Irak vahşi batı gibi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Irak'ın yeniden yapılanması sürecine ilişkin, iş dünyasının görüş ve önerileri ile Türk girişimcilerinin karşılaştığı sorunların yer aldığı bir rapor hazırlıyor. Raporda, Irak'a yapılan ticarette karşılaşılan keyfi uygulamalar Türk işadamları için ciddi rahatsızlık oluşturuyor. Rapor hazırlıkları çerçevesinde TOBB, Irak'ta iş yapan veya Irak'ın yeniden yapılanmasına ilgi gösteren 73 firmanın katılımıyla bir anket çalışması yaptı. Uygulanan ankete katılanlara, Irak'taki faaliyetlerinde karşılaştıkları sorunları önemine göre sıralamaları istendi. Buna göre ankete katılan 73 firmanın yüzde 52.1'i, Irak'taki ticaret ve müteahhitlik konusunda sağlıklı bilgiye ulaşmayı en önemli sorun olarak tanımladı. Irak'a mal sevkiyatında Habur sınır kapısında aşırı ve gereksiz bekleme yüzde 32.9 ile ikinci sırada, mal sevkiyatının Irak içindeki bölümünde asayiş sorunu yüzde 32.8 ile üçüncü sırada, Kuzey Irak'a geçişte, Irak'a ihracat gümrük vergisi veya benzerdi harhangi bir yükümlülüğe gerek olmadığı halde, Irak Gümrüğü'nde keyfi ve miktarı belli olmayan bedellerin ödenmesi dördüncü sırada, BM Petrol karşılığı Gıda Programı dışında mal sevkiyatında ödeme sisteminin yürütüleceği bankacılık sisteminin olmaması yüzde 26 ile beşinci sırada yer alıyor. Üç değişik boyutu ile ankette yer verilen güvenlik sorunu, katılanların yüzde 27.3'ü tarafından birinci öncelikli sorunlar arasında gösterildi. Bununla birlikte araştırmada mal sevkiyatının Irak içindeki bölümünde asayiş sorununa dikkat çekenlerin yüzde 71, Irak'taki genel anlamda can ve mal güvenliği sorunundan şikayet edenlerin oranı ise yüzde 61 düzeyinde bulunuyor. Bugünkü koşullarda Irak'ta bilgiye ulaşmanın en etkin araçlarının büro ve temsilcilik yolları ile Irak'ta ticari mevcudiyet ve karşılıklı işadamları ziyaretleri olduğu biliniyor. Ancak, güvenlik tehditlerinin bu konuda ciddi sınırlayıcı olduğu da bir gerçek. Irak'ta güvenlik sorununun bir başka yansıması da sigortacılık alanında görülüyor. Ankete katılanların yüzde 26'sı, özellikle sevkiyat esnasında sigortacılık ihtiyaçlarını gidermekte karşılaştıkları sorunları vurguladı. Bu konudaki rahatsızlık, değişik öncelik sıralamasıyla, ankete katılanların yüzde 58.9'u tarafından dile getirildi. Irak'taki İşgal Yönetimi'nin 12 nolu kararına aykırı olarak, bugün Irak'ın kuzey sınırı geçilerek Irak'a yapılan ticarette karşılaşılan keyfi uygulamalar Türk işadamları için ciddi rahatsızlık oluşturuyor. Ankete katılanların yüzde 61'i bu uygulamayı en önemli yedi sorun arasında gösterdi. Bu uygulamanın en önemli üçüncü sorun olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 31.5 olarak tespit edildi. Irak'ın yeniden yapılandırılması çabalarına katkı sağlamada iş dünyasının en çok karşılaştıkları sorunları arasıda yüzde 80 ile Irak'taki ticaret ve müteahhitlik olanakları konusunda sağlıklı bilgiye ulaşma birinci sırada, yüzde 71 ile mal sevkiyatının Irak içindeki bölümünde asayiş sorunu, yüzde 68 ile BM petrol karşılığı gıda programı dışındaki mal sevkiyatında ödeme sisteminin yürütüleceği bankacılık sisteminin olmaması ve yüzde 61 ile Irak mal sevkiyatında Habur Sınır Kapısı'nda aşırı ve gereksiz bekleme yaşanması dördüncü sırada yer aldı. Birleşmiş Milletler ve Irak'taki İşgal Yönetimi'nin aracılığı ile yapılan ticari işlemlerin dışındaki faaliyetlerde yararlanılacak bir bankacılık sisteminin oluşumu henüz tamamlanmadı. Pratik bazı çözüm yollarına rağmen, bankacılık sistemine duyulan ihtiyaç çok bariz bir şekilde kendini açığa çıkartıyor.