İnternet gazeteleri vuruyor

AB sponsorluğunda yapılan bir araştırma, Avrupa gazetelerinin, internet nedeniyle tiraj ve reklam gelirlerinde gerileme yaşadığını ortaya koydu. İnternetin yarattığı rekabet gazeteler üzerinde tiraj kaygısı oluşturdu. Gazetelerin internet baskılarında yeni bir yayıncılık anlayışı ve gelir modeli yaratmakta sorun yaşadıkları biliniyor. Avrupa Birliği sponsorluğunda gerçekleştirilen bir araştırma, gazetelerin internetin baskısı altında oldukları iddiasını doğrular bulgular içeriyor. Raporun bulgularına göre pek çok Avrupa ülkesinde okurlar yaşlaanıyor, gazete tirajları düşüyor ve reklam gelirleri düşüyor. Buna karşın, pek çok gazete online haber hizmetlerinin getirdiği tehdidi ve reklam gelirlerindeki düşüşü aşmak için karlı online servisler kurabilmiş değiller. Publishing Market Watch tarafından hazırlanan ve Avrupa Komisyonu fonlarından desteklenen ‘Avrupa Gazete Pazarı Analizi’ başlıklı araştırma, İngiliz medya analiz danışmanlığı yapan Rightscom ve Finlandiya’daki Turku İşletme ve Ekonomi Üniversitesi tarafından ortaklaşa gerçekleştirildi. TELEVİZYON TAHTINI KORUYOR Raporun ortaya çıkardığı bulgulara göre, tüketicinin dikkatini çekme mücadelesinde gazeteler hala internet sitelerinin önünde. Tüketiciler haber için ayırdıkları zamanın ortalama yüzde 13’ünü gazete okuyarak geçirirken, bu zamanının yüzde 10’unu internetteki haber sitelerine ayırıyorlar. Ancak, aradaki fark hızla kapanıyor. Magazin dergilerinde ise internet, hali hazırda basılı medyayı geçmiş durumda. Televizyon ise yüzde 41 gibi yüksek bir oranla tüketicilerin bir numaralı haber kaynağı olma özelliğini koruyor. Gazete ve internete ayrılan ‘medya saatleri’ karşılaştırmasında gazetlerin önde çıkmasına karşın, aynı sonuçlar sadece internete erişimi olan katılımcılar üzerinde incelendiğinde, internet kullanımı gazete okuma süresini geçiyor. Kısaca, gazetenin internetten daha çok okunuyor olmasının ardında, hala daha kolay erişilebilir olması ve geleneksel olarak alışılmış olması yatıyor. İnternet erişimine kavuşan okurlar ise internete gazeteden daha çok zaman ayırıyor. Avrupalı gazete okurlarının yüzde 81’i gazete okumak için haftada 1 saat ya da daha az zaman ayırırken, yüzde 15’ i de 1 ve 2 saat arasında vakit harcıyorlar. İnternet kullanıcılarının yüzde 55’ i ise, haber için haftada 1 saat ya da az zaman ayırırken, yüzde 25’ i 1 ile 2 saat arasında zaman harcıyor. İNTERNETİN ÇEKİCİLİĞİ ARTIYOR Online hizmetler giderek çekiciliğini artırıyor. AB ülkelerinde geniş bant internet erişiminin yayılması, online deneyimleri daha kolay, daha ucuz ve haliyle daha cazip kılıyor. Konunun uzmanları zaman içerisinde pek çok gazete okurunun gazete satın almak yerine interneti tercih edebilecekleri konusunda aynı görüşteler. İnternet bir yandan gazetelerden okur çalarken, diğer yandan da bu kurumların reklam gelirlerine de göz dikmiş durumda. İnternette reklam gözteriminden elde edilen pasta o kadar da hızlı büyümüyor. Ancak rapora göre, pek çok gazete, bir zamanlar en büyük gelir kalemleri arasında yer alan seri ilanları internete kaptırma tehdidi altında. Türkiye’de de özellikle bu iş için kurulmuş web siteleri var ve bu siteler seri ilanları ücretsiz olarak kabul ediyorlar. Sanal ortamda verilen ilanlara ait görsellerin de yer alması ve ilanın bir gün ile sınırlı olmaması nedeniyle detaylı veri tabanları oluşuyor. İlan derinliğinin oluşması ve ‘akıllı arama’ olanakları, ilanı veren kadar, ilan arayan için de cazip bir hizmet ortamı yaratıyor. Raporun ulaştığı sonuçlara göre, yavaş büyümesine karşın internet gelecek yıllarda reklam pastasından aldığı payı giderek büyütecek ve 2006 yılında internet reklam pazarı 7 milyar Euro’ya ulaşacak. Bazı Avrupa ülkelerinde internet reklam gelirleri toplam reklam pastasının yüzde 15’ini kontrolü altına alacak. GAZETELERİN GELİR MODELİ YOK Yukarıda sözü edilen rakamlar internetin gazeteler için nasıl bir tehdit oluşturduğunu ortaya koyarken, gazetelerin bu tehdide karşılığı pek de net değil. Rapora göre, gazeteler gelir getiren online siteler kurmakta pek başarılı değiller. Rapor, aynı zamanda gazete endüstrisinin, interneti temel olarak kardan çok gider kapısı olan ilginç bir deney olarak algıladığını ortaya koyuyor. İnternette var olmanın önemi giderek gazeteler tarafından kabul görürken, içeriği ücretli olarak pazarlamayı deneyen pek az gazete var. Gazeteler tökezledikçe internet, diğer kurumlara ve özel kuruluşlara gazetelere meydan okuyabilecekleri alternatif bir platform olmaya başlıyor. Özellikle de interneti iyi kullanabilenler aradan sıyrılacaklar. Örneğin, temel işlevi arama motoru veya e-posta hizmeti vermek olan sitelerin neredeyse tamamının bir de haber sitesi bulunuyor. Yahoo, son günlerde kendi bünyesindeki gazeteci çalışanların sayısını artırarak sadece ham haber değil, kullanıcılarına yorum-haber de sunmanın yollarını arıyor. Bu durum, geleneksel olarak gazetelerin varoluş amacına doğrudan saldırı olarak da adlandırılabilir. KAMU YAYINCILARI DAHA ŞANSLI Görüşüne başvurulan bir çok gazete endüstrisi uzmanı, BBC gibi kamu sektörü yayıncılarının internetteki varlığının pazar üzerinde ‘kilit etkisi’ olduğunu belirtti. Raporda bu kurumların, gazetelerin ya da gazete sitelerinin reklam gelirlerini doğrudan ele geçirmemekle birlikte, haber içeriklikleri ve güncelleme sıklıkları sayesinde, pek çok okuyucuyu gazetelerden uzaklaştırarak kendilerine çekebileceği belirtiliyor. Kamu yayıncısı sitelerin haber kaynaklarına daha kolay ulaşabilmesi, bu kurumlara karşı yüksek okuyucu güveni ve kar etme zorunlulukları olmaması, bu siteleri internette avantajlı konuma getiriyor. Rapor, sonuç bölümünde, gazetelerin geleceklerini online pazar yerlerine taşıyarak ve buradan kazandıkları paralarla elde yaşamalarının pek olası görünmediğini, bunu aşmanın tek yolunun ise gazetelerin geçmişte olduğundan çok daha hızlı bir şekilde kendilerini yenilemelerinden geçtiğini savunuyor. Kaynak: Can Tüzüner/NTV-MSNBC