Irak'ta son durum IŞİD'in yeni hedefi Kerkük!

Suriye ve Irak'ta birçok petrol bölgesini ele geçiren IŞİD'in yeni hedefi Irak petrol üretiminin yüzde 40'ının gerçekleştiği Kerkük.

Peşmerge güçleri ve IŞİD arasındaki çatışmalar Irak'ın kuzeyinde bulunan Kerkük'ün güney kırsalında devam ediyor. Çatışmalar kentin güneyine 12 kilometre mesafedeki Tel El Verd ve Mektep Halil bölgelerinde yoğunlaşıyor.

IŞİD'in Kerkük kırsalındaki saldırılarını artırması bölgede bulunan birçok petrol sahasını ve boru hatlarını da tehdit ediyor. Daha önce IŞİD'in havan toplarının vurduğu boru hattında yangın çıkmıştı.
Kerkük Peşmerge Bölge Komutanı Vesta Resul, çatışmaların sabah saatlerinde oluşan sisten yararlanmak isteyen IŞİD mensuplarının saldırısı sonucu çıktığını, koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının da örgüt hedeflerini vurarak peşmergeye destek olduğunu söylemişti. Resul çatışmalarda 20 IŞİD mensubunun öldürüldüğünü belirtmişti.

KERKÜK İÇİN TEDBİRLER ALINDI

Başbakan Ahmet Davutoğlu da çarşamba günü Şanlıurfa ziyareti sırasında, Irak'ın Kerkük kentinde salı gecesinden bu yana artan IŞİD saldırılarına değinmişti.

Kentteki durumla ilgili Irak Başbakanı Haydar İbadi ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'yle telefonda görüştüğünü belirten Davutoğlu, "Biliyorsunuz dün (salı) gece Kerkük'te IŞİD saldırıları olağanüstü arttı, bunun üzerine bugün (çarşamba) bazı tedbirler alınması icap etti" dedi. Başbakan, bu tedbirlerin ne olduğu konusunda ise ayrıntılı bir açıklama yapmadı.

  HARİTA KAYNAK:ALJAZEERA

BARZANİ'DEN KERKÜK AÇIKLAMASI

Barzani geçtiğimiz ekim ayında IŞİD'e karşı savaşlarında Türkiye'den silah yardımı aldıklarını açıklamıştı. Ancak Kürt lider Ankara'nın isteği üzerine bunu yardımın yapıldığı dönemde açıklamadıklarını belirtmişti. Barzani, 49 Türk rehinenin IŞİD'in elinde bulunmasından dolayı Ankara'nın bu hassasiyetini anlayışla karşıladıklarını da söylemişti.

IRAK ORDUSU ÇIKTI PEŞMERGE GİRDİ

10 Haziran'da IŞİD'in Musul'u ele geçirmesinin ardından Irak ordusu birçok bölgeden çekilmiş, Irak ordusunun boşalttığı Kerkük kentine ise peşmerge girmişti. Son haftalarda IŞİD'in Kerkük'te peşmergeye yönelik saldırıları arttı. IŞİD, Ağustos ayında Kürt bölgesine doğru saldırıya geçmiş ve Sincar, Telafer, Mahmur gibi bölgeleri ele geçirmişti. Peşmerge birlikleri ABD uçaklarının hava desteğiyle de bazı bölgeleri IŞİD'den geri almıştı.

KERKÜK NEDEN ÖNEMLİ?

KERKÜK'ÜN STATÜSÜ

Irak Anayasası'ndaki 140. maddesinde Saddam Hüseyin döneminde Kerkük'ten zorla göç ettirilenlerin geri dönmesi, ardından Kerkük'te yapılacak nüfus sayımı esas alınarak kentin statüsü hakkında bir referanduma gidilmesi öngörülüyordu. Ancak bu madde hiç uygulanamadı. Merkezi hükümet Kerkük'ü Bağdat'a bağlamak isterken, Kürtler Kerkük'ün Kürt Bölgesi'ne bağlanmasını talep ediyor. Türkmenler ise Kerkük'ün özel bir statüye sahip olmasını istiyor.

Uluslararası enerji ajansına göre, Irak petrolünün mevcut üretiminin yüzde 40’ı Kerkük’te gerçekleşiyor, ülkenin kanıtlanmış petrol rezervlerinin yüzde 6’sı, potansiyel petrol rezervi oranı ise yüzde 9'u Kerkük’te.

Kerkük - Ceyhan petrol boru hattı da Kürt yönetimi için hayati öneme sahip. Türkiye’nin Kerkük’e bakışı, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun daha Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturmadan önceki şu sözlerinde gizli:

“Kerkük küçük bir Irak’tır, Irak da küçük bir Ortadoğu’dur.”

Kerkük’teki yoğun Türkmen nüfus da Türkiye’nin önem verdiği konuların başında geliyor. Türkmenler, Türkiye dış politikasının önemli argümanlarından biri. Ankara, Türkmenlerin güvenliği ve Türkmen nüfusun yaşadığı bölgelerde istikrarın sağlanmasına büyük önem veriyor.

Birleşmiş Milletler’e göre Irak’ta yaşayan Türkmen nüfus 2 milyon civarında. Türkmenler ise bu sayının çok daha fazla olduğunu belirtiyorlar. Kerkük açısından Türkiye için hayati öneme sahip bir diğer nokta ise, Kerkük - Ceyhan petrol boru hattı.

1977’de ilk akışın gerçekleştiği ve yıllık taşıma kapasitesi toplam 70,9 milyon ton olan boru hattı, Ankara - Erbil ilişkileri parlak bir dönem yaşarken Irak petrolünü Türkiye’ye taşıyor. Irak’ta yaşanan son gelişmeler de petrol akışını kesmedi. Her gün yaklaşık 120 bin varillik Irak petrolü Kerkük - Yumurtalık ham petrol boru hattı üzerinden Ceyhan'a ulaşıyor.

 HARİTA KAYNAK:ALJAZEERA