İran, AB'ye doğalgaz satmak istiyor

Türkiye'nin ikinci büyük doğalgaz sağlayıcısı ve sınır komşusu İran, Türkiye üzerinden Türk özel sektör firmaları ile işbirliği yaparak Avrupa Birliği (AB) ülkelerine doğalgaz satışı yapmayı planlıyor. Reuters'ın edindiği bilgiye göre, dünyanın ikinci büyük doğalgaz rezervine sahip olan ancak mevcut yatırımları ve pazarlama stratejisindeki belirsizlikler nedeniyle üretimi sınırlı olan İran, başlangıçta 40-50 milyar metreküp, en üst seviyeye ulaştığında da 100 milyar metreküpe yakın doğalgaz satışı için birçok AB ülkesi ile alım satım sözleşmeleri imzalamak üzere mutabakata vardı. AB pazarına ulaşmak için en kısa ve ekonomik yolun Türkiye üzerinden geçeceğini belirten İranlı yetkililer, Türk yetkililere başvurarak bu konuda Türkiye'nin kısa zamanda karar vermesi gerektiğini belirttiler. İranlı yetkililer, enerji sektörünün yeniden yapılandırılması çerçevesinde doğalgaz piyasasının nasıl işleyeceği ve Botaş'ın tekelinde bulunan doğalgaz kontratlarının devirleri konusunda EPDK'dan brifingler aldılar. Konu, Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Tayyip Erdoğan'a da iletildi. İran üretimini artırarak yeni pazarlara ulaşmayı planlarken, gazın Türkiye üzerinden boru hattı ya da LNG tankerleri ile sıvılaştırılmış doğalgaz olarak pazarlanması alternatifleri üzerinde duruluyor. Bu çerçevede, İran'ın Türk özel sektör şirketlerinin girişimiyle sınırda kurulacak bir doğalgaz santraline ucuz bedelle doğalgaz vermeyi taahhüt ettiği belirtiliyor. İran tarafı, gazın Türkiye üzerinden geçişine izin verilmesi halinde, Türkiye'nin yıllık yaklaşık bir milyar dolar transit geçiş geliri elde edebileceğini belirtiyor. Ancak mevcut boru hatları kapasitesinin, taşınması planlanan miktar için yetersiz kalacağını kaydeden yetkililer, beş milyar dolarlık yatırım ile yeni bir doğalgaz boru hattı inşasının gerekebileceğini ifade ediyorlar. AB ülkelerinin pek çoğu İran ile diplomatik ve ticari ilişkilerini sürdürürken, 'şer ekseni'nin bir parçası olarak ilan ettiği İran'a ambargo uygulayan ABD'nin bu projeler karşısındaki tavrının ne olabileceği ise tedirginlik yaratıyor. Türkiye, 25 yıllık doğalgaz alım anlaşması çerçevesinde İran'dan Aralık 2001'de yıllık dört milyar metreküp ile başladığı doğalgaz alımlarına bu yıl beş milyar metreküp alarak devam edecek. İran'dan alınacak doğalgaz miktarı 2007 yılından itibaren yıllık 10 milyar metreküpe yükselecek.