Iraktaki bakanları tanıyalım

Irak'ta ABD'nin 2003'te Saddam Hüseyin rejimini devirmek üzere başlattığı işgalinin ardından bugün meclis, yeni anayasaya göre kurulan ilk hükümeti onayladı.


HÜKÜMET

Başbakan Nuri El Maliki: Meclisin çoğunluğunu oluşturan Birleşik Irak İttifakı'nın (Şii İttifak) büyük partilerinden İslami Dava partisinden. Saddam Hüseyin döneminde ölüm cezasına çarptırıldıktan sonra yıllarca Suriye'de sürgünde yaşadı.

Maliki, Sünnilerle iletişime ve Şii milisleri dizginlemeye hazır olduğunu söylüyor. 56 yaşındaki Maliki, Arap edebiyatı mezunu.

Başbakan Yardımcısı Berham Salih: Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) temsilcisi olarak uzun dönem kaldığı Washington'da itibarının bulunduğu belirtilen, Devlet Başkanı Celal Talabani'nin yakın müttefiki Salih'in, ekonomi ve ülkenin yeniden yapılanmasında özel sorumluluğu olacak.

Başbakan Yardımcısı Selam El Zubaiye: Sünni İttifak'ta yer alan Uzlaşma Cephesi içinde çok tanınmayan bir isim olduğu belirtilen Zubaiye'nin tanınmış bir aşiretten olduğu kaydediliyor.

Petrol Bakanı Hüseyin El Şehristani: Şiilerin Büyük Ayetullah'ı Ali Sistani'ye yakın bir isim olan nükleer bilimci Şehristani'nin, Saddam Hüseyin rejimi döneminde nükleer enerji alanına ilgisini nükleer silah üretimine kaydırması istenince bunu reddettiği için hapsedilip işkence gördüğü belirtiliyor.

Daha önce başbakan adayları arasında da adı geçen Şehristani, eski hükümet döneminde meclis başkan yardımcılığı yapmıştı. Petrol sanayii yetkililerinin, Şehristani'nin bu alandaki uzmanlığına şüpheyle baktığı da yapılan değerlendirmeler arasında yer alıyor.

Maliye Bakanı Beyan Cabir: Cabir, Şii İttifakı içindeki en güçlü oluşumlardan Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi'nden (IİDYK). Önceki hükümette bir yıl süreyle yaptığı içişleri bakanlığı döneminde polis ölüm mangalarının bulunduğu, polis içinde IİDYK'nin silahlı kanadı Bedr hareketinden isimlerin yer aldığı suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştı.  Cabir, Irak'a dönüşünden önce Suriye'de IİDYK'nin temsilcilerinden biri olarak bulunuyordu.

Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari: Irak Kürdistan Demokrat
Partisi'nin (IKDP) eski sözcüsü olan Zebari, 2003 yılında verilen dışişleri bakanlığı görevini bugüne kadar korudu. 53 yaşındaki Zebari, İngiltere'de sosyoloji yüksek lisansı yaptı.

İçişleri Bakanlığı görevi El Maliki tarafından, Savunma Bakanlığı görevi de Zubaiye tarafından vekaleten yürütülecek.

DİĞER LİDERLER

Devlet Başkanı Celal Talabani: IKYB'nin kurucusu olan Talabani, Irak'ın ilk Kürt devlet başkanı oldu. Talabani ülkeyi birlik içinde tutmaya kararlı olduğunu söylüyor.

Devlet Başkan Yardımcısı Adil Abdülmehdi: IİDYK'nin üst düzey üyesi. Eski hükümetin maliye bakanı olan Abdülmehdi, Fransızca ekonomi eğitimi gördü. Abdülmehdi, uzunca bir dönem IİDYK tarafından başbakanlığa getirilmek istendi.

Gençliğinde Marksist olduğu belirtilen Abdülmehdi'nin, dinci yandaşlarına göre laikliğe daha yakın bir isim olarak görüldüğü, Washington'un sıcak baktığı bir isim olduğu kaydediliyor.

Devlet Başkan Yardımcısı Tarık El Haşimi: Haşimi, Uzlaşma Cephesi içinde önemli gücü oluşturan en büyük Sünni Parti olan Irak İslami Partisi'nin lideri. Başarılı bir işadamı olarak nitelenen Haşimi'nin, Sünnilerin daha önce boykot ettiği seçimlerin ardından siyaset içinde yer almasının,  ABD tarafından Sünnilerin öncülüğündeki direnişe karşı önemli görüldüğü belirtiliyor.

Meclis Başkanı Mahmud El Maşadani: Saddam Hüseyin döneminde orduda görev yapan ve yasadışı dinci gruplara katılmaktan ölüm cezasına çarptırılan Sünni bir isim olan Maşadani, Şiiler tarafından bağnaz olmakla suçlanıyor. Maşadani'nin koruması geçen hafta bir suikast girişiminden kıl payı kurtulmuştu.

ETKİLİ İSİMLER

Abdülaziz El Hekim: El Hekim'in resmi bir görevi bulunmamakla birlikte, IİDYK lideri olarak Şii İttifak içinde büyük gücü bulunuyor. El Hekim, erkek kardeşi Ayetullah Muhammed Bekir El Hekim'in Ağustos 2003'te bombalı saldırıda öldürülmesinden sonra IİDYK'nin
başkanı olmuştu.

Büyük Ayetullah Ali El Sistani: Şiilerin kutsal kenti Necef'te yaşayan, Şiilerin ılımlı sesi olarak bilinen, ak sakallı, İran doğumlu din adamı olan Sistani, Saddam'ın devrilmesinden sonra Irak'taki en etkili kişi olarak ortaya çıktı. İranlı din adamlarıyla temasları bulunmasına rağmen, Tahran tarafından rakip bir dini otorite olarak görüldüğü kaydediliyor.

Mukteda El Sadr: ABD işgaline karşı kendisine bağlı milis gücü Mehdi Ordusu ile 2004'te iki kez ayaklanma başlatan Şii din adamı Sadr, siyasi sürece katılmakta bir süre kararsız kaldıktan sonra yeni hükümette tarım, eğitim ve sağlık bakanlıklarının kontrolünü eline geçirdi.

Tahran'a yakın bir isim olarak bilinen ve bir din adamı için yaşı (32) oldukça genç olan Sadr'ın, gücünü, Saddam Hüseyin döneminde öldürülen, camialarında büyük saygınlığı olan aile büyükleriyle bağlantılı olarak ailesinin isminden ve yoksulluk için refah projeleri ortaya koymasından aldığı belirtiliyor.

Zalmay Halilzad: ABD'nin Bağdat büyükelçisi, Afganistan doğumlu olan Halilzad, eski Pentagon yetkilisi ve Amerikan yönetiminde yeni muhafazakarlara (neocon) yakın bir isim olarak biliniyor. Halilzad, 11 aydır Bağdat'ta bulunuyor.