Irakın notası elinde kaldı

Irak'ın geçen hafta Dışişleri'ne verdiği notada, "Kuzey Irak'ta mevcut Türk askerini geri çekin" talebi olduğu, ancak ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın devreye girmesiyle Bağdat'ın bu notayı 48 saat içinde geri çektiği ortaya çıktı. ABD Dışişleri Bakanı Rice'ın Ankara'dan ayrıldığı gün Irak elçisi Sabah Omran tarafından Dışişleri Bakanlığı'na getirilen notada, Iraklıların Ankara'ya sınır ötesi operasyon ihtimali konusunda endişe belirterek "Sınır ötesi operasyon yapıyor musunuz" diye sorduğu yazılmıştı.

Ancak SABAH'ın ulaştığı bilgiye göre Iraklı elçinin Dışişleri Bakanlığı Irak Özel Temsilcisi Oğuz Çelikkol'a verdiği notada, "sınır ötesi operasyon" sorusunun yanında, "Irak'ın kuzeyindeki askerlerinizi çekin" talebi vardı. Diplomatik kaynaklar, bu talebin sınır ötesi operasyon konusunda tedirginlik içinde olan Mesut Barzani tarafından özellikle desteklendiğini belirtti.
Birinci Körfez Savaşı'ndan bu yana Kuzey Irak'ta irili ufaklı ölçülerde askeri varlık gösteren Türk Silahlı Kuvvetleri, 1996'dan bu yana Kuzey Irak'ta 1500 özel tim, irtibat subayı ve asker bulunduruyor. Birçoğu koordinasyon ve gözlemci statüsünde olan özel kuvvetler, Irak savaşından bu yana bölgedeki ABD birlikleri ve Kuzey Irak makamlarıyla irtibatlı olarak çalışıyor.

ABD devreye girdi

Irak büyükelçisi Sabah Omran'ın verdiği notadaki talep, Ankara'da şaşkınlık ve tepki yarattı. Bölgedeki Türk askerinin ABD güçleri ve Irak makamlarının bilgisi dahilinde çalıştığını vurgulayan Türk makamları, bu birliklerin asıl amacının, Irak'ın egemenlik haklarına yönelik bir saldırı değil, tam tersine koordinasyon ve PKK ile mücadele olduğunu da vurguladı.
Irak'ın "Asker çekin" talebi nedeniyle yükselen Ankara-Bağdat gerilimi, Washington'un devreye girmesiyle yumuşadı. Irak'ın notası, Türkiye ile ilişkileri düzeltmek amacıyla bölge turuna Ankara'yı da ekleyen Rice'ın buradan ayrıldığı güne denk gelmişti. TürkiyeIrak arasında bir krizi engellemek için devreye giren Washington, Irak'a resmi olarak böyle bir talebi desteklemediğini ve oradaki Türk birliklerinin Musul'daki ABD güçleri ile eşgüdüm içinde ve uzun süredir orada olduğunu belirtti.

Yeni bir "Süleymaniye" korkusu

Süleymaniye'deki çuval geçirme olayı nedeniyle Türk kamuoyunun bölgedeki Türk askerleri konusundaki hassasiyetini bilen ABD tarafı, hem AnkaraWashington hattında yeni bir krizi önlemek hem de sınırdaki askeri hareketliliğin yoğunlaştığı bir noktada Türkiye ve Barzani arasında iplerin kopmasını engellemek için düğmeye bastı. Bölgede yeni bir kriz istemeyen ABD tarafı hem Bağdat hem de Washington'da Iraklılara "Bu talebi desteklemiyoruz. Geri çekin" mesajı verdi. Aynı mesaj, Ankara'dan iki gün sonra Bağdat'a giden ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice tarafından da Irak makamlarına bildirildi.

"Bürokrat yanlış yapmış"

Baskı artınca geri adım atmak zorunda kalan Irak tarafı, notayı geri çektiğini Bağdat elçiliği ve Dışişleri'ne resmi olarak bildirdi. Iraklılar açıklama olarak "Nota verildiğinde Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari yurtdışındaymış. Bu mektubu imzalayan bürokratın imza yetkisi yok. O yüzden mektup geçersiz sayılır" dedi.

Ankara unutmaya hazır

Ankara ise Irak'la yaşanan "nota komedisi" ne "Irak'la ilişkilerimiz önemli. O güçlerin kendi egemenliklerine bir tehdit olmadığını biliyorlar. Biz olmamış farz ediyoruz. Unutmaya hazırız" şeklinde yaklaştı.
ABD'nin bu süreçte oynadığı rolü olumlu bulan üst düzey bir yetkili, notanın gerçekten verilmesi durumunda yalnız Bağdat ve Barzani değil Washington'la ilişkilerin de "gerilebileceği" varsayımını da doğruladı.

Haber: Aslı Aydıntaşbaş
Kaynak: