbi araştırma amacıyla kurulu olduğunu söylüyor.

İran ve P5+1 ülkeleri arasındaki görüşmeler Viyana’daki akşam yemeği ile başlayacak.

Diplomatlar iki tarafta da anlaşmaya varılması konusunda siyasi irade olduğunu belirtirken, üç konuda tarafların halâ birbirlerinden farklı noktalarda olduğunu vurguluyor:

• İran'ın uranyum geliştirme kapasitesi
• Arak'taki ağırsu üretim reaktörleri
• İran'ın nükleer programının askeri boyutu

İran tarafı dün Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) yetkilileri ile Viyana’da bir araya geldi.

Kurumun, nükleer silah üretmede bir adım olarak kabul edilen patlayıcı ihtiva etmeyen elektronik fünye (EBW) geliştirimi konusunda Tahran'dan açıklama istediği belirtiliyor.

İran geçtiğimiz perşembe gerekli bilgileri Atom Enerjisi Kurumu ile paylaşmaya hazır olduğunu açıklamıştı.

İran daha önce de Yezd kentindeki Sagend madenleri ile Ardakan'daki nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılan madde olan sarı kek üretme tesislerinin UAEA müfettişleri tarafından denetlenmesine izin vermişti.

Hamaney görüşmelerden kuşkulu

Nükleer program üzerinde son söz hakkı bulunan İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ise İran'ın nükleer programı ile ilgili süren görüşmelerden kuşku duyduğunu açıkladı.

Hamaney görüşmelerde İran'ın ihtiyaçları ile yaptırımların aynı kefeye konamayacağını söyledi.

Hamaney, Batılı ülkelerin Viyana’daki görüşmelerin gündemine İran'ın balistik füze programının da dahil edilmesini istediği yönündeki haberlere tepki göstererek, füze programın durdurulması önerilerini “salakça ve aptalca” olarak değerlendirdi.